چرا دهم اردیبهشت برای ایرانیان غرورانگیز است؟-موسسه چشم انداز-آموزش کاربردی GIS و RS
رضا رسولی
خلیج همیشه فارس نه تنها در طی سالهای اخیر بلکه از دیرباز دارای اهمیت خاصی بوده است.
۱۰ اردیبهشت روزی غرورانگیز و افتخارآمیز برای ایرانیان است، روزی که بهدلیل رشادتهای ملت و قشون وقت ایران در ۲۱ آوریل ۱۶۲۲ میلادی، متجاوزان و اشغالگران پرتغالی بعد از ۱۱۷ سال تسلط بر سواحل جنوبی کشور، در نهایت این منطقه را ترک کردند. این اقدام در زمان شاه عباس صفوی رخ داد که متجاوزان اروپایی نه تنها سواحل جنوبی کشور را به ایران واگذار کردند، بلکه تنگه مهم و استراتژیک هرمز نیز از آنها پس گرفته شد. به همین جهت در طول تاریخ، همواره از شاه عباس صفوی بهدلیل این اقدام ارزشمندش به نیکی یاد میشود.
موقعیت راهبردی خلیج فارس
خلیج فارس از سمت شمال با ایران، از غرب با کویت و عراق و از جنوب با عربستان سعودی، بحرین و امارات همسایه است و وسعت آن به بیش از ۲۵۰ هزار کیلومتر میرسد و از این جهت بهعنوان سومین خلیج بزرگ جهان معرفی میشود. خلیج فارس از طریق تنگه هرمز به آبهای آزاد وصل میشود و جزایر مهم خارک، بوموسی، کیش، قشم و… در آنجا قرار دارند. به جهت اینکه خلیج فارس بهوسیله تنگه هرمز به دریای عمان و سایر آبهای آزاد متصل میشود و از آنجا که این منطقه و سواحل آن سرشار از معادن ارزشمند نفت و گاز است، به همین دلیل اعراب و کشورهای غربی حامی آنها همواره دنبال این بودند تا نام این خلیج را به خلیج عربی! تبدیل کنند. تنگه هرمز در خلیج فارس آنقدر برای غربیها حائز اهمیت است که هر وقت ایران اقدام به بستن یا تهدید به بستن آن میکند، دشمنان از مواضع خود در زمینههای مختلف عقب مینشینند، لذا استراتژیک بودن این منطقه بر جهانیان ثابت شده است.
اهمیت نامگذاری دهم اردیبهشت
به همین دلیل دولت وقت جمهوری اسلامی ایران در ۲۲ تیر ۱۳۸۴ تصمیم گرفت تا ۱۰ اردیبهشت که سالروز اخراج اشغالگران پرتغالی از خلیج فارس است را به نام «روز ملی خلیج فارس» نامگذاری کند تا همه ساله با فرا رسیدن این روز و زنده نگه داشتن این نام، به جهانیان که تمام تلاش خود را برای تغییر نام این خلیج مهم انجام دادند، گوشزد شود که خلیج جنوبی ایران همیشه خلیج فارس خواهد بود.
نام خلیج فارس از گذشته برای جهانیان ملموس بود تا اینکه اتحادیه عرب از سال ۱۹۶۴ میلادی رسماً نام خلیج فارس را برای عربزبانان ممنوع کرد و کار تا جایی پیش رفت که در کشورهای حاشیه خلیج فارس، حتی در برنامههای تلویزیونی به زبان انگلیسی هم، نام خلیج فارس را تحریف کردند؛ بنابراین با توجه به حقانیت و کاربرد مستمر استفاده از نام خلیج فارس در همه زبانها و در جهت مقابله با تحریفگران عربی، طرفداران این میراث گرانبها که نشانه هویت ایرانیان بود، اقدامات دفاع از خلیج فارس را از سال ۱۳۸۰ آغاز کردند.
جرقه اعتراضات به تحریف نام خلیج فارس
جنگ ایران و کشورهای عربی ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۳۸۳ مقالهای در اطلس مشهور جهانی به نام نشنال جئوگرافیک درباره خلیج فارس چاپ شد و برای اولین بار در کنار نام خلیج فارس از خلیج عربی نیز مطالبی عنوان شد. این کار این نشریه موجی از انتقادات و اعتراضات بینالمللی را متوجه خود کرد تا اینکه مدیرمسئول آمریکایی آن، ضمن عذرخواهی از ایرانیان، قول داد تا این اشتباه را جبران کند. اما این نشریه به نوعی کار خود را کرده و در جریان تلاش برای تحریف نام خلیج فارس به نفع کشورهای عربی مطالبی غیرواقعی را بیان کرده بود.
