چکیده

:

نقش داده های فضایی باز در تحقیقات تاریخ بشری در حال رشد است. فضایی را می‌توان برای گردآوری و بررسی یکپارچه داده‌هایی که جنبه‌های مختلف انسان‌ها و محیط‌شان را توصیف می‌کنند، مورد استفاده قرار داد. پلتفرم های داده های مکانی مبتنی بر وب می توانند فرصت های برابر برای مشاهده و دسترسی به این داده ها ایجاد کنند. در این مقاله، هدف ما پیشرفت توسعه پلتفرم‌های داده‌های مکانی کاربرپسند برای تحقیقات چند رشته‌ای است. ما فرآیند ساخت چنین پلتفرمی را با بررسی سیستماتیک نمونه‌های متنوعی از پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی تاریخی و با اجرای آزمایشی فرآیند طراحی کاربر محور یک پلت‌فرم داده‌های فضایی چند رشته‌ای مفهوم‌سازی می‌کنیم. ما (1) تخصص مورد نیاز در سازماندهی به اشتراک گذاری داده های فضایی چند رشته ای، (2) انواع داده هایی را که پلتفرم ها باید قادر به رسیدگی باشند، بیان می کنیم. (3) مفیدترین قابلیت های پلت فرم و (4) خود فرآیند طراحی. ما توصیه می‌کنیم که ابتکار عمل و تخصص موضوع باید از سوی کاربران نهایی، یعنی محققان تاریخ بشری باشد، و همه انواع کاربر نهایی کلیدی باید در فرآیند طراحی دخیل باشند. ما همچنین بر اهمیت تخصص جغرافیایی در این فرآیند تأکید می‌کنیم، پیوندی مهم بین دیدگاه‌های موضوعی، مکانی و فنی، برای رسیدن به یک درک مشترک و اصطلاحات رایج. بر اساس تجزیه و تحلیل، ما اهداف توسعه کلیدی برای پلتفرم های داده مکانی، از جمله عملکردهای مدیریت لایه کامل را شناسایی می کنیم. علاوه بر این، ما نقش‌های اصلی در فرآیند طراحی کاربر محور، انواع کاربر اصلی را شناسایی کرده و شیوه‌های خوب از جمله کارگاه طراحی چندوجهی را پیشنهاد می‌کنیم. ما توصیه می‌کنیم که ابتکار عمل و تخصص موضوع باید از سوی کاربران نهایی، یعنی محققان تاریخ بشری باشد، و همه انواع کاربر نهایی کلیدی باید در فرآیند طراحی دخیل باشند. ما همچنین بر اهمیت تخصص جغرافیایی در این فرآیند تأکید می‌کنیم، پیوندی مهم بین دیدگاه‌های موضوعی، مکانی و فنی، برای رسیدن به یک درک مشترک و اصطلاحات رایج. بر اساس تجزیه و تحلیل، ما اهداف توسعه کلیدی برای پلتفرم های داده مکانی، از جمله عملکردهای مدیریت لایه کامل را شناسایی می کنیم. علاوه بر این، ما نقش‌های اصلی در فرآیند طراحی کاربر محور، انواع کاربر اصلی را شناسایی کرده و شیوه‌های خوب از جمله کارگاه طراحی چندوجهی را پیشنهاد می‌کنیم. ما توصیه می‌کنیم که ابتکار عمل و تخصص موضوع باید از سوی کاربران نهایی، یعنی محققان تاریخ بشری باشد، و همه انواع کاربر نهایی کلیدی باید در فرآیند طراحی دخیل باشند. ما همچنین بر اهمیت تخصص جغرافیایی در این فرآیند تأکید می‌کنیم، پیوندی مهم بین دیدگاه‌های موضوعی، مکانی و فنی، برای رسیدن به یک درک مشترک و اصطلاحات رایج. بر اساس تجزیه و تحلیل، ما اهداف توسعه کلیدی برای پلتفرم های داده مکانی، از جمله عملکردهای مدیریت لایه کامل را شناسایی می کنیم. علاوه بر این، ما نقش‌های اصلی در فرآیند طراحی کاربر محور، انواع کاربر اصلی را شناسایی کرده و شیوه‌های خوب از جمله کارگاه طراحی چندوجهی را پیشنهاد می‌کنیم. ما همچنین بر اهمیت تخصص جغرافیایی در این فرآیند تأکید می‌کنیم، پیوندی مهم بین دیدگاه‌های موضوعی، مکانی و فنی، برای رسیدن به یک درک مشترک و اصطلاحات رایج. بر اساس تجزیه و تحلیل، ما اهداف توسعه کلیدی برای پلتفرم های داده مکانی، از جمله عملکردهای مدیریت لایه کامل را شناسایی می کنیم. علاوه بر این، ما نقش‌های اصلی در فرآیند طراحی کاربر محور، انواع کاربر اصلی را شناسایی کرده و شیوه‌های خوب از جمله کارگاه طراحی چندوجهی را پیشنهاد می‌کنیم. ما همچنین بر اهمیت تخصص جغرافیایی در این فرآیند تأکید می‌کنیم، پیوندی مهم بین دیدگاه‌های موضوعی، مکانی و فنی، برای رسیدن به یک درک مشترک و اصطلاحات رایج. بر اساس تجزیه و تحلیل، ما اهداف توسعه کلیدی برای پلتفرم های داده مکانی، از جمله عملکردهای مدیریت لایه کامل را شناسایی می کنیم. علاوه بر این، ما نقش‌های اصلی در فرآیند طراحی کاربر محور، انواع کاربر اصلی را شناسایی کرده و شیوه‌های خوب از جمله کارگاه طراحی چندوجهی را پیشنهاد می‌کنیم.

