کتاب اصول نگارش مقالات علمی
کتاب اصول نگارش مقالات علمی در چهارده فصل تدوین شده است. فصل اول با عنوان اهمیت ارتباطات علمی و نگارش آکادمیک به بررسی اهمیت نگارشات علمی، تقسیم بندی انواع مقالات علمی، تحقیقات وابسته به مکان و زمان، انواع تحقیق بر اساس کاربرد، اشتباهات متداول در مقاله نویسی…
کتاب اصول نگارش مقالات علمی
مقدمه :
کتاب اصول نگارش مقالات علمی: در چهارده فصل تدوین شده است. فصل اول با عنوان اهمیت ارتباطات علمی و نگارش آکادمیک به بررسی اهمیت نگارشات علمی، تقسیم بندی انواع مقالات علمی، تحقیقات وابسته به مکان و زمان، انواع تحقیق بر اساس کاربرد، اشتباهات متداول در مقاله نویسی، مراحل نوشتن یک مقاله علمی، و مدیریت زمان در مقاله نویسی می‌پردازد. در فصل دوم کتاب اصول نگارش مقالات علمی تحت عنوان علم سنجی و شاخص های آن به بحث در مورد انواع شاخص های کاربردی در مبحث علم سنجی پرداخته شده است. در فصل سوم کتاب اصول نگارش مقالات علمی، تحت عنوان انتخاب مجله به معیارهای انتخاب مجله مناسب، طبقه بندی مجلات از نظر روشهای دسترسی، تقسیم بندی مجلات از لحاظ نحوه داوری، معرفی وبسایت‌های مختلف جهت جستجو و دسترسی به مجلات معتبر علمی داخلی و خارجی، اعضا هیئت تحریریه مجله، طرح رتبه‌بندی نشریات علمی، نحوه تشخیص مجلات معتبر علمی از مجلات تقلبی، نمایه‌های مهم استنادی پرداخته شده است. آموزش اصول نگارش مقالات علمی
تالیف: تالیف: سعید جوی زاده، زهرا حجازی زاده،الهام شمس آبادی،مرضیه موغلی
فصل اول: اهمیت ارتباطات علمی و نگارش آکادمیک
- تاریخچه نگارشات علمی
- اهمیت نگارشات علمی
- روش های علمی، مقاله های علمی و نگارش علمی غیر تخصصی
- مقاله های علمی
- مقاله ی تحقیقی Research Journal Paper
- مقاله ی انتقادی Review Paper
- فصل کتاب Book Chapter
- مقاله ی کنفرانس و چکیده ها Conference Paper and Abstracts
- پایان نامه ها و رساله ها Theses and Dissertations
- تحقیقات اساسی و کاربردی
- “چه نوع تحقیقی”، “چرا” و “چگونه ”
- تحقیق مخصوص به مکان وابسته به مکان
- چند اشتباه بزرگ و متداول در مقاله نویسی
- مراحل نوشتن یک مقاله
- مدیریت زمان و برنامه ریزی در مقاله نویسی
- آموزش اصول نگارش مقالات علمی
فصل دوم: مروری بر شاخص های علم سنجی، وب سنجی
- علم سنجی و تاریخچه آن
- مهمترین شاخص های علم سنجی
- تعداد مقالات، اختراعات
- شاخص تاثيرگذاری يک مجله Impact Factor
- ضریب تأثیر پنج ساله
- ضریب تأثیر جمعی Aggregate Impact Factor
- تعداد ارجاعات
- کيفيت ارجاعات
- شاخص H
- شاخص G
- شاخص H B
- ارزش متیو Mathew Value
- شاخص Y Y index
- شاخص آنی/ شاخص فوریت Immediacy index
- ضريب تأثير رشته Discipline Impact Factor DIF
- نيمه عمر ارجاعات به مجله يا نيمه عمر استناد Cited half life
- وب سنجی و تاریخچه آن Webometrics
- کاربرد های وب سنجی
- شاخص های وب سنجی
فصل سوم: انتخاب مجله
- گام اول انتخاب مجله مورد نظر
- مجلات با دسترسی محدود Non Open Access
- مجلات با دسترسی آزاد Open Access
- انواع مقالات ژورنال
- مقالات اصیل
- مقالات مروری
- مقالات گزارشی
- مقالات Short/Rapid/Brief Communication
