دانلود فیلم آموزشی: آموزش نرم افزار SPSS دکتر سعید جوی زاده –قسمت ششم

spss چیست، کاربردهای آن کدامند وجدیدترین نسخه آن کدام است؟ (معرفی کامل)
spss چیست، کاربردهای آن کدامند وجدیدترین نسخه آن کدام است؟ ما در این پست قصد داریم که معرفی کاملی از نرم افزار SPSS را به شما رائه دهیم .حتما شما هم مثل من جملاتی مثل انجام پایان نامه با SPSS یا انجام مقاله، یا تهیه پرسشنامه و کار آماری و … را در سرتاسر اینترنت زیاد شنیده اید. بله در این پست قصد داریم ببینیم اصلا اس پی اس اس چیست، بطور خلاصه و مقید به شما بگوییم چه کاربردهایی دارد و بهترین نسخه های (ورژن) آن را باهم مرور کنیم.
نرم افزار SPSS چیست؟

SPSS نام یک نرم افزار آماری بسیار قوی است که برای تجزیه و تحلیل آماری، خصوصا تحلیل نتایج پرسشنامه های تحقیقات میدانی، و همچنین آزمون فرضیات تحقیق و پایان نامه ها استفاده می شود.این نرم افزار SPSS یکی از قدرتمند ترین نرم افزار های تحلیل آمار یدر جهان بشمار می رود.
حقیقتا باید به شما بگویم که Spss نرم افزاري تخصصي مربوط به علم آمار مي باشد كه شهرتي جهاني دارد.هر چند که نرم افزار های اماری بسیاری نیز در این زمینه وجود دارد.ولی نر افزار SPSS بسیار رایج و در بین محققیت استفاده می شود . نام این نرم افزار یعنی SPSS مخفف حروف اول عبارت “Statistical Package for the Social Sciences”، به معنای “نرم افزار آماری برای علوم اجتماعی” است. زيرا در ابتدا اين نرم افزار بيشتر با هدف كاربرد و استفاده از آمار و روشهاي آماري در علوم اجتماعي نوشته شده است اما در حال حاضر از اين نرم افزار براي تحليل و آناليز آماري مشاهدات و پرسشنامه ها و آزمايشات در تمامي رشته ها استفاده مي گردد.دیگر امروزه همه رشته های دانشگاهی با این نرم افزار کار می کنند و خروجی آن را در قالب مقالات،پایان نامه ها و رساله و طرح های پژوهشی ارائه می دهند.
اگر شما یک پژوهشگر تازه کار هستید و به تازگی نام این نرم افزار کاربردی آمار را شنیده اید یا قصد داردید ببینید که نرم افزار SPSS اس پی اس اس چیست جای درستی را انتخاب کرده اید(موسسه علمی تحقیقاتی چشم انداز ) و خیلی خوشحالیم که به وب سایت ما آمده اید. نرم افزار اس پی اس اس یا SPSS که مخفف “Statistical Package for the Social Sciences” یا همان ” بسته آماری برای علوم اجتماعی” هست بطور خلاصه یک برنامه یا نرم افزار ویندوز است که اطلاعات مختلف (مثلا داده های مختلف یا اطلاعات یک پرسشنامه) را دریافت می کند،ذخیره می کند، تحلیل می کند و خروجی های مختلفی مثل جدول و نمودار را برای شما تهیه می کند.
IBM SPSS Statistics نرم‌افزاری برای تحلیل‌های آماری میباشد. SPSS مخفف عبارت Sciences Statistical Package for the Social به معنی بسته ی آماری برای علوم اجتماعی می باشد. پس از خریداری شدن شرکت سازنده این نرم افزار توسط IBM در 28 جولای 2009 این نرم افزار با نام PASW که مخفف Predictive Analytics SoftWare است منتشر شد. اما در نسخه 19 دوباره نام SPSS Statistics را اختیار کرد.