 

1. مقدمه

ارزش تفکر فضایی برای همه رشته هایی که شامل مطالعه پدیده های توزیع شده در مکان و زمان هستند، مشهود است، به عنوان مثال، [ 1 ]. به عنوان مثال، یک توصیف سایت باستان شناسی و یک نمایش دیجیتالی توپوگرافی ظاهراً کاربردهای بسیار متفاوتی هستند، اما نیاز به اطلاعات جغرافیایی (یعنی داده های مکانی) سیستم هایی را دارند که می توانند داده های مکانی را بسازند، تجزیه و تحلیل و تجسم کنند [ 2 ]. میزان استفاده از فضایی، داده های مکانی، نقشه ها و سیستم های اطلاعات جغرافیایی از یک رشته علمی به رشته دیگر متفاوت است و به نوع تحقیق بستگی دارد. با این حال، آگاهی از فضایی و مکانی-زمانی پدیده ها در سراسر رشته ها افزایش یافته است و در علم «چرخش فضایی» نامیده می شود، به عنوان مثال، [3 ، 4 ، 5 ]. همانطور که با پیشرفت های چند رشته ای اخیر نشان داده شده است ، تفکر فضایی و فناوری فضایی علاوه بر اینکه بخشی جدایی ناپذیر از رشته های فردی هستند، اجزای مهمی برای ادغام رشته های مختلف هستند [ 5 ، 6 ] .
علم باز روش مدیریت و اشتراک گذاری داده های مکانی را تغییر داده است [ 10 ، 11 ]. دانشمندان تشویق می شوند و امکان به اشتراک گذاری داده های مکانی را فراهم می کنند و میزان داده های قابل دسترسی را برای همه افزایش می دهند. این به نوبه خود احتمالات برای تحقیقات داده فشرده را بهبود می بخشد. از آنجایی که فناوری‌های فضایی به تدریج برای همه قابل دسترس‌تر شده‌اند، ارزش آن‌ها به طور فزاینده‌ای توسط محققان در سراسر رشته‌ها شناسایی می‌شود [ 12 ]. برای ژئوانفورماتیک، چرخش کلی چند رشته ای در علم و افزایش تحقیقات مشترک در افزایش تقاضا برای کاربردهای مکانی منعکس می شود [ 13 ].
سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای حمایت از تفکر فضایی و تجزیه و تحلیل داده های مکانی [ 6 ] کلیدی هستند. با این حال، همه دانشمندان و مخاطبان عادی نمی توانند از داده های مکانی و نرم افزار برای تجسم و مطالعه چنین داده هایی استفاده کنند. دسترسی آسان به داده های مکانی توسط سیستم های مبتنی بر اینترنت فراهم شده است که از نقشه های دیجیتال به عنوان رابط بصری اطلاعات جغرافیایی استفاده می کنند. آنها با نام‌های مختلفی شناخته می‌شوند: پلتفرم‌های داده‌های مکانی (جغرافیایی)، رابط‌های کاربری GIS [ 14 ]، روزنامه‌های دیجیتال [ 15 ]، نقشه‌های تعاملی [ 16 ]، سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی مبتنی بر وب [ 17 ]، GIS وب [ 18 ]، تعاملی اطلس ها، ژئوپورتال ها [ 19 ]، پورتال های وب فضایی [ 20]، برنامه های نقشه برداری وب [ 21 ]، رابط های ژئوپورتال [ 22 ]، رابط های نقشه برداری [ 23 ] یا خدمات نقشه. در این مقاله، ما این سیستم ها را «سکوهای داده مکانی» می نامیم. آنها رابط های کاربر گرافیکی مبتنی بر وب (GUI) مجهز به ویژگی هایی برای دسترسی به داده های مکانی برای بررسی بصری، تجزیه و تحلیل و دانلود هستند [ 19 ]. منطق پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی کمک می‌کند تا جنبه‌های جدیدی از مجموعه داده‌های فردی و رابطه فضایی آن‌ها، به عنوان مثال، در مدیریت ریسک فاجعه [ 18 ]، و تعمیم مقدار زیادی از داده‌های مکانی [ 24 ] به نمایش گذاشته شود.
