چکیده
ظرفيت حمل بار و مسافر در يك شبكه ريلي، تابعي از پارامترهاي مختلف است. با توجه به هزینه بسیار بالای احداث خطوط ريلي، استفاده بهینه از ظرفیت شبکه ریلی میتواند کمک شایانی به ارتقاء سطح بهرهبرداري شبکه کند. بنابراین هدف از این پژوهش، محاسبه مکانمند ظرفیت شبکه ریلی کشور، بر مبنای پارامترهای تأثیرگذار است. در اين مقاله، با استفاده از دادههای سیر و حرکتی قطارها، اقدام به طراحی و تولید نرمافزار مکانمند محاسبه ظرفیت خطوط شد؛ سپس خروجیهای حاصل، با دادههای روزانه و برخط عملکرد قطارهای باری ارزیابی و مقایسه شد. در ادامه، میزان استفاده از ظرفیت هر مسیر و میزان ظرفیت باقیمانده در هر بلاک و مسیر نیز مشخص شد. بر اساس تحلیلها، کمیت ظرفیت در مسیرهای منتخب دو خطه مسافري سمنان-شاهرود، تك خطه باري یزد-بافق و تك خطه تركيبي اراک-دورود به ترتیب 2.6 برای مسیر رفت و 2.9 برای برگشت، 13.6 و 12.7 زوج قطار محاسبه شدند. با توجه به روال فعلی محاسبات، محاسبه برخط، با اتصال به پايگاه دادههای مرتبط، انجام محاسبات مکانمند و امکان تبادل وب سرویس مکانی با نرمافزارهای مختلف، میتواند باعث افزايش سرعت و دقت در محاسبه ظرفيت شبکه ریلی شود. از طرفی، در معادله محاسبه ظرفیت (معادله اسکات) که درایران استفاده میشود، تاکنون مرسوم بوده است ضریب تعديل قطار مسافري توسط متخصصان سير و حركت تعیین شود، در حالیکه در این مقاله، از آنجا که اطلاعات هر مسیر، قابل دسترس است، اين ضریب از نسبت تعداد قطارهای مسافری به حداکثر تعداد آن در طول دوره مورد نظر محاسبه میشود. ضریب به دست آمده، با ضریب تعیین شده توسط کارشناسان، مقایسه شده و نتیجه قابل قبول بود. در نهایت با دسترسی به خروجیها در محیط GIS، راهکارهای مدیریتی جهت استفاده بهینه از ظرفیت باقيمانده، ارتقاء ظرفيت بخشهایی از شبکه و رفع گلوگاههاي شبکه ريلي پیشنهاد شد.
واژگان کلیدی
حمل و نقل ریلی، ظرفیت شبکه، GIS، راهآهنایران.
https://gisj.sbu.ac.ir/article/view/32563
آموزش کاربردی GIS وRS
همراه با فیلم و کتاب
همراه با پروژه های کاربردی
مدرس:
دکتر سعید جوی زاده
تلفن ثبت نام:
09382252774
آدرس وب سایت: