آموزشArcGIS Pro: نمایش دوبعدی داده ها

اهداف تمرین

در این تمرین که داده­های آن مربوط به شهر تریپویل در ایالت جورجیای آمریکا می­باشد، سه نقشه با خصوصیات زیر ایجاد خواهید کرد:

الف) نقش ه­ای که تمامی کاربری ­های تجاری را نشان دهد.

ب) نقش ه­ای که قطعات تجاری با مساحت 500 تا 2500 مترمربع را نشان دهد.

ج) نقش ه­ای که موقعیت شبکه فاضلاب شهر را با برچسب قطر هر لوله نشان دهد.

مراحل حل تمرین

1) ایجاد یک پروژه جدید؛

2) اتصال به منبع داده ­ها؛

3) فراخوانی داده­ها به نقشه و نمادگذاری آن­ها؛

4) ذخیره لایه با فرمت Lyr؛

5) تغییر نام نقشه؛

6) ایجاد نقشه جدید در پروژه؛

7)  فیلتر کردن لایه با پرسش­ گیری تعریفی؛

8) اضافه کردن آنوتیشن به نقشه؛

9) اضافه کردن لایه شبکه فاضلاب به نقشه و برچسب­ گذاری آن؛

10) تنظیم محل قرارگیری برچسب­ ها.

حل تمرين

1- ایجاد یک پروژه جدید:

1) برنامه ArcGIS Pro را باز کرده و پس از باز شدن این برنامه، در قسمت New و Blank Template، بر روي گزینه Map کلیک کنید تا پنجره Create New Project باز شود.

2) در این پنجره، در جعبه Name، عبارت Ex3-Result را تایپ کرده و در جعبه Location، مسیر C:\Exercises\Ex3\Result را دنبال کنید. تیک گزینه Create a new folder for this project را برداشته و بر روی دکمه Ok کلیک کنید تا پروژه جدیدی با عنوان   Ex3-Result ایجاد شود (با فعال بودن تیک گزینه Create a new folder for this project، پوشه جدیدی در پوشه Result ساخته خواهد شد و پروژه مذکور در آن ذخیره می ­شود).

2- اتصال به منبع داده ­ها:

1) در بالای روبان، بر روی سربرگ View و در روبان، در گروه Windows، بر روی دکمه Catalog Pane کلیک کنید تا کادر Catalog در سمت راست پنجره نمایش باز شود.

2) در کادر Catalog، بر روي گروه Databases کلیک راست کرده و گزینه Add database را انتخاب کنید تا پنجره Select Existing Geodatabase باز شود. در این پنجره مسیر  C:\Exercises\Database را دنبال کرده و ژئودیتابیس «شهر تریپول» را انتخاب کنید. بر روي دکمه Ok کلیک کنید تا این پنجره بسته شده و بین پروژه جاری و ژئودیتابیس «شهر تریپول» یک اتصال برقرار شود.

3) در نوار ابزار دسترسی سریع، بر روي دکمه Save  کلیک کنید تا تغییرات بر روي پروژه جاری ذخیره شود.

4) به کادر Catalog دقت کنید. ملاحظه می­کنید که علاوه بر ژئودیتابیس «شهر تریپول»، ژئودیتابیس دیگری با عنوان Ex3-Result (به­صورت پیش­فرض) نیز به پروژه جاری متصل شده است. نرم افزار از ژئودیتابیس Ex3-Result به­عنوان محل پیش­فرض برای ذخیره خروجی­ها استفاده می­کند.

5) در کادر Catalog، بر روي گروه Folder کلیک راست کرده و گزینه Add Folder Connection را انتخاب کنید تا پنجره مربوطه باز شود. در این پنجره مسیر C:\Exercises\Data را دنبال کنید. سپس بر روي دکمه Ok کلیک کنید تا بین پوشه Data و نرم­ افزار یک اتصال برقرار شود. بدین ترتیب به تمامی منابع داده مورد نیاز برای انجام این پروژه دسترسی خواهید داشت.

6) پروژه را ذخیره کنید.

3- فراخوانی داده ­ها به نقشه و نمادگذاری آن­ها:

1) در کادر Catalog، ژئودیتابیس «شهر تریپول» و مجموعه عارضه «لایه ­های پایه» را باز کرده و کلاس عارضه «محدوده_ شهر» را بگیرید و به نقشه بکشید. بدین ترتیب کلاس عارضه مذکور در نقشه به نمایش در می ­آید و نام و نماد آن به کادر Contents اضافه می ­شود.