- مجلات حرفه‌ای و پیشرو
- مجلات علمی
- جست و جوی مجلات علمی و پژوهشی و ISI
- سامانه ارزیابی نشریات علمی
- پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی
- پایگاه استنادی علوم جهان اسلام http //www.isc.gov.ir
- رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی ایران در ISC
- نظام رتبه‌بندی QS
- نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌های آسیایی QS
- نظام رتبه‌بندی شانگهای ARWU
- نظام رتبه‌بندی تایمز
- نظام رتبه‌بندی Leiden
- نظام رتبه‌بندی Maclean
- نشریات مصوب شورای راهبردی ISC
- نشریات معتبر کشور
- فهرست نشریات اصلی ISC
- پایگاه تامسون
- پایگاه رتبه بندی مجلات ISI
- آیا ژورنالی که برای مقالۀ علمی‌تان انتخاب کرده‌اید دارای درجه ISI است؟
- معیارهای انتخاب ژورنال مناسب ISI
فصل چهارم: انتخاب موضوع
- اصول نگارش مقالات علمی
- اصول نگارش مقالات علمی
- سرآغاز
- اشتباهات رایج در انتخاب موضوع مقاله و تحقیق
- عمده‌ترین منابع جهت انتخاب موضوع
- استفاده از تجارب شخصی
- ارتباط با دانشمندان و اساتید به نام در مجامع بین‌المللی
- استفاده از معروفترین کلید واژه‌های هر رشته
- استنتاج از نظریه‌ها و فرضیه‌ها
- استفاده از کتب تخصصی لاتین
- الف سایت کتابخانه Library Genesis
- ب سایت دانلود رایگان کتاب گوتنبرگ
- مقالات علمی پژوهشی و ISI
- الف پایگاه اطلاع رسانی”مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی”
- ب مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری
- ج سایت http //sci hub.bc
- د پرتال جامع علوم انسانی
- اولویت‌های پژوهشی دولت‌ها، دانشگاه‌ها، شرکت‌ها و موسسات خصوصی
- شرکت در جلسه دفاعیه دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری
- ب پایان نامه‌های سایت Google
- ب پایگاه اطلاعاتی پایان نامه‌های اتحادیه اروپا
- ج پایگاه دانلود پایان نامه پروکوئست ProQuest
- فیلم‌های مستند و شبکه‌های خبری
- انجمن‌های علمی
- کنفرانس‌ها، همایش‌ها، و سمینارها
- الف پایگاه اطلاع رسانی سیویلیکا مرجع دانش
- ب پایگاه اطلاع رسانی رویدادهای علمی کشور
- پ پایگاه اطلاع رسانی با همایش
- ی پایگاه کنفرانس‌های جهانی
- و پایگاه Conferencealerts.com
- ایده گرفتن، خودیادگیری و فرایند آموزش از طریق اینترنت
فصل پنجم: ارکان مختلف مقاله
- اصول نگارش مقالات علمی
- اصول نگارش مقالات علمی
- سرآغاز
- اصالت موضوع Originality
- عنوان Title
- نویسندگان Authors
- افزودن افیلیشن نویسندگان
- گام تکمیلی ارائه دو مثال پیچیده‌تر
- نکات مهم در انتخاب عناوین علمی برای نگارش افیلیشن
- افیلیشن‌های چند گانه
- نگارش مشخصات نویسنده رابط
- یک مقاله باید چند نویسنده داشته باشد؟
- چکیده Abstract
- انواع چکيده
- ويژگي‌هاي يک چکيده خوب
- ساختار يا محتواي يک چکيده
- فرايند تهيه يک چکيده
- مواردی که باعث رد چکیده از طرف داوران خواهند شد
- طول چکيده
- کلمات کلیدی Key Words
- مقدمه Introduction
- بخش اول پیشینه تحقیقات Litreture Review
- بخش دوم بیان مشکلات Problem Statement
- بخش سوم اهداف پژوهش Objectives
- تناظر فرضیات، سوالات پژوهش، و ا هداف اختصاصی پژوهش
