توضیحات
عنوان صفحه
———————————-
فصل اول: حکمرانی خوب آب ضرورتی اجتناب ناپذیر و مفاهیم برخی از اصطلاحات…… 19
ضرورت حکمرانی خوب آب………………………………………………………………… 19
اسناد بالادستی در بخش آب………………………………………………………………… 22
مفاهیم نظری برخی از اصطلاحات بکار رفته در کتاب مربوط به آب و قراردادهای مرزی…………….. 25
فصل دوم: وضعیت کلی آب در جهان و ایران……………………………………………. 47
وضعیت کلی آب در جهان………………………………………………………………….. 47
وضعیت آب در خاورمیانه…………………………………………………………………… 52
وضعیت کلی آب در ایران…………………………………………………………………… 54
فصل سوم:جایگاه آب در برنامه‌های توسعه‌ای و قوانین و مقررات و سندآمایش سرزمینی ایران……………………………………………………………………………………….. 61
الف:جایگاه آب در برنامه‌های توسعه‌ای قبل از انقلاب…………………………………………… 61
ب: قانون آب و نحوه ملی شدن آن مصوب سال 1347 شمسی…………………………………… 64
پ: جایگاه آب در برنامه‌های توسعه‌ای بعد از انقلاب اسلامی…………………………………….. 80
ت: قانون توزیع عادلانه آب مصوب سال 1361……………………………………………….. 90
ث: جایگاه آب در سند ملی آمایش سرزمین ایران…………………………………………….. 106
ج: وضعیت آلودگی آب وجایگاه جلوگیری از آلودگی آن در قوانین و مقررات ایران…………………. 113
1 – آيين نامه مربوط به اجراي ماده يك قانون تعيين حريم درياچه احداثي پشت سدها مصوب1346 شمسی………………………………………………………………………………………….. 118
2 – قانون حفاظت دریا و رودخانه‌های مرزی از آلودگی با مواد نفتی مصوب 1354 شمسی………….. 118
3 – اصل پنجاه قانون اساسی جمهوری اسلامی……………………………………………… 124
4 – قانون مجازات اسلامي مصوب 1375…………………………………………………… 124
5- مواد قانون توزيع عادلانه آب در مورد جلوگیری از آلودگی آب مصوب1361 شمسی…………….. 125
6 – آیین نامه جلوگیری از آلودگی آب مصوب 1373 شمسی…………………………………… 126
7 – اصلاح تبصره ماده 5 آیین نامه جلوگیری از آلودگی آب مصوب 1393 شمسی………………… 130
8 – قانون حفاظت و بهره برداري از منابع آبزي جمهوري اسلامي ايران مصوب 1374 شمسی………. 131
9 -آيين نامه اجراي ماده 134 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادي و اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران مصوب 1379 شمسی………………………………………………………………….. 131
فصل چهارم: حوضه‌های آبریز ایران………………………………………………….. 133
حوضه‌های آبریز داخلی…………………………………………………………………… 133
حوضه‌های آبریز مشترک مرزی……………………………………………………………. 137
فصل پنجم: منابع آب ایران……………………………………………………………. 139
وضعیت آبهای زیر زمینی ایران…………………………………………………………… 139
قنات‌های ایران………………………………………………………………………….. 146
جایگاه قنات در برنامه‌های قانونی ایران…………………………………………………….. 148
آبهای ژرف……………………………………………………………………………. 151
رودخانه‌های ایران……………………………………………………………………….. 153
سدهای ایران……………………………………………………………………………. 154
وضعیت ذخیره مخازن سدها ی ایران……………………………………………………….. 156
آخرین وضعیت سدها از نظر مقدارآب در مخازن………………………………………………. 157
آخرین وضعیت بارش‌ها در بهمن 1399…………………………………………………….. 160
آخرین وضعیت بارش‌ها از اول مهر 1399 لغایت 13 فروردین 1400 ( سال آبی 1400 – 1399)……. 162
دریاچه‌ها و تالاب‌های ایران……………………………………………………………….. 164
وضعیت تالاب‌ها از نظر کنوانسیون رامسر…………………………………………………… 164
قوانین مربوط به حفاظت از تالاب‌ها ی ایران………………………………………………… 169
