آموزش جامع و علمیArcGIS
مقدماتی و پیشرفته
همراه با دادههای تمرینی و نرمافزار
تالیف: دکتر سعید جوی زاده و همکاران
نشر آکادمیک
تعداد صفحه: 800
نوبت انتشار: اول ـ 1398 تهران
فصل اول. 1
سيستمهاي اطلاعات جغرافيايي.. 1
1-1 تعریف سیستم اطلاعات جغرافیایی.. 1
1-2 ارکان و مؤلفههای اصلی GIS. 2
1-3 تاریخچه مختصرGIS. 3
1-4 سير تحول GIS. 4
1-5 انواع مدل داده در GIS. 5
1-5-1 دادههاي هندسي.. 5
1-5-2 دادههای گرافیکی.. 9
1-5-3 دادههای توصيفي.. 10
6-1 دستگاه مختصات جغرافیایی.. 11
1-6-1 عرض جغرافيايي.. 12
1-6-2 طول جغرافيايي.. 12
1-6-3 عرض و طول جغرافيايي چگونه با هم تعامل دارند؟. 13
1-7 تعریف سیستم تصویر. 13
1-7-1 سیستمهای تصویر و نقشهها 14
1-7-2 سيستم تصوير جهاني مركاتور جانبي (UTM) 17
1-7-3 سیستم ژئودتیک جهانی (WGS84) World Geodetic Syste: 19
1-7-4 سیستم مختصات لا مبرت: 20
1-7-5 سیستم مختصات لا مبرت هم شکل :(Lambert Conformal Conic) LCC.. 20
1-8 راههای شناسایی سیستم مختصات تصویر. 21
1-9 انواع فرمتهای GIS. 24
1-9-1 فرمتهای برداری.. 24
1-9-2 انواع فرمتهای رستری.. 28
فصل دوم. 31
نقش و کاربرد سیستم اطلاعات جغرافيايي در علوم مختلف.. 31
2-1 کاربرد GIS در زمینشناسی.. 32
2-2 کاربرد GIS در مدیریت شبکه برق. 33
2-3 کاربرد GIS در بهداشت و درمان. 36
2-4 کاربرد GIS در محیطزیست.. 37
2-5 کاربرد GIS و RS در آبیاری و زهکشی.. 38
2-6 کاربردهای GIS در هیدرولوژی و مدیریت منابع آب.. 38
2-7 کاربردGIS در مهندسی راه و حمل و نقل. 39
2-8 کاربرد GIS در مدیریت شهری.. 41
2-9 کاربرد GIS در برنامهریزی شهری.. 42
2-10 کاربرد GIS در برنامهریزی منطقهای.. 43
2-11 کاربرد GIS در طراحی شهری.. 43
2-12 کاربرد GIS در ایجاد سیستم اطلاعات شهری (UIS) 44
2-13 کاربرد GISدر مدیریت بحران شهری.. 45
2-14 کاربرد GIS عدالت فضايي.. 45
2-15 کاربرد GIS در مدلسازی شهري.. 45
2-16 کاربرد GIS در مدلسازی فضايي.. 46
2-17 کاربرد GIS در حوزه مطالعات شهری.. 47
2-18 کاربرد GIS در حوزه فنی و عمرانی.. 50
2-19 کاربرد GIS در حوزه معماری و شهرسازی.. 50
2-20 کاربردهاي GIS در حوزهی فعالیتهای شهري (محیطزیست) 51
2-21 کاربردهاي GIS در حوزهی فعالیتهای اجتماعی.. 51
2-22 کاربردهاي GIS در حوزهی خدمات شهري.. 53
2-23 کاربرد GIS در کشاورزی و برنامهریزی برای کاربری اراضی: 59
2-24 کاربرد GIS در جنگلداری و مدیریت حیات وحش… 59
2-25 کاربرد GIS در بازاریابی.. 59
2-26 کاربرد GIS در منابع طبیعی.. 61
2-27 کاربرد GIS در علوم نظامی.. 61
2-28 کاربرد GIS در مخابرات.. 62
2-29 کاربرد GIS در گاز 63
2-30 کاربرد GIS در مدیریت بحران. 65
2-31 کاربرد GIS در اقلیمشناسی.. 65
2-32 کاربرد GIS در بانکداری.. 65
فصل سوم. 67
مراحل انجام یک پروژه در GIS. 67
3-1 مراحل انجام یک پروژه در GIS. 67
3-1-1 مشخص کردن موضوع و هدف.. 67