اتحاد ملی برای هویت ایران و خلیج فارس
همزمان با شروع اعتراضات مردم، گروهها و حتی برخی کشورهای اروپایی به تحریف نام خلیج فارس، رسانههای داخلی نیز با اتحادی مثالزدنی مقالههای مختلفی را در دفاع از خلیج همیشه فارس منتشر کردند. در حقیقت ایدههای ضرورت دفاع از نام خلیج فارس مدتها بود که در محافل کوچک و بزرگ مطرح بود، اما اوج اقدامات جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۸۱ آغاز شد و بعد از جلسات متعدد و استفاده از منابع داخلی و خارجی، دولت وقت در سال ۱۳۸۴ به این نتیجه رسید که ۱۰ اردیبهشت را به نام روز ملی خلیج فارس نامگذاری کند و بعد از آن به کشورهای مختلف نامههای متعددی ارسال شد که آنها نیز در مکاتبات و سخنرانیهای خود از نام «خلیج فارس» استفاده کنند.
از طرفی ایده اینکه کشورهای عربی خلیج فارس را خلیج عربی بنامند، توسط جمال عبدالناصر در مصر مطرح شد و این فرد بعد از اینکه در مصر به قدرت رسید، با هدف اتحاد عربی و تحریک و تهییج آنها برای فشار به ایران، به فکر تحریف نام خلیج فارس افتاد که البته توطئه وی با شکست مواجه شد.
نخستین کاربرد نام مجعول خلیج عربی
همچنین استعمار پیر انگلیس نیز که همواره توطئههای مختلفی را علیه جمهوری اسلامی ایران طرحریزی کرده است، در موضوع تحریف نام خلیج فارس جزو اولین کشورهای اروپایی بود که از این اقدام حمایت کرد. پس از ملی شدن صنعت نفت و خلع ید از شرکتهای انگلیسی و قطع رابطه دو کشور، نماینده انگلیس در بحرین برای اولین بار عبارت خلیج عربی را به کار برد. این درحالی است که تا اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی درباره نام خلیج فارس هیچگونه بحث و جدلی نبود و در تمام دانشنامهها و منابع اروپایی این منطقه را با نام خلیج فارس یاد میکردند.
میتوان اینطور نتیجه گرفت که استراتژیک بودن منطقه خلیج فارس و اینکه تنگه هرمز در این منطقه آبهای مهم را به یکدیگر متصل میکند و به لحاظ منابع مالی و اقتصادی خوبی که در آن وجود دارد، عربها بهویژه عربستانیها در سالهای اخیر تلاش کردند تا در مجامع مختلف و حتی در مسابقات ورزشی به تحریف نام خلیج فارس روی بیاورند تا این منطقه استراتژیک را به نام خود ثبت کنند که البته موفق نبودند.
اسناد تاریخی نشانه حقانیت نام خلیج فارس
به هر حال آن چیزی که در جهان بر همگان به اثبات رسیده است، این است که این منطقه همواره با نام خلیج فارس یاد میشود، چراکه این مورد در منابع خود اروپاییها و حتی کشورهای عربی نیز عنوان شده است. البته نامگذاری ۱۰ اردیبهشت به نام روز ملی خلیج فارس، منجر به این شد تا همگان بدانند که خلیج فارس همیشه خلیج فارس خواهد ماند.
نام ثبت شده خلیج فارس در یکی از خیابانهای مصر
از آنجا که نامها و نشانها هر کدام برای شناخت بیشتر هویت افراد و کشورهاست و برخی مکانها وجود دارند که مردم آن منطقه با شنیدن نام آن خوشحال شده و احساس غرور میکنند. امروزه کمتر ایرانی را سراغ داریم که با شنیدن نام خلیج فارس به وجد نیاید. به همین دلیل عربها به فکر این افتادند که هویت فرهنگی و تاریخی ملت ایران را هدف قرار دهند و این خلیج استراتژیک را به نام خود ثبت کنند، اما موضوع خلیج فارس مربوط به سالهای اخیر نیست بلکه در تاریخ، تمام مکاتباتی که مربوط به خلیج فارس بود، از نام خلیج فارس استفاده شد، لذا تحرکات چند کشور عربی نمیتواند تاریخ کهن و باسابقه خلیج فارس را خدشهدار کند. منطقه خلیج فارس آنقدر برای کشورهای حاشیه خلیج فارس مهم بوده که اتفاقات رخ داده در آن، همواره بر مناسبات سیاسی و اقتصادی کشورهای عربی تأثیرگذار بوده است؛ بنابراین اهمیت نام خلیج فارس برای جهانیان آشکار و واضح است و دولت وقت ایران هم به همین دلیل در سال ۱۳۸۴ روز ۱۰ اردیبهشت که سالروز اخراج اشغالگران پرتغالی از سواحل جنوبی کشور است را به نام روز ملی خلیج فارس نامگذاری کرد تا همه ساله این هویت ملی گرامی داشته شود.
1 نظر