قانون الحاق دولت جمهوري اسلامي ايران به پروتكل اصلاحي كنوانسيون رامسر…………………. 170
جایگاه حکمرانی حفاظت از محیط زیست در برنامه‌های توسعه‌ای ایران………………………….. 178
نقش دریاها در منابع آب ایران…………………………………………………………….. 181
فصل ششم: رودخا نه‌های مرزی ایران…………………………………………………. 187
مرزها و اهمیت آن……………………………………………………………………….. 187
مرزهای آبی و خاکی ایران………………………………………………………………… 189
قوانین حقوقی رودخانه‌های مرزی………………………………………………………….. 191
وضعیت قراردادهای ایران در مورد رودخانه‌های مرزی…………………………………………. 194
رودخانه مرزی هیرمند……………………………………………………………………. 201
نقش‌های متفاوت رودخانه هیرمند در سیستان……………………………………………….. 206
قراردادهای مرزی بین ایران و افغانستان در مورد رودخانه هیرمند……………………………….. 208
عهد نامه پاریس…………………………………………………………………………. 208
قانون قرارداد تقسیم آب رود هیرمند بین ایران و افغانستان سال 1318…………………………… 213
قانون معاهده 1351 راجع به آب رود هیرمند بین ایران و افغانستان و پروتکل‌های آن………………. 217
نقش بستن سدها بر روی رودخانه هیرمند…………………………………………………… 224
وضعیت اخیر هیرمند……………………………………………………………………… 229
وضعیت منابع آب استان سیستان و بلوچستان………………………………………………… 236
رودخانه ها، دریاچه‌ها و تالاب‌های استان سیستان و بلوچستان…………………………………. 237
طرح 46 هزار هکتاری دشت سیستان………………………………………………………. 245
رودخانه مرزی هریرود……………………………………………………………………. 249
سد دوستی بر روی رودخانه هریرود…………………………………………………………. 250
قانون موافقتنامه ایران و ترکمنستان در مورد احداث و بهره برداری از سد دوستی………………….. 252
وضعیت منابع آب استان خراسان رضوی…………………………………………………….. 255
رودخانه مرزی اترک……………………………………………………………………… 260
قراردادهای بین المللی در مورد استفاده از آب رودخانه اترک……………………………………. 262
وضعیت استفاده از آب رودخانه اترک در ایران………………………………………………… 262
وضعیت منابع آب استان خراسان شمالی…………………………………………………….. 264
وضعیت منابع آب استان گلستان…………………………………………………………… 267
رود خانه مرزی ارس……………………………………………………………………… 268
قراردادها و هیدرو پلیتیک تاریخی و حکمرانی رودخانه ارس……………………………………. 270
قرارداد انتظامات مرزی ایران و شوروی در سال 1957 میلادی…………………………………. 271
قانون موافقتنامه همکاری بین ایران و شوروی در زمینه تأ سیسات آبی خداآفرین و قیزقلعه‌سی………. 295
قانون موافقتنامه همکاری بین ایران و آذربایجان در زمینه تأسیسات آبی خداآفرین و قیزقلعه سی……. 297
وضعیت منابع آبی استان آذربایجان غربی……………………………………………………. 308
وضعیت منابع آبی استان آذربایجان شرقی…………………………………………………… 311
وضعیت منابع آبی استان اردبیل……………………………………………………………. 313
رودخانه‌های مرزی ایران و ترکیه در غرب کشور……………………………………………… 315
رودخانه مرزی اروند رود………………………………………………………………….. 316
قراداد 1975 الجزایر بین ایران و عراق………………………………………………………. 320
پروژه گاپ ترکیه………………………………………………………………………… 323
وضعیت منابع آبی استان خوزستان…………………………………………………………. 325
فصل هفتم: دریا‌های بین المللی ایران………………………………………………….. 329
دریای خزر……………………………………………………………………………… 329
قرادادها و نحوه حکمرانی در دریای خزر…………………………………………………….. 332
قانون كنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر…………………………… 336