- اشکالات متداول در نوشتن مقدمه
- مواد و روشها Materials and Methods
- معرفی پروژه
- روش شناسی
- تفاوت طرح تحقیق Research Design و روش تحقیق Research Method در مقاله نویسی
- اصول نگارش مقالات علمی
- اصول نگارش مقالات علمی
- ابزار پژوهش
- جامعه پژوهش
- محدوده و محدودیت ها
- شکل ارائه اطلاعات روش شناختی
- سازماندهی مواد و روشها
- نتایج یا یافته ها Results/ Findings
- ساختار نتایج یا یافته ها
- یافته ها و نتایج توصیفی
- یافته ها و نتایج استنباطی و تحلیلی
- ارائه نتایج یا یافته ها
- ارائه نتایج به صورت جدا
- ارائه نتایج به صورت مجتمع
- چگونگی ارائه نتایج یا یافته ها
- بحث Discission
- ساختار بحث و نتیجه گیری
- نتیجه گیری Conclusions
- پیشنهادات Further Research
- تقدیر و تشکر Acknowledgement
- منابع References
- پیوست Appendix
فصل ششم: شیوه‌های استناد به سبک APA
- تعاریف استناد واستناد کردن
- دلایل استناد
- شیوه‌های استناد
- شیوه‌های استناد برون متنی
- شیوه نامه ونکوور Vancouver system
- شیوه نامه شیکاگو Documentary Note or Humanities Style
- شیوه‌های استناد درون متنی
- شیوه انجمن روانشناسی آمریکا American Psychology Association =APA
- شیوه نامه انجمن زبان مدرن آمریکا Modern Language Association =MLA
- استناد به منابع چاپی در شیوه APA
- اثر دارای یک پدید آورنده
- اثر دارای دو پدید آورنده
- اثر دارای سه تا پنج نویسنده
- اثر دارای شش یا بیشتر پدید آورنده
- گروه به عنوان نویسنده
- اثر دارای نویسنده مجهول
- اثر با تاریخ نشر نا معلوم
- دو یا چند اثر از پدید آورندگان مختلف
- چند اثر از یک نویسنده در سال‌های مشابه
- استناد به بخش خاصی از یک منبع یا نقل قول
- درج منابع در فهرست مأخذ
- استناد به کتاب در فهرست مأخذ
- استناد به کتاب دارای مؤلف و مترجم
- استناد به فصلی از کتاب در فهرست مأخذ
- استناد به فصل ترجمه شده از کتاب در فهرست مأخذ
- استناد به مدخل واژه نامه، دائره المعارف، و کتب مرجع در فهرست مأخذ
- استناد به مقاله نشریه یا مجله در فهرست مأخذ
- استناد به مقاله مجله، با عنوان ترجمه شده به زبان دیگر در فهرست مأخذ
- استناد به مقاله ترجمه شده مجله در فهرست مأخذ
- استناد به مقاله‌ای از مجموعه منتشر شده یک کنفرانس در فهرست مأخذ
- استناد به مقاله منتشر نشده یک کنفرانس در فهرست مأخذ
- استناد به پایان نامه در فهرست مأخذ
- استناد به منابع دیداری و شنیداری لوح فشرده، نوار کاست، نوار ریل، نوار ویدئو در فهرست مأخذ
- استناد به نرم‌افزار رایانه‌ای در فهرست مأخذ
- قواعد استناد به منابع الکترونیکی
- ستناد به نسخه الکترونیکی مقاله‌یک نشریه چاپی
- استناد به نسخه الکترونیکی کتاب چاپی
- استناد به یک مدرک موجود در وب گاه
- استناد به یک مدرک دریافت شده از وب گاه یک دانشگاه یا سازمان
- قواعد نظم منابع در فهرست مأخذ
فصل هفتم: آشنایی با تکنیک‌های آماری مهم در مقالات علمی
- مقدمه
- اهداف علم آمار چیست؟
- روش انجام یک پژوهش آماری
- جمع آوری داده ها
- آمار توصیفی
- آمار استنباطی
- جمعیت جامعه آماری
- نمونه آماری
- نحوه محاسبه حجم نمونه آماری
- نحوه محاسبه حجم نمونه با جدول مورگان