نرم افزار SPSS از جمله نرم‌افزارهایی است که برای تحلیل‌های آماری در علوم اجتماعی، به صورت بسیار گسترده‌ای استفاده می‌شود. این نرم‌افزار توسط پژوهشگران بازار و داد و ستد، پژوهشگران سلامتی، شرکت‌های نقشه ‌برداری،جغرافیا،برنامه ریزی شهری و شهرسازی، دولتی، پژوهشگران آموزشی، سازمان‌های بازاریابی ،مدیریت صنعتی،پرستاری،پزشکی، مهنسی صنایع،و… به کار می‌ رود. افزون بر تحلیل‌های آماری، مدیریت داده‌ها و مستندسازی داده‌ها نیز از ویژگی‌های نرم‌افزار هستند.نرم افزار SPSS بسیار حرفه ای عملیات مستند سازی را برای شما انجام و در فرمت های مختلف به پژوهشگران ارائه می دهد.

قابلیت های نرم افزار IBM SPSS Statistics
شامل آمارهای توصیفی: جدول‌بندی شطرنجی، بسامدها، توصیفات، کاوش، آمار توصیفی نسبی
تعیین آمارهای دومتغیره: میانه‌ها، آزمون تی، تحلیل پراکنش، همبستگی، آزمون‌های غیرپارامتری
پیش‌بینی برآمدهای عددی: برگشت خطی
پیش‌بینی برای تشخیص گروه‌ها: تحلیل عاملی، تحلیل خوشه‌ای، جداکننده
و …
آنگونه که در ویکی پدیای فارسی می خوانیم: نخستین نسخه این نرم‌افزار SPSSدر سال ۱۹۶۸ پس از تأسیس «نرمن نی» منتشر شد، که سپس به یک کارشناس ارشد علوم سیاسی در در دانشگاه استانفورد، و اکنون استاد محقق در دانشکده علوم سیاسی دانشگاه استانفورد و استاد بازنشسته علوم سیاسی در دانشگاه شیکاگو بوده‌ است. کمپانی سازنده ی این نرم افزار در ۲۸ جولای ۲۰۰۹ توسط شرکت IBM خریداری شد و شرکت IBM نام جدید PASW را بر آن نهاد که مخفف Predictive Analytics SoftWare بود. به شکلی عجیب اما دوباره در نسخه ۱۹ شرکت IBM تصمیم گرفت نام SPSS Statistics را برای ان انتخاب کاس پی اس اس به سه مرحله کلی تقسیم می شود:
وارد کردن اطلاعات به نرم افزار
انتخاب نوع تحلیل
گرفتن خروجی.

کاربرد ها و انواع spss
اولین کاربرد این نرم افزار که کاملا مشخص است. دانشجویان یا محققان مختلف، از این نرم افزار استفاده می کنند تا اطلاعات پرسشنامه هایی که تهیه می کنند را برای آنها تحلیل و بصورت نمودار و جدول ارائه کند. در واقع اس پی اس اس از جمله نرم‌افزارهایی است که برای تحلیل‌های آماری در علوم اجتماعی، به صورت بسیار گسترده‌ای استفاده می‌شود. این نرم‌افزار توسط پژوهشگران بازار و داد و ستد، پژوهشگران سلامتی، شرکت‌های نقشه‌برداری، دولتی، پژوهشگران آموزشی، سازمان‌های بازاریابی و غیره به کار می‌رود.

مثلا قرار است تحقیقی در مورد میزان رضایت زنان از وضعیت نورپردازی شهر انجام دهید. ۵۰ تا پرسشنامه از زنان تهیه می کنید، با سوالاتی که همه معیارهای استاندارد بودن یک پرسشنامه را دارند (پایایی و روایی)، بعد اطلاعات را وارد اس پی اس اس می کنید، در مرحله تحلیل به شما می گوید که اطلاعات پرسشنامه تان چه چیزی را نشان می دهد (رضایت نسبی، عدم رضایت و …) و بعد هم برای اینکه در قالب مقاله یا برای بقیه دانشجویان به زبان ساده توضیح دهید، آن را به شکل نمودار یا جدول در می آورید.