کشیدن و رها کردن لایه­ ها یکی از روش­ های فراخوانی آن­ها به نقشه می­باشد. پس از فراخوانی لایه­ها به نقشه، مقیاس نقشه تغییر می­ کند و پنجره نمایش به­ گونه­ ای بزرگ نمایی می­ شود که تمامی عوارض لایه فراخوانی شده قابل مشاهده باشد. اولین لایه ­ای که به یک نقشه اضافه می­ شود، سیستم مختصات نقشه موردنظر و بزرگنمایی اولیه آن را تعیین می­کند. لایه­هایی که سیستم مختصات متفاوت داشته و به نقشه اضافه می­شوند، به­طور موقتی تغییر سیستم مختصات داده شده و با نقشه منطبق خواهند شد.

2) در کادر Contents، بر روي نام لایه «محدوده_ شهر» دوبار کلیک کنید تا پنجره Layer Properties باز شود. در این پنجره، گزینه General را انتخاب کرده و در جعبه Name، عبارت «محدوده شهر تریپول» را تایپ کنید. سپس بر روي دکمه Ok کلیک کنید (در نامگذاری لایه­ها و ذخیره آن­ها در پایگاه داده بهتر است بین دو کلمه از _ (آندرلاین) استفاده کنید. اما در تغییر نام لایه ­ها در کادر Contents محدودیت خاصی وجود ندارد چرا که با تغییر نام لایه­ ها در این کادر، نام اصلی آن­ها در محل ذخیره تغییر نخواهد کرد).

3) در کادر Contents، بر روي نماد لایه «محدوده شهر تریپول» کلیک کنید تا کادر  Symbology در سمت راست پنجره نمایش باز شود. در این کادر بر روي گزینه Gallery کلیک کرده و از فهرست نمادها، نماد Black Outline (2pts) را انتخاب کنید (در صورت نیاز به جستجوی یک نماد، می­ توان نام آن نماد را تایپ کرده و جستجو نمود. در این حالت با انتخاب گزینه All Style به ­جای Project Style، نمادهای متعددی در اختیار کاربر قرار می­گیرد که جستجو از میان آن­ها انجام می ­شود).

4) بر روی دکمه Properties کلیک کنید و از فهرست Appearance، گزینه Outline width را بر روی 3pt تنظیم کنید. در پایین کادر Symbology بر روی دکمه Apply کلیک کنید.

5) در بالای روبان، بر روي سربرگ Map و در روبان، در گروه Layer، بر روی دکمه Add Data کلیک کنید تا پنجره Add Data باز شود. در سمت چپ این پنجره بر روی گزینه Databases کلیک کرده و سپس با باز کردن ژئودیتابیس «شهر تریپول» و مجموعه عارضه «لایه_های_پایه»، با فشرده نگه داشتن دکمه Ctrl صفحه کلید، کلاس­های عارضه «محدوده_شهرستان»، «مانداب»، «رودخانه» و «راه_آهن» را به نقشه اضافه کنید.

تا اینجا دو روش برای فراخوانی لایه­ ها به نقشه یاد گرفته ­اید، الف) گرفتن لایه از کادر Catalog و کشیدن آن به نقشه ب) استفاده از Add data.

6) مطابق با جدول زیر، در کادر Contents،  نام و نماد لایه ­ها را تغییر  دهید:

7) مطمئن شوید در بالای کادر Contents، دکمه List by Drawing Order فعال است. در کادر Contents، لایه «محدوده شهرستان» را بگیرید و به زیر لایه «محدوده شهر» بکشید. لایه مانداب را نیز در بالای لایه رودخانه قرار دهید. پس از انجام تغییرات فوق، نقشه حاصله شبیه به شکل زیر خواهد شد:

8) پروژه را Save کنید.

9) قرار است در این تمرین نقشه موقعیت کاربری ­های تجاری که مساحت 500 تا 2500 مترمربع دارند را تهیه کنید. در مسیر C:\Exercises\Data یک فایل با فرمت Lyr و با عنوان «کاربری زمین» وجود دارد که کاربری زمین در شهر تریپول را نشان می­ دهد. در این فایل تنظیمات نمادگذاری نیز ذخیره شده است (کاربری­های تجاری با کدهای «تجاری درجه 1»، «تجاری درجه 2» و «تجاری درجه 3» تعریف و رنگ­بندی شده ­اند).

کادر Catalog را باز کرده و گروه Folders و سپس Data را باز کنید. بر روی لایه «کاربری زمین» کلیک راست کرده و گزینه Add to Current Map را انتخاب کنید تا این لایه به نقشه اضافه شود.