- نحوه محاسبه حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری
- آشنایی با انواع مختلف نمونه گیری
- نمونه گیری تصادفی با طبقه بندی
- نمونه گیری خوشهای
- نمونه گیری قضاوتی یا تعمدی
- نمونه گیری در دسترس یا داوطلبانه
- روایی پرسش نامه
- پایایی پرسش نامه
- همبستگی
- جهت همبستگی
- مقدار همبستگی
- همبستگی گشتاوری پیرسون
- همبستگی اسپیرمن
- رگرسیون
- متغیر وابسته و متغیر مستقل
- رگرسیون خطی ساده
- رگرسیون خطی ساده و یک متغیره
- رگرسیون خطی چندگانه
- انواع روشهای به کار برده شده در تحلیل رگرسیون
- آزمون فرض پارامتریک و ناپارامتریک برای مقایسه دو گروه یا بیش تر از دو گروه
- تحلیل واریانس یک راهه ANOVA
- تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر ANOVA with repeated measure
- تحلیل تعقیبی
- سطح معنی داری آزمون
- تحلیل عاملی
- نمودارها
فصل هشتم: جداول و شکل‌ها در مقالات علمی
- سرآغاز
- اهمیت جداول و شکل‌ها
- جدول در برابر شکل
- عنوان جدول‌ها و زیرنویس شکل‌ها
- چگونه جداول و اشکال را ترسیم کنیم
- نشان دادن داده‌ها در جدول‌ها و شکل‌ها
فصل نهم: آشنایی با نرم‌افزارهای مدیریت ارجاعات
- نرم‌افزارهای مدیریت ارجاعات
- نرم افزار Mendeley
- نرم افزار EndNote
- نرم‌افزار Reference Manager
- نرم افزار Citavi
- نرم افزار Zotero
- نرم افزار ReadCube
- نرم افزار پژوهیار
فصل دهم: کنفرانس و نحوه شرکت در آن
- سرآغاز
- معیارهای اصلی برای ارسال مقاله به کنفرانس
- هزینه ثبت نام در کنفرانس
- تعداد صفحات مجاز در مقاله‌های کنفرانس
- تاریخ‌های مهم کنفرانس
- الگوی نگارش مقالات در کنفرانس
- چاپ مقالات برتر کنفرانس در مجلات با نمایه ISI
- نحوه ارائه مقالات پذیرفته شده در کنفرانس
- الف ارایه شفاهی Oral
- ب پوستر Poster
- کارگاه های آموزشی کنفرانس
- نحوه برگزاری همایش
- گرفتن مجوز برگزاری همایش در ایران
- انواع کنفرانس
فصل یازدهم: آشنایی با سرقت علمی – ادبی
- سرآغاز
- آشنايي با مفهوم سرقت علمی ادبی Plagiarism و اهميت آن
- نمونه‌هاي سرقت علمي – ادبي
- آشنايي با شیوه‌های متداول سرقت علمی ادبی Plagiarism
- چگونگي رخ دادن سرقت علمی ادبی Plagiarism و راه‌هاي اجتناب از آن
- عدم بکارگیری تفکرات خود
- مديريت ضعيف زمان
- عدم ارائه بحث روشن یا عدم توانایی پاسخ گويي به سوال مطرح شده
- فقدان مهارت‌هاي تحليلي و انتقادي
- تحقيقات ناکافي
- يادداشت برداري ضعيف
- ضعف مهارت استناد به منابع
- عدم پرورش مهارت‌هاي نوشتن
- برخی از کاربردی‌ترین نرم افزارها و سایت‌های اینترنتی در زمینه سرقت علمی ادبی
فصل دوازدهم: آشنایی با موتورهای جستجو و پایگاه‌های اطلاعاتی مهم
- موتور جستجوی crossref metadata search
- پایگاه تامین منابع علمی مگاپیپر
- پایگاه Springer Link
- جستجو در Springer
- مرور منابع Browse در Springer
- صفحه نتایج در Springer
- فن آوری ارسال تازه‌ها Alerts در Springer
- پايگاه اطلاع رساني نشريات آکسفورد
- پايگاه اطلاعاتي گوگل اسكالر
- پایگاه IEEE Institute of Electrical & Electronics Engineers
- پایگاه اطلاعاتی Science Direct
- ثبت نام در Science Direct