سهم ایران از دریای خزر………………………………………………………………….. 364
وضعیت منابع آبی استان مازندران………………………………………………………….. 365
وضعیت منابع آبی استان گیلان……………………………………………………………. 368
خلیج فارس…………………………………………………………………………….. 370
تعیین حدود و مرزبندی‌های خلیج فارس…………………………………………………….. 373
قانون مناطق دریایی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و دریای عمان………………………. 375
وضعیت منابع آبی استان بوشهر……………………………………………………………. 382
وضعیت منابع آبی استان هرمزگان…………………………………………………………. 384
دریای عمان…………………………………………………………………………….. 387
موقعیت و وسعت………………………………………………………………………… 387
اهمیت استراتژیک دریای عمان و بندر چابهار برای ایران………………………………………. 388
شیرین کردن آب دریای عمان و وضعیت آب چابهار…………………………………………… 390
وضعیت حکمرانی ایران و سایر کشورها ی ساحلی دریای عمان………………………………… 393
قانون موافقتنامه تحدید حدود مرز دریایی بین ایران و عمان……………………………………. 394
فصل هشتم: سخن آخر………………………………………………………………… 399
منابع…………………………………………………………………………………… 411
عنوان صفحه
———————————–
جدول شماره 1 – پراکندگی آبهای جهان……………………………………………………….. 47
جدول شماره 2 – توزیع قاره‌ای آبهای شیرین به نسبت جمعیت……………………………………… 48
جدول شماره 3- کشورهای دارای تنش آبی سنگین احتمالی تا سال 2040 میلادی…………………….. 52
جدول شماره 4- تغییرات حجم آب تجدید پذیر کشور در مقاطع مختلف زمانی…………………………. 57
جدول شماره 5- توزیع مصرف آب به تفکیک بخش‌های مختلف در ایران و سایر نقاط جهان در سال 2011 ( درصد )………………………………………………………………………………………… 57
جدول شماره 6- درصد سهم آب مصرفی و ارزش افزوده در بخش‌های کشاورزی و صنعت کشور…………. 58
جدول شماره 7- مقایسه مصرف آب کشاورزی در آبیاری انواع محصولات…………………………….. 59
جدول شماره 8- ميزان ريزشهاي جوي مهر تا 11 اسفند سال آبي 1400-1399 به میلیمتر…………….. 104
جدول شماره9 – دسته بندی خطرات بالقوه موجود در فاضلاب…………………………………….. 114
جدول شماره 10- مساحت و میزان متوسط حجم آب بارش حوضه‌های آبریز اصلی کشورطی 49 سال…… 135
جدول شماره 11- درصد اختلاف مقادیر بارندگی و حجم جریانهای سطحی در سال‌های اخیر با متوسط بلند مدت در حوضه‌های آبریز درجه یک و کل کشور…………………………………………………………. 135
جدول شماره 12- تعداد چاهها و میزان برداشت از آبهای زیرزمینی طی دوره 1395 – 1351 به میلیارد متر مکعب………………………………………………………………………………………… 140
جدول شماره 13- میزان برداشت آب از منابع آب زیرزمینی و آبهای سطحی در سال 1388 ( میلیارد متر مکعب )…………………………………………………………………………………………….. 144
جدول شماره14- بزرگترين سدهاي جهان و ايران از لحاظ ارتفاع…………………………………… 155
جدول شماره 15-آمار بهره‌برداري از سدهاي مخزني كشور تا پایان اسفند سال 1396 ( میلیون متر مكعب).. 156
جدول شماره 16- درصد پربودن مخزن سدهای موجود در حوضه آبریز درجه یک و کل کشور در 15 سال اخیر……………………………………………………………………………………………… 157
جدول شماره 17 – میزان ریزش‌های جوی مهر تا پایان 13 فروردین سال آبی 1400 – 1399 به تفکیک 6 حوضه آبریز اصلی به میلیمتر…………………………………………………………………….. 163
جدول شماره 18- وضعیت تالاب‌ها ودر یاچه‌های ایران با درجه اهمیت جهانی در کنوانسیون رامسر……… 167