10) در کادر Contents بر روی نام لایه «کاربری زمین» کلیک کنید تا این لایه فعال شود. در بالای روبان، بر روی سربرگ Appearance و در روبان، در گروه Drawing، بر روی مثلث کوچکی که در زیر دکمه Symbology قرار دارد کلیک کنید و گزینه Unique Values را انتخاب کنید تا کادر Symbology با تنظیمات مربوط به نمادگذاری Unique Value باز شود.

11) در کادر Symbology، ردیف مربوط به کاربری «اداری» را انتخاب کرده و با فشرده نگه داشتن دکمه Shift صفحه کلید، بر روي کاربری «تاسیسات شهری» کلیک کنید تا تمامی کاربری­ هایی که بین این دو کاربری قرار گرفته ­اند، انتخاب شوند. بر روي کاربری «تاسیسات شهری» کلیک راست کرده و گزینه Remove را انتخاب کنید تا تمامی کاربری ­های انتخابی از فهرست نمادگذاری حذف شوند. همین کار را برای سایر کاربری­ ها به­ جز «تجاری درجه 1»، «تجاری درجه 2» و «تجاری درجه 3» انجام دهید تا فقط کاربری­های تجاری بر روي نقشه نشان داده شود (دقت کنید ردیف مربوط به All Other Values را هم Remove کنید).

4- ذخیره لایه با فرمت Lyr:

1) در کادر Contents، بر روی نام لایه «کاربری زمین» کلیک کنید تا این لایه فعال شود. در بالای روبان، بر روی برگه Share و در روبان، در گروه Save As، بر روي دکمه Layer File  کلیک کنید تا پنجره Save Layer(s) As LYRX File باز شود.

2) در این پنجره مسیر C:\Exercises\Ex3\Result را دنبال کرده و فایل لایه را با عنوان «قطعات تجاری» ذخیره کنید.

5) تغییر نام نقشه:

1) پس از ایجاد یک پروژه، اولین نقشه موجود در آن به­طور پیش­فرض با عنوان Map نام گذاری می­شود. چون در هر پروژه می­توان تا بینهایت نقشه داشت، بنابراین بهتر است نام نقشه­ را از حالت پیش­ فرض تغییر داد و نام دلخواه را به آن اختصاص داد. در کادر Catalog، گروه Map را باز کرده و بر روي نقشه موردنظر (در اینجا Map) کلیک راست کرده و گزینه Rename را انتخاب کنید. سپس عبارت «کاربری تجاری» را تایپ کنید. دکمه Enter صفحه کلید را فشار دهید.

2) یکی دیگر از راه­ های تغییر نام نقشه ­ها، کلیک راست کردن بر روي نام نقشه مورد نظر در کادر Contents و انتخاب گزینه Properties (یا دوبار کلیک کردن بر روي نام نقشه در کادر Contents) است. در پنجره Map Properties با انتخاب گزینه General، می­توان نام دلخواه را در  جعبه Name تایپ کرد. با یکبار کلیک کردن بر روي نام نقشه در کادر Contents نیز امکان تغییر نام نقشه وجود دارد.

3) پروژه را ذخیره (Save) کنید.

6- ایجاد نقشه جدید در پروژه:

1) در کادر Catalog، گروه Map را باز کرده و از فهرست موجود، بر روي نقشه «کاربری تجاری» کلیک راست کنید. سپس گزینه Copy را انتخاب کنید. دوباره بر روی گزینه Map کلیک کرده و گزینه Paste را انتخاب کنید. بدین ترتیب از نقشه «کاربری تجاری» دقیقا یک کپی و با عنوان «کاربری تجاری 1» در پروژه جاری ایجاد می­ شود. در کادر Catalog، بر روي نام نقشه «کاربری تجاری1» دوبار کلیک کنید تا نقشه جدیدی به پنجره نمایش اضافه شود.

2) به روش دلخواه، نام نقشه «کاربری تجاری 1» را به «کاربری تجاری مورد نظر» تغییردهید.

3) پروژه را ذخیره کنید.

7- فیلتر کردن لایه با پرسش ­گیری تعریفی:

1) برای مشخص کردن پلی­گونهایی که در لایه «کاربری زمین» مساحت 500 تا 2500 مترمربع دارند، می ­توان از قابلیت Definition Query استفاده کرد. مطمئن شوید نقشه «کاربری تجاری موردنظر» فعال است. در کادر Contents، بر روي نام لایه «کاربری زمین» کلیک راست کرده و گزینه Properties را انتخاب کنید تا پنجره Properties باز شود. در این پنجره، بر روي زبانه Definition Query کلیک کنید تا تنظیمات مربوطه نمایان شود.