- هشدار دهنده Alerts در Science Direct
- RSS
- مرور در ليست مجلات و کتاب‌ها Browse
- بازیابی Impact Factor یا ضریب تاثير یک مجله
- Favorties كردن كتابها و مجلات
- مرور فهرست مندرجات كتابها
- پايگاه اطلاعاتی Taylor& Francis Online
- پایگاه اطلاعاتی Wiley Online Library
- سیستم هشدار Alerts
- مرور در لیست مجلات Browse
- پایگاه اطلاعاتی گزارش استنادی مجلات JCR
- موتور جستجوی Semantic Scholar
فصل سیزدهم: آشنایی با مکاتبات بین‌الملل
- سرآغاز
- درخواست فرصت مطالعاتی
- نامه به یک انتشاراتی برای چاپ کتاب
- درخواست منبع بیشتر
- همکاری در نوشتن کتاب
- همکاری با پژوهشگر خارجی
- دوست شدن برای همکاری علمی
- نامه به سردبیر
- درخواست کمک و راهنمائی از استاد
- کامل کردن پایان نامه
- اجازه استفاده از منبع اصلی
- ترجمه کتاب اصلی
- دعوت به سخنرانی
- درخواست مربی شدن
- ملحق شدن به تیم تحقیقاتی
- نامه برای درخواست داور شدن ژورنال
- درخواست از استاد برای استاد راهنما شدن
- Apply
فصل چهاردهم: ارسال مقالات
- سرآغاز
- مقایسه روند پذیرش مقالات در ژورنال‌های کم اعتبار پولی و ژورنال‌های معتبر رایگان
- ژورنال‌های پولی و کم اعتبار
- ژورنال‌های معتبر و رایگان
- ارسال مقاله برای مجلات خارجی
- ارسال مقاله ازطريق سيستم آنلاين
- ارسال مقاله ازطريق سيستم آنلاين تحت برند Scholar One
- از طريق سيستم آنلاين ارسال مستقیم در سایت ژورنال
- از طريق ايميل به سردبير
- ارسال مقاله به مجلات Open Acess
- نحوه پاسخ دهی به نظرات داور
قبل از هرچیزی، فرم درخواست مشاوره را تکمیل کنید!
دوره های مرتبط
کتاب بارش تئوری، اندازه گیری و توزیع
بارش نقش بسیار مهمی در سیستم اقلیم ایفا می کند. اهمیت بارش، درست به اندازه‌ی دما است. این کتاب به ارزیابی جامع فرآیندهای دخیل در شکل‌گیری ابر، باران، برف و تگرگ می‌پردازد. همچنین نشان می‌دهد که بارش چگونه اندازه‌گیری می‌شود و این اندازه‌گیری‌ها چه اطلاعاتی را پیرامون توزیع بارش در کل دنیا در اختیار ما قرار می‌دهند.
کتاب مدیریت خشکسالی در هزاره سوم
هدف از نوشتن این کتاب، بررسی جامع و کامل مدیریت خشکسالی، از مرحله شناسایی تا ارائه راهکار است. از آنجایی که مدیریت خشکسالی پدیده‌ای پیچیده است و نیازمند تخصص‌های گوناگون است، در این کتاب از مؤلفان با تخصص های گوناگونی استفاده‌شده که سالیان مدیدی دراین‌باره به مطالعه و پژوهش پرداخته‌اند و مقالات و پژوهش های آن‌ها زینت بخش متون علمی بوده است. از دیگر دلایل تألیف گروهی کتاب می‌توان به این موضوع اشاره داشت که ایده های خوب معمولاً از ترکیب چند ایده به دست می آید و بر روی هم تأثیر می‌گذارند. گاهی یک ایده کوچک در ذهن شخصی دیگر می‌تواند در ترکیب با ایده‌ای دیگر در ذهن شما به یک ایده خارق‌العاده تبدیل شود. باید راهی پیدا کنیم تا این ایده‌های کوچک و اولیه را باهم ترکیب کنیم و به نتیجه برسانیم. این اثر به‌عنوان اولین کار گروهی در زمینه پژوهش خشکسالی در ایران است که می‌تواند سرآغاز پژوهش های گروهی در سایر زمینه های علمی باشد، خصوصاً در دیگر زمینه های بلایای محیطی که کشور عزیزمان ایران را دچار بحران و مشکلات عدیده‌ای کرده است.