جدول شماره 19- وضعیت حوضه مشترک مرزی ایران در مقایسه با سایر حوضه‌های مشترک جهان سال 2016 میلادی………………………………………………………………………………………. 195
جدول شماره20- قراردادهای آب مرزی ایران با همسایگان……………………………………….. 196
جدول شماره 21- نحوه تقسیم آب در قراردادهای مرزی بین ایران و همسایگان……………………… 200
جدول شماره 22 – مساحت دریاچه هامون در سال‌های مختلف به کیلومتر مربع……………………… 238
جدول شماره 23- وضعیت چاه‌های مجازدارای پروانه بهره برداری ومجوز نصب منصوبات سیستان و بلوچستان سال 1399……………………………………………………………………………………. 241
جدول شماره 24- وضعیت چاه‌های غیرمجاز استان سیستان و بلوچستان سال 1399………………….. 241
جدول شماره 25- درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی SPEI سیستان و بلوچستان دوره 10 ساله تا پایان آبان 1399………………………………………………………………………………………… 243
جدول شماره 26- درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی SPEI خراسان رضوی دوره 10 ساله تا پایان آبان 1399……………………………………………………………………………………………… 260
جدول شماره 27- درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی SPEI خراسان شمالی دوره 10 ساله تا پایان آبان 1399……………………………………………………………………………………………… 266
جدول شماره 28- درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی SPEI گلستان دوره 10 ساله تا پایان آبان 1399… 268
جدول شماره 29 – اهم مستندات حقوقی بین ایران و شوروی درخصوص رودخانه ارس………………… 303
جدول شماره 30- اهم مستندات حقوقی بین ایران و آذربایجان درخصوص رودخانه ارس………………. 304
جدول شماره 31- اهم مستندات حقوقی بین ایران و ارمنستان درخصوص رودخانه ارس……………….. 304
جدول شماره 32- اهم مستندات حقوقی بین ایران و ترکیه در حوضه ارس…………………………… 306
جدول شماره33 – اهم مستندات حقوقی بین سایر کشورهای حوضه ارس……………………………. 306
جدول شماره 34- درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی SPEI آذربایجان غربی دوره 10 ساله تا پایان آبان 1399……………………………………………………………………………………………… 311
جدول شماره 35- درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی SPEI آذربایجان شرقی دوره 10 ساله تا پایان آبان 1399………………………………………………………………………………………… 313
جدول شماره 36- درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی SPEI اردبیل دوره 10 ساله تا پایان آبان 1399…. 315
جدول شماره 37 – میزان اشتراک کشورها در حوضه آبریز اروند رود………………………………… 317
جدول شماره 38 – درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی SPEI خوزستان دوره 10 ساله تا پایان آبان 1399. 327
جدول شماره 39 – متوسط بارندگی در کل حوضه‌های آبریز استان مازندران…………………………. 366
جدول شماره 40- درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی SPEI مازندران دوره 10 ساله تا پایان آبان 1399.. 368
جدول شماره 41- درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی SPEI گیلان دوره 10 ساله تا پایان آبان 1399…. 370
جدول شماره 42- مرزهای دریایی و فلات قاره خلیج فارس تا سال2017 میلادی…………………….. 373
جدول شماره 43- درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی SPEI بوشهر دوره 10 ساله تا پایان آبان 1399…. 384
جدول شماره44- وضعیت تغییرات حجم مخزن و کسری مخازن استان هرمزگان در سال آبی 98 – 1397. 385