3-1-2 بیان مسئله. 68
3-1-3 مشورت با کارشناس موردنظر. 68
3-1-4 جمعآوری داده 69
3-1-5 صحت سنجی دادهها و کنترل کیفی دادهها 84
3-1-6 وارد کردن دادهها به محیط نرمافزار 86
3-1-7 انتخاب ابزار مناسب.. 86
3-1-8 روش کار 87
3-1-9 پردازش… 87
3-1-10 مشخص شدن جواب.. 88
3-1-11 کنترل زمینی.. 88
3-1-12 تصمیم سازی.. 88
3-1-13 تصمیمگیری.. 88
فصل چهارم. 90
آشنایی با محیط نرمافزار Arc MAP. 90
4-1 معرفی نرمافزار ArcGIS. 90
4-1-1 نرمافزار Arc Catalog.. 90
4-1-2 نرمافزار Arc Globe. 92
4-1-3 نرمافزار Arc Scene. 93
4-1-4 نرمافزار ArcMap. 94
4-2 آشنایی با منوهای محیط ArcMap. 96
4-2-1 منوی file. 96
4-2-2 منوي Edit. 99
4-2-3 منوي View.. 101
4-2-4 منوي Bookmarks. 103
4-2-5 منوي Insert. 104
4-2-6 منوي Selection.. 105
4-2-7 منوی Geoprocessing.. 107
4-2-8 منوی Customize. 109
4-2-9 منوی Windows. 109
4-2-10 منوی Help. 111
4-3 آشنایی با محیط ArcMap. 111
4-4 طریقه اضافه کردن جدول مندرجات.. 112
4-5 آشنایی با جدول مندرجات (Table Of Contents) 113
4-6 طریقه اضافه کردن نوارها در محیط ArcMap: 116
4-6-1 آشنایی با نوار ابزار استاندار 117
4-6-2 آشنایی با نوار ابزار Tools. 118
4-7 انواع روشهای ذخیره نمودن یک پروژه در ArcMap. 120
4-7-1 ذخیره نمودن یک پروژه 120
4-7-2 باز کردن پروژه به روش Relative. 122
4-7-3 ذخیره نمودن نقشه برای چاپ.. 123
4-7-4 ذخیره پروژه به روش PDF. 125
4-7-5 استفاده از روش Publisher برای ذخیره پروژه 127
4-7-6 باز کردن پروژه Publisher. 134
فصل پنجم. 138
ژئورفرنس کردن.. 138
5-1 معنی و مفهوم ژئورفرنس… 138
5-2 انواع ژئورفرنس… 139
5-2-1 مختصات دار کردن فایلهای وکتوری با ابزار Spatial Adjustment. 139
5-2-2 مختصات دار کردن فایلهای رستری با ابزار Geo referencing.. 146
5-3 تغییر مختصات فایلهای رستری (project raster) 155
5-5 استفاده ازگوگل ارث در زمین مرجع کردن. 158
فصل ششم. 163
جداول توصیفی.. 163
6-1 ساختار جداول در GIS. 163
6-2 نمایش یک Table. 164
6-3 ابزارهای موجود در جدول توصیفی.. 167
6-3- 1 منوی Table Option.. 169
4-4. دیگر تغییرات در جدول اطلاعات توصیفی.. 176
4-5. مشاهده دو جدول توصیفی.. 188
4-6. ایجاد یک جدول اطلاعاتی جدید. 190
فصل هفتم. 194
Shapefile و Geodatabase.. 194
7-1 شیپ فایل چیست؟. 194
7-2 ایجاد یک Shapefile. 194
7-3 Geodatabase چیست؟. 199
7-3-1 انواع ژئودیتابیس :Geodatabase. 199
7-3-2 تفاوت ژئودیتابیس تک کاربره و چندکاربره 200
7-4 ایجاد یک Geodatabase. 202
فصل هشتم. 210
رقومی کردن نقشهها 210
8-1 تعریف رقومی کردن. 210
8-2 مراحل رقومی سازی نقشه. 211
8-2-1 معرفی نوار ابزار Editor. 213
8-2-2 معرفی پنجره Editor. 216
8-2-3 معرفی منوی Advanced editing.. 222
8-2-4 ایجاد Subtype برای رقومی کردن عارضهها 225
