از سرزمین اوستیا یا ایرن ها چه می دانید؟

از سرزمین اوستیا یا ایرن ها چه می دانید؟-موسسه چشم انداز-آموزش کاربردی GIS و RS

رضا رسولی

اوستستان (به اوستی: Ир, Ирыстон Ir, Iryston) منطقه‌ای در دو طرف رشته‌کوه‌های قفقاز است که ساکنانش عمدتا اوستیایی هستند، مردمانی ایرانی‌تبار که به زبان اوستیایی سخن می‌گویند. بخش شمالی این منطقه اوستیای شمالی-آلانیا در محدودهٔ فدراسیون روسیه قرار دارد. اما بخش جنوبی کشور خودخوانده‌ای به نام جمهوری اوستیای جنوبی است که تحت حمایت نظامی روسیه قرار دارد اما بیشتر کشورهای جهان آن را بخشی از گرجستان می‌شناسند.
منبع: ویکیپدیا

در سال ۲۰۰۸ شاهد جنگ سنگين و پرتلفاتي در منطقه اوستياي جنوبي گرجستان بودیم.
اوستياي جنوبي؛ يكي از مناطق خودمختار گرجستان است كه دولت تحت حمايت غرب در اين كشور خود مختاري اين منطقه را به رسميت نمي‌‌شناسد. مساحت اوستيا 3900 كيلومتر مربع و جمعيت آن بيش از 70 هزار نفر و مركز آن شهر تسخين والي است.

اوستيا در تاريخ:
اوستيا (جنوبي و شمالي) يكي از ايالت‌هاي كوچك قفقاز است كه در تاريخ به نام “آلانيا” شناخته مي‌شود. اين منطقه در سال 1774 به امپراتوري روسيه پيوست و تا انقلاب اكتبر 1917 جزيي از خاك روسيه بود. به دنبال اين انقلاب درگيري‌هاي خونيني ميان بولشويك‌ها و بورژواها در اوستيا به وجود آمد.
شوراي رهبر حزب كمونيست گرجستان در 21 دسامبر 1921قانوني را درباره اوستيا از تصويب گذراند و در پي آن كميته انقلابي كه وابسته به بولشويك‌ها بود، مرزهاي مناطق اوستيا را مشخص كرد. يعني مناطق شمالي اوستيا به خاك روسيه پيوست و بورژواهاي گرجستان نيز حاكميت خود را بر مناطق جنوبي تحكيم بخشيدند. به هرحال اين چنين تقسيمي باعث شد تا بذر اختلافات و درگيري هاي آينده در اوستيا كاشته شود.
گرجستان در سال 1922 همراه با جمهوري‌هاي ماوراي قفقاز به اتحاد جماهير شوروي پيوست و در 5 دسامبر 1936 گرجستان به‌صورت رسمي يكي از جمهوري‌هاي اتحاد جماهيري شوروي محسوب شد. در همين هنگام گرجستان اعلام كرد كه اوستياي جنوبي يكي از ايالت‌هاي اين جمهوري است كه به آن خودمختاري اعطا مي‌كند.
زماني که نشانه هاي فروپاشي در اتحاد جماهير شوروي آشکار شد، نمايندگان اوستياي جنوبي در نوامبر 1989 به جمهوري مستقل اوستيا راي مثبت دادند. بنابراين جمهوري مستقل اوستياي جنوبي در سپتامبر 1990 اعلام موجوديت كرد. گرجستان در برابر اين اقدام، قانون خود مختاري اوستياي جنوبي، آبخازي و آجاريا را در دسامبر 1990 لغو كرد و اين اقدام مقدمه‌اي براي درگيري‌هاي خونيني در اين مناطق شد.
ادوارد شواردنادزه رئيس جمهور وقت گرجستان در 14 ژوئيه 1994پيمان “داگوميس” را با بوريس يلتسين رئيس جمهور روسيه امضا كرد تا به جنگ داخلي پايان داده شود و نيروهاي حافظ صلح روسيه به‌طور قانوني به مناطق درگيري اعزام شوند.
در نوامبر 2006 همه پرسي در اوستياي جنوبي برگزارشد كه بيشتر شركت كنندگان در آن به استقلال اوستياي جنوبي راي مثبت دادند. در مقابل نيز ساکاشويلي رييس جمهور طرفدار آمريکاي گرجستان از حل و فصل نهايي اوستيا و پيوستن کامل آن به گرجستان خبر داد. تفليس در آوريل 2008 پيشنهاد داد تا درساختار قدرت اوستياي جنوبي سهيم باشد كه اين پيشنهاد با مخالفت پارلمان اوستياي جنوبي روبرو شد. اختلافات ميان دو طرف كار را به جايي رساند كه گرجستان به اوستياي جنوبي حمله كرد كه در اثر آن تعدادي از اتباع روسيه كشته و زخمي شدند و ارتش روس به بهانه حمايت از شهروندان وارد عمل شد و جنگ ميان گرجستان و روسيه آغاز گشت. [منبع: خبرگزاري فارس].

سرزمين مردم آريايي
مردم اوستيا به سبب تعلق به اقوام آريايي خود را “ايرن” و همچنين سرزمين خود را “ايرستون” مي نامند؛ که مشابه نام ايران است.
به اعتقاد پژوهشگران اوستي‌ها از بازماندگان اقوام آريايي “سكا” هستند. سكاها همان قومي هستند كه در اساطير ايراني و شرقي از آنها به تورانيان نام مي‌برند.
از ديدگاه زبان شناسي زبان مردم اوستي از شاخه زبان‌هاي ايراني شناخته شده ‌است. بيشتر مردم اوستيا مسيحي و گروه قابل ملاحظه‌اي از آنان مسلمان هستند.
اين قوم داراي يکي از قديمي ترين زبان هاي موجود ايراني، مي باشند و لهجه آنان مانند کردهاي ايراني است. مردمان بي نهايت مهربان، خونگرم و مهمانواز و بسيار ايراندوست که در کمتر نقطه اي از جهان مي توان ديد. آداب و رسوم ملي آنها بازمانده اي از آداب ايرانيان باستان است. دعا بر سر ميز غذا، نوروز، چهارشنبه سوري، جشن هاي گوناگون و رفتارهاي ناب اجتماعي بازمانده اي از آن است. تقريبا تمامي رفتارهاي اجتماعي آنان از نظر جامعه شناسي قابل بررسي و مقايسه با رفتار ايرانيان است. آداب و رسوم دفن مردگان، احترام به بزرگان خانواده، جايگاه زن و مرد و … از نمونه هاي بارز آن است که اشتراک فراواني با ايران باستان دارد. [منبع موسسه ايراس]

همواره رهبران جدایی طلب اوستیای جنوبی بر اتحاد میان اوست ها و پیوستن به روسیه تاکید داشتند. به هر حال تعیین مقصر در این میان بسیار مشکل است و باید ریشه آن را در میراث کمونیستی جست وجو کرد.
آنچه تا کنون اتفاق افتاده، حمله ناگهانی ارتش گرجستان با پشتیبانی معنوی غرب و آمریکا به سرزمین اوستیا است که متاسفانه بازی میان ابرقدرت ها تنها به ضرر مردم بی گناه منطقه است.