جدول شماره 45 – درصد مساحت تحت تأثیر خشکسالی SPEI هرمزگان دوره 10 ساله تا پایان آبان 1399. 386
جدول شماره 46- ادعا‌ها و اقدامات کشورهای ساحلی دریای عمان در زمینه قلمرو سازی……………… 393
جدول شماره 47- محاسبه قلمروهای مختلف دریایی کشورهای ساحلی دریای عمان…………………. 394
عنوان صفحه
———————————–
نقشه شماره 1 – تقسیمات اقلیمی ایران………………………………………………………….. 54
نقشه شماره 2- پهنه بندی خشکسالی هواشناسی درسطح استان‌های کشور بر اساس شاخص SPEI تا پایان تیر 1398 57
نقشه شماره 3- وضعيت کيفيت آب سطحی در حوضه‌های آبريز 30 گانه کشور از نظر منغيرهای کيفيت آب شوری،BOD (اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی)، نيتروژن کل و فسفرکل………………………………… 116
نقشه شماره 4- حوضه‌های آبریز اصلی کشور……………………………………………………. 134
نقشه شماره 5- پهنه بندی خشکسالی هواشناسی حوضه‌های اصلی بر اساس شاخص SPEI دوره یک ماهه تا پایان آبان 1399……………………………………………………………………………….. 137
نقشه شماره 6- موقعیت دریاها، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها و تالاب‌های ایران…………………………………………. 140
نقشه شماره 7- احتمال فرو نشست زمین در آبخوان‌های آبرفتی ایران، ناشی از بهره برداری منابع آب زیرزمینی……………………………………………………………………………………………… 141
نقشه شماره 8 – ابرحوضه هاي آب ژرفی ایران………………………………………………….. 143
نقشه شماره 9 – انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان به 7 استان کشور…………………………….. 184
نقشه شماره 10 – انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی……………………………………….. 185
نقشه شماره 11- ایران و کشورهای همسایه…………………………………………………….. 190
نقشه شماره 12- حوضه‌های پنجگانه مشترک مرزی ایران با کشورهای همسایه و رودخانه‌های اصلی این حوضه……………………………………………………………………………………………… 191
نقشه شماره 13- حوضه آبريز رودخانه هيرمند…………………………………………………… 203
نقشه شماره 14- دریاچه (تالاب) بین المللی هامون هنگام پر آبی…………………………………… 204
نقشه شماره 15 – موقعیت سدها و زمین‌های کشاورزی در شبکه رودهای اصلی حوضه آبریز افغانستان….. 228
نقشه شماره 16 – حوضه رودخانه هریرود با موقعیت سدها………………………………………… 251
نقشه شماره 17 – آبراهه‌ها و رودخانه‌های اصلی استان خراسان رضوی……………………………… 255
نقشه شماره18 – حوضه‌های آبریز خراسان رضوی……………………………………………….. 256
نقشه شماره19 – موقعیت حوضه آبریز رودخانه اترک…………………………………………….. 261
نقشه شماره20 – حوضه‌های آبریز استان خراسان شمالی………………………………………….. 265
نقشه شماره 21 – وضعیت دشت‌های استان خراسان شمالی……………………………………….. 266
نقشه شماره 22 – حوضه‌های آبریز استان گلستان……………………………………………….. 267
نقشه شماره 23 – رودخانه کورا – ارس…………………………………………………………. 269
نقشه شماره24 – موقعیت حوضه آبریز رودخانه ارس به تفکیک کشور………………………………. 270
نقشه شماره 25 – آبهای سطحی ورودی از خاک ایران به حوضه آبریز دجله و فرات و اروند رود وحاشیه مرز عراق……………………………………………………………………………………………… 317
نقشه شماره 26 – ایران و کشورهای حاشیه دریای خزر…………………………………………… 330
نقشه شماره27 – عمق دریای خزر…………………………………………………………….. 331
نقشه شماره 28- حوضه آبریز دریای خزر……………………………………………………….. 332
نقشه شماره 29 – خلیج فارس و 8 کشور حاشیه آن………………………………………………. 371