8-3 الحاقیه Arc Scan.. 227
8-3-1 فعال نمودن الحاقیه Arc scan.. 228
8-3-2 وکتوری کردن یک نقشه اسکن شده 229
8-3-3 تنظیمات ArcScan.. 231
8-4 روشهای وکتوری نمودن دادههای رستری.. 239
8-4-1 وکتوری نمودن لایههای رستری به روش نیمه اتوماتیک.. 239
8-4-2 وکتوری نمودن لایههای رستری به روش اتوماتیک.. 241
فصل نهم. 247
ایجاد و مدیریت گرافیکها 247
9-1 دسترسی به نوار ابزار Draw.. 247
9-2 آشنایی با نوار ابزار Draw.. 248
فصل دهم. 257
استفاده از لایههای CAD و DGN در GIS. 257
10-1 تبدیل فایلهای CAD به GIS. 257
1-10-1 نحوهی تبدیل فایل CAD به Shapefile. 259
1-10-2 نحوهی تبدیل فایل CAD به محیط Geodatabase. 261
10-2 تبدیل لایه GIS به CAD.. 263
10-3 تعریف Annotation برای لایه CAD.. 265
10-4 دادههای سازمان نقشهبرداری با فرمت DGN: 268
10-4-1روشهای تبدیل DGN به GIS. 269
فصل یازدهم. 276
توپولوژی.. 276
11-1 تعریف توپولوژی.. 276
11-2 مدل توپولوژی.. 276
11-3 روابط توپولوژیک در GIS. 277
11-4 مزایای ایجاد روابط توپولوژیک.. 281
11-5 قوانین توپولوژی.. 282
11-5-1 قوانین عوارض سطحی(Polygon Rules) 283
11-5-2 قوانین عوارض خطی (Line Rules) 288
11-5-3 قوانین عوارض نقطهای (Point Rules) 295
11-6 توپولوژی نقشه و توپولوژی GeoDataBase. 298
11-7 ایجاد توپولوژی.. 299
فصل دوازدهم. 315
اتصال و ارتباط جداول. 315
12-1 ارتباط بین جدولها 316
12-2 روشهای مختلف دسترسی به Join و Relate. 316
12-3 روش اتصال اطلاعات توصیفی یک جدول به جدول دیگر. 318
12-3-1 معرفی پنجره Join.. 319
12-3-2 مدیریت Join.. 320
12-3-3 حذف کردن یک جدول متصل شده 321
12-4 ارتباط دو جدول اطلاعات توصیفی با یکدیگر. 322
12-4-1 معرفی پنجره Relate. 322
12-4-2 حذف کردن یک جدول ارتباط یافته. 325
12-5 اتصال بر مبنای ارتباط فضایی (Spatial join یا Spatial location ) 326
فصل سیزدهم. 329
آنالیز مکانی.. 329
13-1 اصول اساسی در پردازشهای مکانی.. 329
13-1-1 Buffer. 330
13-1-2 Clip. 339
13-1-3 extract by mask. 341
13-1-4 Intersect. 344
13-1-5 Union.. 346
13-1-6 Merge. 348
فصل چهاردهم. 352
استفاده از GPS در GIS. 352
14-1 GPS چیست؟. 352
14-2 مزایای سیستم GPS. 352
14-3 طریقه وارد کردن اطلاعات GPS به GIS. 353
14-4 تبدیل فرمت GPX به فرمت Shapefile. 361
14-5 ابزار Add XY Coordinates. 363
فصل پانزدهم. 366
کاربرد تصاویر ماهوارهای نرمافزار گوگل ارث در GIS. 366
15-4 تبدیل لایههای GIS به فرمت Google Earth.. 366
15-4-1 ابزار Layer To KML.. 366
15-4-2 ابزار Map To KML.. 368
15-5 تبدیل لایههای Google earth به فرمت GIS. 370
فصل شانزدهم. 372
نماد (Symbol) 372
16-1 نماد سازی.. 372
16-2 انواع نقشههای موضوعی بر اساس تکنیک نماد گذاری.. 373
16-3 تغییر رنگ عوارض… 375
16-4 تغییر رنگ و شکل عوارض… 376
16-5 طبقهبندی عوارض لایهها 379