به طور کلی این نرم افزار کاربردهای زیر را دارد:
تهیه خلاصه‌های آماری مانند گراف‌ها، جداول‌، آماره‌ها و …
انواع توابع ریاضی مانند قدر مطلق، تابع علامت، لگاریتم، توابع مثلثاتی و …
تهیه انواع جداول سفارشی مانند جداول فراوانی، فراوانی تجمعی، درصد فراوانی و …
انواع توزیع‌های آماری شامل توزیع‌های گسسته و پیوسته
تهیه انواع طرح‌های آماری
انجام آنالیز واریانس یکطرفه، دوطرفه، چندطرفه و آنالیز کوواریانس
تکنیک‌های تجزیه و تحلیل سری‌های زمانی
ایجاد داده‌های تصادفی و پیوسته
محاسبه انواع آماره‌های توصیفی
انواع آزمون‌های مرتبط با مقایسه میانگین بین دو یا چند جامعه مستقل و وابسته
قابلیت مبادله اطلاعات با نرم‌افزارهای دیگر
پردازش انواع مختلف رگرسیون
معرفی آخرین ورژن ها و بهترین ورژن اس پی اس اس
شرکت آی بی ام تقریبا هر ساله یا هر دوسال یک بار اقدام به انتشار یک نسخه جدید از اس پی اس اس می کند. نکته مشترک در اکثر نسخه ها این است که با جدیدتر شدن ورژن، نرم افزار قابلیت های جدیدی پیدا می کند اما سنگین تر می شود. تمام ورژن های اس پی اس اس همان کار اصلی را انجام می دهند با تفاوت های جزئی و نه چندان ملموس که در هر نسخه جدید اضافه می شود.

پر کاربرد ترین نرم افزار آماری کشور
این نرم افزار به دلیل سادگی و پوشش نسبتا کامل روش های آماری، تبدیل به پر کاربردترین نرم افزارهای آماری در کشور ما شده است و با آن مي توان روشها و آزمونهاي آماري را با دقت و سرعت انجام داد.
باید به عنوان یک موسسه علمی تحقیقاتی اذعان کنیم، فردی که آمار نداند نمی تواند با این نرم افزار کار کند. زیرا هر آن چه در این نرم افزار از منوها و آزمون ها مشاهده می شود بر مبنای علم آمار است. بنابراین چنانچه می خواهید با این نرم افزار آماری کار کنید، ابتدا باید دروس مربوط به آمار را گذرانده باشید یا اینکه خودتان ابتدا مبانی نظری آماری در زمینه مد نظر را فرا بگیرید.

تاریخچه نرم افزار SPSS
نرم افزار spss اولین بار در سال 1984 (حدود 34 سال پیش) به عنوان یک سیستم تحلیل آماری تحت محیط Dos توسط شرکت SPSS تولید شد. سپس در سال 1992 نسخه تحت ویندوز آن طراحی گردید. اين نرم‌افزار در ابتدا جهت كاربرد در دانشگاه استانفورد شيكاگو طراحي شده بود ولي بعدها در پژوهش‌هاي بسيار زيادي در زمينه‌هاي موضوعي متعدد از جمله بازاريابي، علوم بهداشتي، مسائل مالي شركت‌ها، تعليم و تربيت و … به كار گرفته شد.

طراحان اين نرم‌افزار يعني ناي (Nie)، هول (Hull) و بنت (Bent) با تخصص‌هاي متفاوت اين نرم افزار را بر پايه استفاده در عمليات آماري طراحي نمودند تا داده‌هاي خام را به اطلاعات پردازش شده و مناسب براي تصميم‌گيري تبديل نمايند. بعدها اين نرم‌افزار به يك نرم‌افزار بين‌المللي تبديل شد و طراحان آن فهميدند كه طرح آنها چيزي بيش از يك روش مفيد براي تجزيه و تحليل داده‌ است و در واقع اين نرم‌افزار يك محصول پويا و ماندني است.