نقشه شماره 30 – مرزهاي دریایی ایران در خلیج فارس و دریای عمان بر اساس قانون دریایی مصوب 1372 شمسی……………………………………………………………………………………….. 375
نقشه شماره 31 – دریای عمان وکشورهای ساحلی آن……………………………………………. 388
عنوان صفحه
———————————–
شکل شماره 1- رابطه بین آب مجازی و بهره وری………………………………………………… 30
شکل شماره 2- چرخه تبديل نزولات جوي به آب سبز و آب آبي…………………………………….. 32
شکل شماره 3-آبرانه يك نفر انسان شامل آب مصرف شده به صورت مستقیم و غیر مستقیم…………….. 32
شکل شماره 4 – بیلان منابع آب موجود به همراه منابع چهار گانه و فرآیندهای داخلی و خارجی در محدوده جغرافیایی کشور ایران……………………………………………………………………………. 35
شکل شماره 5 – اینفوگرافی جایگاه ایران در جهان بر اساس شاخص عملکرد زیست محیطی در سال 2020 میلادی………………………………………………………………………………………. 181
شکل شماره 6- نعمت و نقمت رودخانه هیرمند در سیستان………………………………………… 207
شکل شماره 7 – اینفوگرافی طرح آبرسانی 46 هزار هکتاری سیستان…………………………………… 248
شکل شماره 8 – مدیریت بحران کمبود آب……………………………………………………… 410
عنوان صفحه
———————————–
عکس شماره 1 – آلودگی آبهای اندونزی………………………………………………….. 114
عکس شماره 2- قنات و نیمرخ ایجاد شده از آن………………………………………………. 146
عکس شماره 3 – خشک شدن دریاچه (تالاب) بین المللی هامون……………………………….. 205
عکس شماره 4 – میزان آبگیری سد کجکی افغانستان در تاریخ 1399.10.1………………………. 227
عکس شماره 5 – موقعیت سه سد مهم ارغنداب، کجکی و کمالخان در افغانستان…………………. 229
عکس شماره 6 – تفاوت میزان آب ورودی به رودخانه سیستان در محل شهر زهک ایران، قبل و بعد از آبگیری……………………………………………………………………………………. 232
عکس شماره 7- مبادله اساسنامه پیگیری حق آبه هیرمند بین ایران و افغانستان بهمن 1399 شهر زابل ایران………………………………………………………………………………………….. 234
عکس شماره 8 – تالاب خشکیده هامون سیستان و آبگیری سد کمال خان در افغانستان در تاریخ 1399.12.02………………………………………………………………………………. 236
عکس شماره 9 – آبراهه‌های هدایت کننده آب به رودخانه شیله در انتهای جنوبی دریاچه هامون سیستان 239
عکس شماره 10 – طرح ناموفق نیم لوله‌ها در سیستان………………………………………… 245
عکس شماره11 – عملیات طرح آبرسانی 46 هزار هکتاری دشت سیستان………………………… 247
عکس شماره 12 – اجلاس سران کشورها ی ساحلی دریای خزر در شهر آکتائو قزاقستان سال 1397…. 350
عکس شماره 13 – سد رئیسعلی دلواری بزرگترین سد استان بوشهر……………………………… 383
عکس شماره 14 – پادگانه‌های ساحلی در غرب چابهار و شمال خلیج ایجاد شده در منطقه………….. 390
عنوان صفحه
———————————–
نمودار شماره 1 – مقایسه بارش سال آبی جاری با دوره مشابه سال گذشته و دوره‌های بلند مدت………….. 103
نمودار شماره 2- سهم آب مصرف شده استان‌ها از منابع آب کشور سال 1393………………………… 105
نمودار شماره3- کسری مخازن آب زیرزمینی در دشت‌ها و مناطق ممنوعه کشور به تفکیک استان‌ها تا پایان اسفند 1398…………………………………………………………………………………….. 142
نمودار شماره 4- روند افزایش تعداد محدوده‌های مطالعاتی ممنوعه از سال 1345 تا 1398………………. 142
نمودارشماره 5 – میزان مصرف منابع آب سطحی و زیرزمینی در حوضه‌های آبریز درجه دواستان سیستان و بلوچستان………………………………………………………………………………….. 242
نمودارشماره 6 – تعداد و تخلیه سالانه منابع آب استان سیستان و بلوچستان…………………………… 243
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.