کتاب مدیریت استراتژیک خشکسالی
به نام داناترین دانایان
هدف از نوشتن این کتاب، بررسی جامع و کامل مدیریت استراتژیک خشکسالی، از مرحله شناسایی تا ارائه راهکار است. یکی از راه کارهای مدیریت خشکسالی ،مدیریت ریسک و پیش آگاهی است. از دیگر دلایل تألیف این کتاب می توان به این موضوع اشاره داشت که خشکسالی بعنوان یک پدیده خیلی خطرناک در ایران باعث ضربه زدن به کشاورزی و دیگر بخش های اقتصادی شده است. این کتاب می تواند سرآغاز مدیریت های پیش آگاهی در بخش خشکسالی شود. در رابطه با ساختار این کتاب باید گفت که در شش فصل تدوین شده است. در فصل اول کتاب به مفاهیم خشکسالی، در فصل دوم به بررسی مطالعات خشکسالی در ایران و جهان، در فصل سوم شاخص های خشکسالی، فصل چهارم مدیریت پیش آگاهی خشکسالی، فصل پنجم انواع روش های پیش بینی خشکسالی و فصل ششم به کاربرد سیستم های اطلاعات جغرافیایی در مدیریت ریسک پرداخته شده است. در پایان جا دارد از تمامی پژوهشگرانی که در حوزه خشکسالی کار می کنند کمال تشکر را داشته باشیم. هر کتابی خالی از نقطه ضعف نیست ممنون می شویم که با پیشنهادات ارزنده خود ما را دلگرم نمایید.
مؤلفان
بهار 1398
کتاب مبانی آسیب پذیری خشکسالی
طی هزاران سال، اقلیم زمین با تغییرات تدریجی روبرو بوده است. انسان های اولیه پیشرفت کردند و با استفاده از گیاهان و حیوانات به زندگی ادامه دادند. دامنه اثر فعالیت های بشر اندکی بیش از تاثیرات محلی بود. به مرور تغییرات طبیعی در اقلیم زمین ایجاد شد، اما این تغییرات تدریجی بود و طی ده ها هزار تا میلیون ها سال به وقوع پیوست. 200 سال قبل تغییرات ناگهانی آغاز شد. پزشکی نوین و پیشرفت فناوری سبب انفجار جمعیت گردید. در همان زمان، سوخت های فسیلی ابتدا زغال سنگ و سپس نفت و گاز به عنوان منبع انرژی برگزیده، به علت صنعتی شدن و مصرف بیشتر سوخت های فسیلی، شناخته شدند. احتراق سوخت های فسیلی طی 150 سال گذشته سطح دی اکسیدکربن را در جو افزایش داد . اگر وابستگی ما به سوخت های فسیلی ادامه یابد، سطح دی اکسیدکربن جو طی چند دهه نسبت به مقدار آن پیش از دوره صنعتی، دو برابر خواهد شد و شاید تا پایان این قرن نیز سه برابر شود. در نتیجه، با بهترین برآورد، سیاره ما تا سطحی که هرگز بشر آن را تجربه نکرده است،.) به سرعت گرم خواهد شد. این مسئله پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت(هاردی، 1387) لذا می توان گفت تغییرات اقلیمی به عنوان یکی از مخاطرات محیطی جدی، همواره بر ابعاد متنوعی از زندگی جوامع دنیا اثرگذار بوده است. بسیاری از اثرات تغییرات محیطی با حجم بی سابقه ای در تاریخ بشر رخ می دهد و تاب آوری و توانایی سازگاری جوامع جهان را به چالش می کشد. این تغییرات تا حد زیادی می تواند به تخریب ناشی از بهره برداری از منابع محیطی( 0220 Coleman و Williams ،) و تغییر سیستم آب و هوایی ناشی از انتشار مقادیر غیرطبیعی گازهای گلخانه ای به جو زمین نسبت داده شود(IPCC,2014,2007). تمرکز بر تغییرات آب و هوایی جهان و نسبت دادن آن به پیامدهای زیست محیطی و اقتصادی- اجتماعی بیش از دهه ی گذشته و به ویژه درطول چند سال اخیر، منجر به رشد روز افزون پژوهش ها و افزایش نگرانی در خصوص اثرات تغییرات اقلیمی بر جوامع انسانی شده است(Van Aalst, et al.,2008). اهمیت و ضرورت بررسی، مدیریت و رصد پدیده ی مخرب تغییرات اقلیمی در سطح جهان و در گذار زمان کشورهای مختلف را برآن داشت تا هیأت بین دولتی تغییر اقلیم را در سال 1998 بوسیله دو سازمان وابسته به سازمان ملل یعنی سازمان جهانی هواشناسی و برنامه محیط زیست سازمان ملل تاسیس نمایند. اعضاء این هیأت