ما در این پست قصد داریم به شناسايي مرز گنبد نمکي با استفاده از تلفيق نشانگرهاي لرزه اي در محيط GIS بپردازیم. www.gisland.org با ما در ارتباط باشید 09382252774دکتر سعید جَوی زاده
امروزه شناسايي و اکتشاف گنبدهاي نمکي به منظور ذخيره سازي مواد هيدروکربني و اکتشاف منابع هيدروکربني از اهميت ويژه اي برخوردار است. از ميان روش هاي ژئوفيزيکي، روش لرزه نگاري بازتابي يکي از بهترين روش هايي است که قابليت شناسايي گنبد نمکي را داراست. هرچند تعيين دقيق مرزهاي گنبد نمکي به دليل ميرايي شديد انرژي لرزه اي در نمک و تفاوت سرعت بالاي انتشار موج در نمک نسبت به رسوبات دربرگيرنده آن، باعث شده است که شناسايي مستقيم گنبدهاي نمکي و تعيين مرز آن ها از روي داده هاي لرزه اي بازتابي کمي مشکل باشد. نشانگرهاي لرزه اي به عنوان ابزاري براي استخراج ويژگي هاي داده هاي لرزه اي مي تواند به تفسير و شناسايي گنبدهاي نمکي و تعيين مرزهاي آن کمک بسزايي کند. با توجه به اين که هر نشانگر به تنهايي داراي اطلاعات مجزايي است؛ لذا ترکيب و تلفيق نشانگرها يکي از ابزارهايي است که مي تواند اطلاعات جامعي از هدف موردنظر در اختيار مفسر قرار دهد؛ بنابراين امروزه تکنولوژي ترکيب چند نشانگري با اهداف مختلف در لرزه شناسي مورد استفاده قرار مي گيرد. هدف از تحقيق حاضر، تلفيق نشانگرهاي لرزه-اي با استفاده از روش فازي داده محور به منظور شناسايي مرز گنبد نمکي در محيط GIS است. در اين راستا ابتدا تعدادي از نشانگرهاي لرزه اي بافتي متداول بر روي داده لرزه اي به منظور شناسايي و تعيين محدوده گنبد نمکي اعمال گرديد و نتايج هرکدام به صورت جداگانه مورد برسي قرار گرفت. سپس با استفاده از روش هاي وزن دهي فازي پيوسته، نشانگرهاي مورد بررسي، فازي شدند. در مرحله بعد اين لايه ها با استفاده از عملگرهاي فازي تلفيق شده و در نهايت يک مدل واحد که حاوي اطلاعات تمام نشانگرهاي مجزا است و مرزهاي جانبي گنبد نمکي را با دقت بيشتري تعيين کرده است، به دست آمد. نتايج حاصل از داده هاي واقعي نشان مي دهد که استفاده از روش وزن دهي فازي و تلفيق نشانگرها با استفاده از عملگر فازي توانسته مرزهاي جانبي گنبد نمکي را به خوبي تعيين کند.
برای دانلود این مقاله به لینک زیر مراجعه کنید.
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=475661
سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)
سامانه اطلاعات جغرافیایی یا جی‌آی‌اس (به انگلیسی: Geographic Information System – GIS) یک سامانه اطلاعاتی «معمولاً رایانه‌ای» است که به تولید، پردازش، تحلیل، و مدیریت اطلاعات جغرافیایی می‌پردازد. به عبارت دیگر “GIS” یک سامانه رایانه‌ای برای مدیریت و واکاوی اطلاعات جغرافیایی بوده که توانایی گردآوری، ذخیره، واکاوی و نمایش اطلاعات جغرافیایی را دارد.[۱] هدف نهایی یک سامانه اطلاعات جغرافیایی، پشتیبانی برای تصمیم‌گیری‌های پایه‌گذاری‌شده بر پایه داده‌های جغرافیایی می‌باشد و عملکرد اساسی آن بدست آوردن اطلاعاتی است که از ترکیب لایه‌های متفاوت داده‌ها با روش‌های مختلف و با دیدگاه‌های گوناگون بدست می‌آیند.
در یک سامانه اطلاعات جغرافیایی:
واژه جغرافیایی (Geographic) عبارت است از موقعیت موضوع‌های داده‌ها، برحسب مختصات جغرافیایی.
واژه (Information) یا اطلاعات نشان می‌دهد که داده‌ها در GIS برای ارائه دانسته‌های مفید، نه تنها به صورت نقشه‌ها و تصاویر رنگی بلکه به صورت گرافیک‌های آماری، جداول و پاسخ‌های نمایشی متنوعی به منظور جستجوهای عملی سازماندهی می‌شوند.
واژه (System) یا سامانه نیز نشان دهنده این است که GIS از چندین قسمت متصل و وابسته به یکدیگر برای کارکردهای گوناگون، ساخته شده‌است.