16-5-1 Features. 380
16-5-2 Categories. 383
16-5-3 Quantities. 386
16-5-4 Charts. 391
16-5-5:Multiple Attribute. 394
فصل هفدهم. 396
برچسب گذاری (lable) 396
17-1 انواع روشهای برچسب گذاری.. 396
17-1-1 روش اول با استفاده از سربرگ Label. 396
17-1-2 روش دوم با استفاده از نوار ابزار Draw.. 408
17-2 تبدیل برچسبها به Annotation.. 410
فصل هجدهم. 414
گراف.. 414
18-1 انواع نمودارها 414
18-2 روش ترسیم نمودار در نرمافزار ArcMap. 415
18-2-1 تنظیمات پنجره Gragh.. 417
فصل نوزدهم. 424
Bookmark& Hyperlink.. 424
19-1 اتصال عکس، فیلم و سایر مدارک به عارضه (Hyperlink) 424
19-1-1 روش ایجاد Hyperlink در ArcMap. 424
19-1-2 مدیریت Hyperlinks. 428
19-2 پیوست کردن فایل (عکس، فیلم و…) به لایههای GIS. 430
19-3 Bookmark. 435
19-3-1 روش ایجاد Bookmark. 435
19-3-2 مدیریت Bookmark. 437
فصل بیستم. 440
مدل ارتفاعی در سه فرمت TIN ، Raster و Terrain.. 440
20-1 مدل ارتفاعی در سه فرمت TIN ، Raster و Terrain.. 440
20-2 مدل TIN.. 442
20-2-1 شیوه های تشکیلTIN.. 442
20-2-2 اصول تشکیل TIN.. 443
20-2-3 روش ایجاد TIN.. 444
20-2-4 دستورات کاربردی TIN در Arc Toolbox.. 445
20-3 مدل رقومی ارتفاع ( DEM ). 454
20-3-1 کاربرد DEM… 454
20-3-2 طبقهبندی زمین با استفاده از DEM… 455
20-3-3 روشهای تولید DEM… 456
20-3-5 روش ایجاد DEM… 459
20-3-6 دستورات پرکاربرد DEM در Arc Toolbox.. 464
20-4 تفاوت DEM، DTM، DSM… 471
فصل بیست و یکم. 474
Spatial Analyst.. 474
21-1 شیب(Slope) 474
21-1-1 ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﻧﻘﺸﻪ ﺷﯿﺐ.. 475
21-1-2 طرز تهیه نقشه شیب در ArcMap. 475
21-2 جهت شیب (Aspect) 477
21-2-1 ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی نقشه جهت شیب.. 478
21-2-2 تهیه نقشه جهت شیب در محیط ArcMap. 478
21-3 خطوط تراز چیست؟. 480
21-3-1 قوانین مربوط به منحنیهای میزان. 481
21-3-2 طرز تهیه خطوط تراز در ArcMap. 481
21-3-3 تهیه خطوط هم چند در ArcMap. 485
21-4 نقشه سایه روشن (Hillshade) 490
21-4-1 ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی نقشه سایه روشن. 491
21-4-2 طرز تهیه نقشه سایه روشن در ArcMap. 491
21-5 نقشه میدان دید(Viewshed) 494
21-5-1 كاربرد نقشه میدان دید. 495
21-5-2 ایجاد نقشه View shade. 495
21-6 نقشه fill / cut. 497
21-6-1 کاربرد های نقشه fill / cut. 497
21-6-2 پارامترهاي مورد نياز برای تهیه نقشه fill / cut. 498
21-6-3 ایجاد نقشه fill / cut. 498
فصل بیست و دوم. 501
درونیابی (Interpolation) 501
22-1 روشهای درونیابی (Interpolation). 502
22-1-1 روشهای درونیابی جبری یا قطعی (Deterministic). 502
22-1-2 روشهای درونیابی زمین آماری (Geostatistical). 503
22-1-3 درونیابی همسایگی طبیعی(Natural Neighbor Interpolation). 505
