آنفلوانزای اسپانیایی-موسسه چشم انداز هزاره سوم ملل-آموزش کاربردی GIS و RS
رضا رسولی بلخکانلو
این بیماری بعد از دوران جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد یعنی درست زمانی که هنوز خرابی های ناشی از جنگ تازه بود که ۵۰۰ میلیون نفر (یک‌سوم مردم جهان در آن هنگام) در سراسر جهان را دچار کرد و بین ١٧ تا ۵٠ میلیون انسان مردندکه نزدیک به‌شمار قربانیان مستقیم جنگ جهانی اول است، در بعضی تخمینها تا ١٠٠ میلیون نفر هم گفته شده‌است و به شیوه نامعمولی، جوانان و سالمندان را دچار می‌کرد…
دربارهٔ خاستگاه این بیماری نظریه های متفاوتی وجود دارد. برخی می‌گویند آغاز این همه‌گیری در آمریکا، بریتانیا و یا چین بوده است. این باور نیز هست که سانسور زمان جنگ جهانی اول باعث شد این بیماری در فرانسه، امپراتوری بریتانیا، و امپراتوری آلمان گزارش نشود. اما چون در امپراتوری اسپانیا (که در جنگ بی‌طرف بود) گزارش شد به نظر آمد که این بیماری در آنجا همه‌گیرتر است؛ بنابراین پسوند «اسپانیایی» گرفت…
ایران یکی از بالاترین آمارهای مرگ بر اثر آنفلوانزای اسپانیایی را داشت. گفته می‌شود که در دو دهه نخست سده ۲۰ (میلادی) دستکم یک دهم و شاید چهل درصد جمعیت ایران در نتیجه انواع بیماری‌های واگیر، قحطی و جنگ از دست رفتند. برخلاف دیگر جاهای دنیا که بیشتر قربانیان شهرنشین بودند در ایران این بیماری در روستاها بیشتر قربانی گرفت.
شرایط اجتماعی، قحطی، اعتیاد به تریاک، مالاریا خشک‌سالی، احتکار، فساد و ناکارآمدی دولت، توسعه‌نیافتگی، و کم‌خونی از دلایل گسترش آنفلوانزای اسپانیایی در ایران بودند.
ورود بیماری به ایران از طریق نیروهای روس، بریتانیا و عثمانی بود..
چون همه‌گیری آنفلوانزای اسپانیایی در تهران ناگهانی و هم‌زمان با وزش بادهای شدید بود آنرا «ناخوشی باد» نامیدند. اما بیشترین کشته در کرمان بود. در شیراز مردم خود را به مسجد می‌رساندند تا دستکم در جایی مقدس بمیرند.
بر پایه برآوردها آنفلوانزا در روستاها جان بین ۱۰ تا ۲۵ درصد و در شهرها بین یک تا ده درصد جمعیت را گرفت؛ بنابراین شمار قربانیان آنفلوانزا در ایران چیزی حدود ۲٬۴۳۱٬۰۰۰ نفر بوده‌است.