بر روي دکمه New Definition Query کلیک کنید تا پنجره مربوطه باز شود. در فهرست بازشونده Where، فیلد «Shape Area» و در فهرست بعد، عملگر is greater than را انتخاب کنید. در جعبه بعد نیز عدد 500 را تایپ کنید.

2) بر روي دکمه Add Clause کلیک کنید و همانند مرحله قبل ولی اینبار با شرط And، عملگر is less than را انتخاب کرده و عدد 2500 را تایپ کنید. بر روي دکمه Apply و سپس Ok کلیک کنید.

3) در کادر Catalog، گروه Databases را باز کرده و ژئودیتابیس «شهر تریپول» و سپس مجموعه عارضه «لایه_­های_پایه» را باز کنید. بر روي کلاس عارضه «قطعات_زمین» کلیک راست کرده و گزینه Add to Current Map را انتخاب کنید تا این کلاس عارضه به نقشه اضافه شود.

4) در کادر Contents، لایه «قطعات_زمین» را گرفته و به زیر لایه «محدوده شهر تریپول» بکشید. سپس در کادر Contents، نام لایه «کاربری زمین» را به «کاربری تجاری موردنظر»  تغییر دهید.

5) در کادر Contents، بر روي نام لایه «محدوده شهر تریپول» کلیک راست کرده و گزینه Zoom To Layer را انتخاب کنید.

6) در جعبه مقیاس که در گوشه پایین، سمت چپ پنجره نمایش قرار دارد، عدد 1:24000 را تایپ کرده و دکمه Enter صفحه کلید را فشار دهید. نقشه به­دست آمده بایستی شبیه به شکل زیر باشد.

7) پروژه را ذخیره کنید.

8- اضافه کردن آنوتیشن به نقشه:

1) در کادر Catralog گروه Databases و سپس ژئودیتابیس «شهر تریپول» را باز کنید. مجموعه عارضه «لایه­_های_پایه» را باز کرده و کلاس ­های «نام_خیابان» و «محور_خیابان» را بگیرید و بر روي نقشه رها کنید. با انجام این کار، لایه خیابان­ها به نقشه اضافه شده و نام خیابان­ ها برچسب می­ خورد. بر روي نقشه بزرگ نمایی کنید تا نام خیابان­ ها درشت­ تر دیده شود.

2) در کادر Contents، بر روي نام لایه «محدوده شهر تریپول» کلیک راست کرده و گزینه Zoom To Layer را انتخاب کنید. سپس در بالای روبان، بر روی سربرگ Map و در روبان، در گروه Navigation،  بر روي دکمه Bookmark کلیک کرده و گزینه New Bookmark را انتخاب کنید تا پنجره Create Bookmark باز شود.

3) در جعبه Name، عبارت «گستره شماره 1» را تایپ کرده و در جعبه Description، عبارت زیر را تایپ کنید:

«این بوکمارک نقشه را بر روی قسمتی از شهر تریپول بزرگنمایی می­کند»

4) بر روی دکمه Ok کلیک کنید.

5) پروژه را ذخیره کنید.

9- اضافه کردن لایه خط فاضلاب به نقشه و برچسب­گذاری آن:

1) مطمئن شوید نقشه «کاربری تجاری مورد نظر» فعال است. در کادر Contents، نام لایه «کاربری زمین» را به «کاربری تجاری موردنظر» تغییر دهید.

2) در کادر Contents، بر روي لایه «کاربری تجاری مورد نظر» کلیک کنید تا فعال شود. در بالای روبان، بر روی سربرگ Share و در روبان بر روی دکمه Layer File کلیک کنید و

لایه مذکور را با عنوان «کاربری تجاری مورد نظر» در پوشه Result ذخیره کنید.

3) همانند مراحل قبل از نقشه «کاربری تجاری مورد نظر» یک کپی گرفته و نام نقشه کپی شده را به «شبکه فاضلاب» تغییر دهید.

4) لایه «کاربری تجاری موردنظر» را از کادر Contents حذف کنید.

5) کلاس عارضه «خط_فاضلاب» (در مجموعه عارضه «تاسیسات فاضلاب» از ژئودیتابیس «شهر تریپول») را به نقشه اضافه کنید. سپس در کادر Content، بر روي نام لایه «خط_فاضلاب» کلیک کنید تا این لایه فعال شود.

6) در کادر Contents، بر روي نام لایه «خط_فاضلاب» کلیک راست کرده و با انتخاب گزینه Open Attribute Table، جدول توصیفی آن­ را  باز کنید. در فیلد «قطر لوله»، قطر لوله فاضلاب برحسب متر نوشته شده است و لازم است بر اساس این فیلد، لایه «خط_فاضلاب» را برچسب­ گذاری کرد.

