احتمال خطر انقراض ریشه های بهاری گیاهان خوراکی-موسسه چشم انداز هزاره سوم ملل

رضا رسولی بلخکانلو

بوی عطر آویشن کوهی از قوری سیاه دودزده در هوا می‌پیچد ولی معلوم نیست این عطر، گیاه کوهی چند سال دیگر به همین خوشی باشد و در چه بهاری ، برداشت بی‌رویه این گیاهان را ریشه کن کند.

سالهاست عده‌ای به بهانه همین بوی خوش گیاهان کوهی، به برداشت بی رویه رو کرده‌اند و ریشه گیاه را از بیخ و بن در آورده‌اند و این برداشت این سالها شاید تنها به انقراض ریشه گیاهان ختم شود.

هر ساله با فرا رسیدن فصل بهار، چیدن و فروش انواع گیاهان دارویی و کوهی در چهارمحال و بختیاری مانند کَرَفس کوهی (کلوس)، موسیر، سیر، کَنگَر، بُن‌سُرخ، پونه، مَرزه، آویشن، تره‌کوهی، بومادران، گَوَن، زَرین‌گیاه، کاردین، شاه‌تره، بابونه، شیرین‌بیان، بادیان و گُل‌محمدی شروع و وارد چرخه بازار مصرف از طریق دست‌فروشی می‌شود.

از آن‌جا که چهارمحال و بختیاری به‌عنوان یکی از قطب تولید گیاهان دارویی در کشور شناخته شده است، تقاضا از نقاط مختلف کشور برای مصرف گیاهان دارویی و کوهی این استان وجود دارد و همین عامل از مهمترین علت‌ها گرایش افرادی برای بوته‌کنی و حتی ریشه‌کنی این نوع گیاهان به‌شمار می‌رود.

اما همین مساله باعث شده تا در سال‌های اخیر بر اثر عوامل طبیعی مختلف مانند خشک‌سالی‌های یک دهه گذشته، تغییر کاربری برخی زمین‌ها، برداشت‌های بی‌رویه انسانها و چرای مازاد بر توان مرتع زمینه نابودی و خطر انقراض بسیاری از گیاهان دارویی و کوهی در چهارمحال و بختیاری فراهم شود.

در همین راستا ضرورت دارد تا برخی قوانین مربوط به برداشت و فروش گیاهان دارویی و کوهی در کشور بازنگری و اصلاح شود.

فروش گیاهان دارویی جُرم نیست

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری گفت: متاسفانه براساس قانون فروش گیاهان دارویی و کوهی جُرم نیست که همین عامل باعث می‌شود برخی به برداشت بی‌رویه گیاهان رو بیاورند.

علی محمدی‌مقدم روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: هم‌اینک از نظر قانون، بوته‌کنی و ریشه‌کنی گیاهان مرتعی مثل کرفس، کَنگَر، موسیر و غیره جُرم و غیرمجاز است.

وی افزود: البته این مهم یک خلاء قانونی است و پیشنهاد می‌شود تا قانون در این زمینه بازنگری و اصلاح شود. بازنگری و اصلاح قانون، فروش گیاهان دارویی و کوهی مشروط به دریافت مجوز از منابع طبیعی و آبخیزداری خواهد شد. در این صورت می‌توان روند چیدن و فروش گیاهان دارویی و کوهی در بازار مصرف را کنترل و از انقراض برخی گونه‌های مرتعی جلوگیری کرد.

محمدی‌مقدم اظهار داشت: یکی از سیاست‌های منابع طبیعی و آبخیزداری برای جلوگیری از انقراض برخی گونه‌های مرتعی توجه به زراعت، اهلی کردن و کشت گیاهان دارویی و کوهی است.

Image result for گیاهان دارویی

چیدن گیاهان کوهی مازاد در فصل غیرمجاز  آسیبی به محیط زیست

مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری نیز گفت: چیدن گیاهان دارویی و کوهی مازاد بر توان اکوسیستم و اکولوژیکی هر منطقه و در فصل‌های غیرمجاز به محیط زیست آسیب وارد می‌کند.

به گزارش ایرنا، ۸۷ درصد مساحت چهارمحال و بختیاری کوهستانی بوده و تاکنون یک‌هزار و ۴۰۰ گونه گیاهی در این استان شناسایی شده که از این تعداد ۳۵ گونه اِندِمیک (بومی یا محلی) چهارمحال و بختیاری است.

از مجموع گونه‌های گیاهی شناسایی شده در چهارمحال و بختیاری بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ گونه جنبه دارویی، خوراکی و بهداشتی دارد.

منبع: irna.ir