از تمامی کشورهای عضو این دو سازمان هستند. وظیفه اصلی هیأت بین دولتی تغییر اقلیم ، تهیه گزارش های تغییر اقلیم به منظور حمایت علمی از کنوانسیون تغییر آب و هوای سازمان ملل که اصلی ترین معاهده تغییر آب و هوای بین المللی در جهان می باشد، است. این گزارش ها شامل سه بخش است. گزارش اول در زمینه اطلاعات علمی، تکنیکی و اقتصادی-اجتماعی مربوط به فهم مبانی علمی تغییرات اقلیمی وابسته به فعالیت های انسانی، گزارش دوم در زمینه اثرات تغییر اقلیم بر سیستم های مختلف طبیعی و انسانی و ارائه راهکارهای سازگاری با آن و گزارش سوم در زمینه راهکارهای کاهش گازهای گلخانه ای می باشد . لازم به ذکر است که هیأت بین دولتی تغییر اقلیم اقدام به انجام پژوهش در زمینه تغییر اقلیم نمی کند. همچنین این هیأت فعالیت خاصی را در زمینه نظارت اقلیم و یا پدیده های مربوط به آن انجام نمی دهد. بلکه گزارش های این هیأت بر اساس یافته های منابع معتبر علمی تهیه می شود . گزارش های هیأت بین دولتی تغییر اقلیم شامل بخشی تحت عنوان ” خلاصه برای تصمیم گیرندگان است که تمام محتوی این گزارش ها توسط نمایندگان کشورهای عضو که بیش از 120 کشور اند مورد بررسی و تأیید قرار می گیرد. تا کنون هیأت بین دولتی تغییر اقلیم پنج گزارش ارزیابی جامع را در زمینه آخرین یافته های بشر در مورد تغییرات آب و هوایی منتشر کرده است. همچنین این هیأت گزارش های ویژه ای را نیز در زمینه ی موضوعات خاص ارائه داده است. هیأت بین دولتی تغییر اقلیم اولین گزارش خود را در سال 1990 و گزارش تکمیلی آن را در سال 1992 ارائه داد. در سال1995 گزارش دوم و در سال 2001 گزارش سوم منتشر شد. همچنین گزارش چهارم هیأت بین دولتی تغییر اقلیم در سال 2007 منتشر شده و گزارش پنجم نیز در اواخر سال 2014 منتشر شد. هر گزارش شامل سه جلد که نتایج گروه های کاری اول، دوم و سوم است، می باشد. مروری بر حجم فعالیت ها و نتایج گزارش های هیأت بین دولتی تغییر اقلیم حاکی از عزم بین المللی به منظور مدیریت مخاطرات و کاهش اثرات و سازگاری با آن است، چرا که خطرات نامشخص و مبهم تغییرات اقلیمی می توانند بر منابع معیشتی جوامع انسانی به ویژه در کشورهای در حال توسعه اثرات نامطلوبی به همراه داشته باشد. امروزه در جوامع آسیب پذیر و حساس به تنش های خارجی، خطرات تغییرات اقلیمی می تواند شرایط اقتصادی و اجتماعی را که این جوامع با آن مواجه اند را تشدید نماید (Adger و همکاران، 2003). لذا درک مفهوم مخاطرات محیطی و تغییرات اقلیمی جهت برنامه ریزی مؤثر و کارآمد در این حوزه، اهمیت و ضرورت خاصی دارد(سلیمانی و افراخته، 1992). در این میان یک سوم از جمیعت دنیا در مناطق دارای کمبود آب زندگی می کنند و 1/1 نفر به آب آشامیدنی بهداشتی دسترسی ندارند. در سطح جهان، خشکسالی با 7/5 درصد دومین گسترده بعد از سیلاب ها با 11 درصد به شمار می رود. درصد نواحی تحت الشعاع خطر خشکسالی از دهه ی 1970 تا اوایل سال 2000 دو برابر شده است(Nagarajan, 2009). که فراوانی و شدت های متنوع آن در ایران نیز تجربه شده است(Agrawala et al.,2001). از طرفی با توجه به رشد جمعیت و توسعه بخش های کشاورزی، صنعت و انرژی، به صورت روز افزونی تقاضا برای آب، افزایش یافته و حتی بحث امنیت آبی در بیشتر کشورهای جهان مطرح شده است که عواملی نظیر تغییر اقلیم و آلودگی آب های موجود، امنیت آبی را تشدید نموده اند (Mishra, 2010 و Singh)، لذا در ادامه به تبیین مفهوم تغییرات اقلیمی و پیامدهای آن، تعاریف، انواع، شاخص ها و اثرات خشکسالی پرداخته می شود و در نهایت وضعیت و چالش های خشکسالی در کشور تشریح می گردد.
قوانین ثبت دیدگاه