7) جدول توصیفی لایه «خط_فاضلاب» را ببندید. مطمئن شوید در کادر Contents، لایه «خط فاضلاب» فعال است. در بالای روبان، بر روي سربرگ Labeling کلیک کنید.

8) در روبان، در گروه Label Class، در فهرست بازشونده Field، فیلد «قطر لوله» را انتخاب کنید. سپس بر روي دکمه Label کلیک کنید. بدین ترتیب مقادیر مربوط به قطر لوله­ های فاضلاب در نقشه برچسب­ گذاری می­شوند.

9) قطر لوله ­های فاضلاب با چندین رقم اعشار ارائه شده که خوانایی نقشه را کاهش می­دهد. برای تنظیم کردن تعداد رقم ­های اعشار در برچسب لوله ­های فاضلاب، در روبان، در گروه Label Class، بر روي دکمه Expression کلیک کنید تا پارامترهای مربوط به تنظیمات برچسب­ گذاری در سمت راست پنجره نمایش باز شوند.

10) در جعبه Expression، عبارت $feature.SIZE_ را پاک کنید. در فهرست بازشونده Functions، بر روي تابع Round() دوبار کلیک کنید تا عنوان این تابع در جعبه Expression درج شود. سپس عبارت زیر را تایپ کنید:

Round($feature.SIZE_,0)

11) بر روي دکمه Verify  و سپس بر روي دکمه Run کلیک کنید.

بدین ترتیب قطر لوله­ های فاضلاب با یک رقم اعشار، برچسب­ گذاری می­شود.

برنامه ArcGIS Pro تمامی عارضه­ های یک لایه را برچسب­ گذاری نمی­ کند چون ممکن است برچسب­ها باعث شلوغی نقشه و پوشاندن عوارض و یا برچسب­ های سایر لایه­ ها شوند.

12) با چرخاندن غلتک وسط موس، بر روي نقشه بزرگنمایی کنید. بدین ترتیب برچسب­ های بیشتری بر روي خطوط فاضلاب نمایش داده می ­شود.

13) پروژه را ذخیره کنید.

10- تنظیم محل قرارگیری برچسب­ ها:

1) مطمئن شوید در بالای روبان، سربرگ Labeling فعال است. در روبان، در گروه  Label Placement، گزینهWater (Line)  را انتخاب کنید. در کادر Contents، بر روي لایه «خط_فاضلاب» کلیک راست کرده و گزینه Labeling Properties را انتخاب کنید تا کادر Label Class در سمت راست پنجره نمایش باز شود (درصورت باز شدن پنجره Save Expression، بر روي دکمه Ok کلیک کنید).

2) در کادر Label Class، بر روي سربرگ Position و سپس بر روي دکمه Conflict Resolution کلیک کنید.

3) از فهرست موجود، فهرست Remove Duplicate Label را باز کرده و گزینه Remove within a fixed distance را انتخاب کنید.

4) در جعبه Search Radios، عدد 500 و در جعبه روبه ­روی آن گزینه Map Units را انتخاب کنید. با انجام این کار حداقل فاصله بین دو برچسب در نقشه برابر با 500 متر خواهد شد. این کار مانع تداخل برچسب­ ها می­شود.

5) فهرست Minimum feature size را باز کرده و در جعبه  Minimum for labeling عدد 100 و در جعبه روبه ­روی آن گزینه Map Units را انتخاب کنید. با انجام این کار حداقل اندازه برچسب ­ها 100 متر خواهد شد.

6) پروژه را ذخیره کرده و سپس ArcGIS Pro را ببندید.

با استفاده از داده ­های مورد استفاده در تمرین 3، موارد زیر را تهیه کنید:

1) نقش ه­ای که موقعیت تمامی قطعات زمین با کاربری صنایع سبک و سنگین را نشان دهد.

2) نقش ه­ای که موقعیت تمامی کاربری­ های تجاری با مساحت بزرگتر از 2500 مترمربع را نشان دهد.

3) نقش ه­ای که موقعیت تمامی کاربری­ های صنعتی و وضعیت شبکه فاضلاب را نشان دهد (برچسب­ گذاری لایه خط فاضلاب، مشابه تمرین 3 باشد).

4) نقش ه­ای که موقعیت کاربری ­های صنعتی با مساحت بزرگتر از 5000 مترمربع، شبکه توزیع آب و همچنین شیرهای آتش­ نشانی را نشان دهد (برچسب­ گذاری خطوط آب بر اساس فیلد «قطر لوله»­ باشد).