22-2 ابزارهای درونیابی در ArcGIS. 506
22-2-1 ابزار IDW… 506
22-2-2 ابزار Kriging.. 512
22-2-3 ابزار Spline. 515
فصل بیست و سوم. 519
تحلیل شبکه (Network Analyst) 519
23-1 شبکه چیست؟. 520
23-2 انواع شبکهها در GIS. 520
23-3 تحلیل شبکه حمل و نقل. 521
23-4 مجموعه دادههای شبکهای.. 524
23-5 عناصر و منابع شبکهای.. 524
23-6 مفهوم اتصال در تحلیل شبکه. 524
23-7 خصوصیات شبکه. 525
23-8 مراحل ایجاد یک مجموعه داده شبکه. 525
23-9 مراحل انجام تحلیل شبکههای حمل و نقل. 526
23-10 مراحل ساخت یک مجموعه داده شبکه. 526
23-11 روش ایجاد تحلیل شبکه در ArcMap. 532
23-12 پیدا کردن کوتاه ترین و بهترین مسیرNew route)) 536
21-12-1 مراحل انجام کار 536
23-13 یافتن نزدیکترین تسهیلات (Closet Facility) 544
23-13-1 مراحل انجام کار 544
23-14 محاسبه محدوده خدماتی.. 550
23-14-1 مراحل انجام کار 550
فصل بیست و چهارم. 557
مدل سازی با Model Builder.. 557
24-1 چه زمانی مدلها را میسازید؟. 557
24-2 چرا Model Builder را یاد بگیریم؟. 558
24-3 کاربردهای Model Builder. 559
24-4 ساخت مدل در Model Builder. 559
24-4 مراحل ساخت مدل در محیط Model Builder. 560
فصل بیست و پنجم. 570
روش تهیه گزارش در ArcMap. 570
25-1 روش تهیه گزارش در ArcMap. 570
فصل بیست و ششم. 577
مدیریت انتخابها (Select) 577
26-1 انواع روشهای پرس و جو. 577
26-1-1 Select By Attribute. 578
26-1-2 Select by location.. 588
26-1-3 Select by Graphic. 596
26-1-4 کاربرد سایر دستورات selection.. 597
فصل بیست و هفتم. 600
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) 600
27-1 اصول فرآیند تحلیل سلسله مراتبی.. 600
27-2 فرآيند انجام یک پروژه مكان يابي دفن پسماند در GIS با روش AHP. 601
27-2-1 بررسي ويژگي هاي محدوده مطالعاتي.. 601
27-2-2 تهيه دادهها و معیارهای موثر. 601
27-2-3 استاندارد سازی نقشهها 602
27-2-5 وزن دهي به نقشهها 616
27-2-6 وزن دهی در محیط نرمافزار Expert Choice. 619
27-2-7 تلفيق نقشهها 630
27-2-8 تهيه نقشههاي نهايي.. 636
فصل بیست و هشتم. 641
نرمافزار ArcScene.. 641
28-1 طریقه دسترسی به نرمافزار ArcScene. 641
28-2 آشنایی منوی Tools در ArcScene. 643
28-3 نمایش سهبعدی لایههای وکتوری.. 644
28-4 نمایش سهبعدی لایههای رستری.. 649
فصل بیست و نهم. 652
ساخت نقشه و ارایه آن برای چاپ.. 652
29-1 چیدمان نقشه. 652
29-1-1 عناصر چیدمان نقشه. 654
29-1-2 مهمترین اطلاعات مورد استفاده در چیدمان نقشه. 656
29-2 معرفی محیطView layout. 657
29-3 خروجی گرفتن نقشهها در محیط ArcMap. 659
29-3-1 اضافه کردن Gride به نقشه. 668
فصل سی ام. 675
روش ساخت اطلس در GIS. 675
30-1 روش ساخت اطلس در GIS. 675
30-2 روش ساخت MAP BOOKS. 677
30-3 تنظیمات MAP BOOK.. 682
فهرست منابع. 686