نسخه های مختلف spss
نرم افزار SPSS در محیط ویندوز نسخه های زیادی از 6 تا 24 (زمان نگارش این متن) دارد که قاعدتا هر نسخه نسبت به نسخه های ماقبل برتری هایی دارد و همواره پویایی این نرم افزار مد نظر بوده است. اما توجه داشته باشید که از آن جایی که اصول علم آمار ثابت است (آزمون تی تست یا رگرسیون، قرار نیست با گذشت زمان کوتاه تغییر خاصی بکند)، نباید انتظار داشته باشید که در هر نگارش این نرم افزار اتفاق خارق العاده ای بیفتد. مگر اینکه آزمون های جدید یا محاسبات جدید به آن اضافه گردد.
طبق آنچه ما در نسخه های مختلف این نرم افزار دیده ایم، می توان گفت از نسخه 16 SPSS به بعد، خروجی ها تغییر قابل توجهی ننموده اند. در نسخه های 22 و جدید تر اس پی اس اس، محیط کاربری زیباتر شده است و البته حجم فایل نصب نرم افزار نیز افزایش زیادی یافته است اما spss 16 همان کاری را انجام می دهد که spss 22 انجام می دهد. یک مثال خوب برای مقایسه تفاوت spss 16 با spss 22 ، مقایسه کارایی Word 2003 با Word 2010 است. هر دو نسخه کار شما را راه می اندازند، اما اگر ویندوز و سیستم شما به روز است و از نظر فضای دیسک محدودیت ندارید، بهتر است نسخه جدیدتر را استفاده نمایید.
کاربرد SPSS در علوم اجتماعی و علوم انسانی
بالاترین و بیشترین کاربرد این نرم افزار محبوب در رشته های علوم انسانی و علوم اجتماعی است.مخصوصا رشته های روانشناسی و علوم تربیتی جایی که در آن از پرسشنامه به طور گسترده برای اندازه گیری روابط انسانی و شاخص های اجتماعی و رفتاری استفاده می شود. نرم افزار SPSS بهترین نرم افزاری است که برای تجزیه و تحلیل پرسشنامه های طیف لیکرت می تواند مورد استفاده قرار گیرد و در این زمینه رقیبی ندارد.

کاربرد SPSS در اقتصاد
پژوهشگران رشته های مرتبط با اقتصاد جهت بررسی فرآیندهای زمانی اقتصادی و درک تاثیرات متقابل عوامل اقتصادی بر روی یک عامل و یا بر روی یکدیگر می توانند در SPSS از دستورات رگرسیون (Regression)، سری زمانی (Time series) و آزمون همبستگی (Correlate)، برای تحلیل یافته های خویش بهره برند. همچنین می توانند برای تهیه و تنظیم دقیق ترین و تحلیلی ترین گزارشات اقتصادی از توصیف و استنباط اطلاعات توسط SPSS استفاده نمایند. البته قابل ذکر است برای تحلیل های دقیق تر اقتصاد سنجی از نرم افزار EViews نیز استفاده می شود (مراجعه به سایت ویژه نرم افزار EViews).

کاربرد SPSS در مهندسی صنایع

Spss چيست ؟ Spss يك تجزيه كننده جامع و انعطاف پذير آماري و يك سيستم مديریت داده است. Spssمي تواند داده ها را تقريباً از همه انواع فايل ها بگيرد و از آنها در توليد گزارش هاي جدول بندي شده ،نقشه ها ،نقشه پخش/ توزيع و روند/ توسعه ،آمارهاي توصيفي و تجزيه و تحليل آماري جريان پيچيده و رفتار مركب داده ها … استفاده كند. Spss در پلت فرمهاي مختلفي چون سيستم هاي : Windows-Mancintash-Unix … قابل اجراست . نسخه ويندوز Spss، تمامي قابليت هاي قالب اصلي برنامه Spss را براي محيط كامپيوترهاي شخصي بوجود ميآورد .Spss شما را براي اجراي بسياري از تجزيه و تحليلها در كامپيوتر شخصي خود كه پيشتر در ماشين هاي بسيار بزرگتر ميسر بودند ،قادر ميسازد . نسخه ويندوز Spss ، يك برنامه كاربردي كه تجزيه و تحليل هاي آماري را براي همه سطوح از كاربران بيش از پيش شهودي ميسازد ، بوجود ميآورد. فهرست هاي ساده و انتخاب كادرهاي گفتگو آنرا قادر ميسازد تا تجزيه و تحليل هاي مركب و مخلوط را بدون نوشتن حتي يك خط قواعد دستوري ، بوجود آورد. ويراستار داده هاي ساختاري Spss مانند يك صفحه گسترده ي ساده و كارآمد سودمندي هائي جهت وارد كردن داده ها و به اشتراك گذاشتن فايل هاي داده هاي شغلي ،عرضه مي كند. قصد مهم و كيفيت ارائه نقشه ها و طرح ها مي توانند بوجود آمده و ويرايش شوند. با استفاده از نظريه پرداز Spss شما مي توانيد داده هاي خروجي را با بيشترين انعطاف پذيري ارائه نمائيد .