تعریف‌های دیگر جی‌آی‌اس
دقیق‌ترین تعریف مربوط به مؤسسه تحقیقات سیستم‌های محیطی در ردلند کالیفرنیا است که یکی از فروشندگان اصلی این سیستم‌ها در جهان است: «سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی مجموعه‌ای از سخت‌افزار، نرم‌افزار، داده‌های جغرافیایی و منابع انسانی است که به منظور کسب، ذخیره، به‌روزرسانی، به‌کارگیری، تحلیل و نمایش کلیه اشکال اطلاعات مرجع جغرافیایی طراحی می‌شود.»
این سامانه را می‌توان به یک پازل شبیه دانست که با کنار هم قرار دادن اجزای آن معنی و مفهومی پیدا می‌کند. مکان بیمارستان‌ها، پمپ بنزین‌ها، سینماها و… تکه‌های این پازل اند که با کنار هم قرار دادن آنها نقشه‌ای کامل و با معنی از یک منطقهٔ جغرافیایی بدست می‌آید. به زبان ساده هر گونه توضیحات مربوط به هر چیزی که در هر مکان متغیر یا ثابت جغرافیایی، در یک سامانه اطلاعاتی یا پایگاهی موجود است را gis یا استفاده از gis گویند. کافی است یک هماهنگی بین طول، عرض و ارتفاع بدست آمده از جی.پی. اس و نقشه‌ها و اطلاعات دقیق و کامل سیستم جی.آی. اس به‌وجود آوریم.
ویژگی‌های سامانه اطلاعات جغرافیایی
این سامانه علاوه بر اطلاعات توصیفی، امکان ورود اطلاعات پیکسلی یا برداری را از منابع مختلفی از قبیل نقشه، تصاویر هوائی و ماهواره‌ای، GPS، تجهیزات نقشه‌برداری و غیره دارد.
این سامانه امکان انجام تحلیل، پردازش و پرسش و پاسخ‌های مکانی مورد نیاز کاربر را دارد.
این سامانه امکان ارائه نتایج در قالب نقشه، گزارش، جدول و نمودار را دارد.
در طراحی و تولید این سامانه‌ها از مجموعه فناوری‌های مهندسی نرم‌افزار، مهندسی اطلاعات (مدل داده) و مهندسی GIS برای نیل به خصوصیات فوق استفاده می‌شود.
داده‌های جغرافیایی
مقالهٔ اصلی: داده‌های جغرافیایی
اطلاعات جغرافیایی یا داده‌های جغرافیایی، به واقع، نوعی از داده‌های جغرافیایی (spatial) هستند که نقشه‌ها و تصاویر ماهواره‌ای را می‌شود از جمله نمونه‌های نوعی آنها ذکر کرد.
داده‌های جغرافیایی را به دو دستهٔ عمده تقسیم می‌نمایند:
داده‌های پیکسلی
رستر، شامل مجموعه‌ای از نقاط یا سلول‌ها است که عوارض زمین را در یک شبکه منظم می‌پوشاند و به کمک شماره‌های ردیف و ستون آنها، آدرس‌دهی می‌شوند. کوچکترین عنصر تشکیل‌دهنده رستر، پیکسل یا سلول نامیده می‌شود که ارزش هر یک از آنها، نمایانگر اطلاعات طیفی یا توصیفی عارضه زمینی است. داده‌های حاصل از اسکن کردن و تصاویر ماهواره‌ای دارای ساختار رستری می‌باشند.
نمونه‌ای از داده‌های رستری شامل: تصاویر ماهواره‌ای، عکس‌های هوایی، اطلاعات ارتفاعی سطح زمین و انواع نقشه‌های کارتوگرافی مقالهٔ اصلی: داده‌های پیکسلی
داده‌های برداری
مقالهٔ اصلی: داده‌های برداری
چنانچه بر روی فضای دو بعدی کار می‌کنیم، داده‌های برداری از ترکیب اشکال پایه هندسی نظیر نقطه‌ها، پاره‌خط‌ها، مثلث‌ها، و سایر چندضلعی‌ها، شکل می‌گیرد. برای فضاهای سه بعدی همین کار به وسیله استوانه‌ها، کرات، مکعب‌گونه‌ها (cuboids)، و سایر اجسام چندوجهی صورت می‌پذیرد. در مدل برداری، اشیاء یا عوارض در جهان واقعی به وسیله عناصر هندسی نمایش داده می‌شوند. بدین معنا که موقعیت هر شئ یا پدیده به وسیله مختصات آن و توسط نقاط (چاه، نقاط شهری و روستایی)، خطوط (جاده، رودخانه، خطوط ریلی) و سطوح (دریاچه، منطقه بندی) مشخص می‌شود. در این مدل، موقعیت هر نقطه به‌طور دقیق با یک جفت مختصات در یک سیستم مختصات معین ارائه می‌شود.
بدون دیدگاه