کاربرد SPSS در شیمی

آمارشناس ها در شیمی (در شاخه های مختلف شیمی مانند شیمی تجزیه، شیمی آلی، شیمی معدنی، شیمی فیزیک، شیمی صنعتی، بیوشیمی و…) در کنار یک شیمیدان، طرحهای مطالعاتی جهت تعیین تغییرات موجود در یک ترکیب یا انجام آزمایش ترکیبی از عناصر را طراحی کرده یا از تکنیکهای آماری برای کشف و ساختن عناصری که در علم طب و دارو کاربرد دارند، استفاده می کنند.
کاربرد SPSS در اقلیم شناسی
شاید شما نیز در هنگام کار کردن با داده های اقلیمی، با مشکلاتی رو به رو بودید که یکی از مهمترین آنها کمبود یا نبود آمار و داده در یک دوره زمانی یا در یک ماه یا سال می باشد. کسانی که با مدل های مختلف اقلیمی سر و کار دارند، چنانچه می خواهند تحلیل واقع بینانه ای از شرایط اقلیمی منطقه داشته باشند و به ویژه اگر این تحلیل یک بررسی تطبیقی و مقایسه ای بین محدوده های زمانی و مکانی باشد، نیاز به این دارند که دوره آمارهای اقلیمی و داده های اقلیمی آنها یکسان و مشابه باشد.

مثلا فرض کنید شما می خواهید شاخص اقلیم گردشگری یا اولگی یا ترجونگ یا هر تحلیل اقلیمی را برای ماههای مختلف و برای ایستگاه های مختلف یک منطقه انجام داده و نتایج آنها را باهم مقایسه کنید. در این حالت شما باید دوره های آماری یکسانی برای همه ایستگاه ها داشته باشید تا بتوان مقایسه واقعی انجام داد. مثلا همه انها باید دارای ۲۰ سال آمار باشد و همه آنها از ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ باشند (به عنوان مثال). یعنی نمی توان تعداد سالها را برای مناطق، متفاوت گرفت و حتی نمی توان دوره های زمانی را تغییر داد. باید همه یکسان باشد.

اما از آنجایی که این آمارها توسط ابزارهای هواشناسی و نهادهای مربوطه جمع آوری می گردد، ممکن است در یک دوره زمانی خاصی به هر دلیلی آمار مربوط به آن ماه یا سال گرفته نشده یا ثبت نگردیده باشد و به اصطلاح دارای گپ باشد. حتی ممکن است یک ایستگاهی تازه تاسیس باشد و آمارهای گذشته و جدید آن موجود نباشد. بنابراین ممکن است برخی از سال ها یا ماه ها دارای آمار نباشند و اطلاعات آن موجود نباشد. در این حالت بهترین راه بازسازی داده هاست.
کاربرد SPSS در پزشکی
پژوهشگران زمینه های پزشکی جهت استنباط از نتایج تحقیقات و آزمایشات دقیق خود از انواع مختلف آزمون های آماری مانند آزمون t، جداول توافقی، آنالیز واریانس (ANOVA)، آزمون نسبت، آزمون های مقایسه میانگین، رگرسیون، آزمون های ناپارامتری و … استفاده می نمایند.

کاربرد SPSS در صنعت
جهت انجام تحقیقات در رشته های مرتبط با صنعت و استنباط از نتایج مشاهدات و اطلاعات، علاوه بر آمارهای توصیفی، آزمون های مقایسه میانگین، آزمون نسبت، t-test، آنالیز واریانس، تحلیل همبستگی، جداول توافقی، آزمون های ناپارامتری و . .. استفاده می شود.

کاربرد SPSS در کشاورزی
استفاده از آزمون های آنالیز واریانس با کمک نرم افزار SPSS، در تحقیقات و پایان نامه های رشته های مرتبط با کشاورزی بسیار متداول است.
زیر مجموعه های خانواده نرم افزاری SPSS
زیر مجموعه‌های خانواده نرم‌افزاری SPSS فراوان بوده و به قرار زیر هستند:

Analytical Decision Management
Predictive Customer Intelligence
Predictive Maintenance and Quality
Social Media Analytics
SPSS Amos
SPSS Analytic Server
SPSS Collaboration and Deployment Services
SPSS Data Collection
SPSS Data Collection Heritage
SPSS Modeler
SPSS SamplePower
SPSS Statistics
SPSS Text Analytics for Surveys