پلتفرم‌های داده‌های مکانی اشتراک و استفاده از داده‌های مکانی را بدون تخصص سطح بالا در ژئوانفورماتیک امکان‌پذیر می‌سازند [ 12 ]. انتقال از دسکتاپ به سیستم‌های آنلاین تغییرات قابل‌توجهی را برای کاربران نهایی، زمینه‌های علمی و منابع داده [ 13 ]، از طریق تبادل بازتر و کارآمدتر داده‌های مکانی به ارمغان می‌آورد. در سال‌های اخیر، استفاده از روش‌های علوم طبیعی (به عنوان مثال، تحلیل فضایی) برای داده‌های فرهنگی، فرصت‌های جدیدی را برای مطالعه سیستماتیک تکامل و تنوع فرهنگی باز کرده است [ 25 ، 26 ، 27 ].]. با این حال، اکثر محققان علوم فرهنگی و انسانی علاقه و تخصص محدودی در مورد مشارکت در توسعه فنی پلت فرم های داده های مکانی دارند، که معمولاً توسط متخصصان ژئوانفورماتیک و/یا فناوری اطلاعات انجام می شود. همه احزاب مورد نیاز هستند اما تاکید باید بر کارشناسان محتوا باشد [ 28 ].
طراحی یک پلت فرم داده های مکانی تاثیر قابل توجهی بر سودمندی و قابلیت استفاده آن و در نتیجه در سطح پذیرش برای استفاده دارد. مدل پذیرش فناوری توسط دیویس و دیگران (1989) [ 29 ] بیان می کند که پذیرش فناوری به دو متغیر بستگی دارد: سودمندی درک شده و سهولت استفاده درک شده [ 29 ]. سودمندی درک شده را می توان به عنوان “درجه ای که یک فرد معتقد است که استفاده از یک سیستم خاص شغل او را بهبود می بخشد” [ 30 ] تعریف می شود. سهولت استفاده درک شده عبارت است از “درجه ای که فرد معتقد است استفاده از یک سیستم خاص بدون تلاش است” [ 30 ].
طراحی کاربر محور (از این پس UCD) چارچوبی است که در آن نیازهای گروه هدف در مرکز طراحی محصول قرار می گیرد [ 31 ]. این به طور گسترده در طراحی رابط های کاربر آنلاین استفاده می شود، و بنابراین به راحتی در طراحی پلت فرم های داده های مکانی قابل استفاده است. UCD در استاندارد بین المللی ISO 9241-210:2019 تعریف شده است، اما در ادبیات علمی نیز تفسیر شده است (به عنوان مثال، [ 32 ]). استاندارد ISO 9241-210:2019 مفهوم UCD را تعریف می کند و چارچوب روش شناختی آن را تشریح می کند [ 33]. به طور خلاصه، متدولوژی UCD از فعالیت‌هایی تشکیل شده است که هدف آن توسعه یک طرح با تمرکز کاربر محور، درک و تعیین زمینه استفاده، مشخص کردن نیازهای کاربر و سازمانی، تولید نمونه‌های اولیه و ارزیابی طرح‌ها با استفاده از تعیین‌شده است. الزامات [ 32 ].
هدف این مطالعه ترویج توسعه و استفاده از بسترهای داده مکانی برای پیشبرد تحقیقات چند رشته ای جدید است. به طور خاص، هدف ما پاسخ به چهار سؤال تحقیق است: (1) چه نوع انگیزه و تخصص در سازماندهی به اشتراک گذاری داده های فضایی چند رشته ای در تحقیقات تاریخ بشری مورد نیاز است؟ (2) پلتفرم‌ها باید چه نوع داده‌هایی را مدیریت کنند، و مجموعه داده‌ها باید چه معیارهایی را داشته باشند تا در یک پلت فرم داده‌های مکانی به اشتراک گذاشته شوند؟ (3) چه نوع عملکردهای پلتفرمی برای کاربران نهایی مطلوب است تا بتوانند به طور کامل از پتانسیل داده های مکانی استفاده کنند؟ (4) چه نوع فرآیند طراحی برای تضمین پذیرش، پذیرش گسترده و تداوم چنین پلتفرم هایی مورد نیاز است؟ در سراسر مقاله، ما بر روی فناوری و طراحی تمرکز می کنیم که حداقل هزینه های اجرایی را داشته باشد و امکان استفاده بین المللی و مشترک را فراهم کند. بنابراین، زیرساخت های ملی داده های مکانی فراتر از محدوده این مقاله هستند.
برای پاسخ به سؤالات تحقیق، ما (1) مروری بر ادبیات علمی در مورد طراحی کاربر محور پلت فرم های داده مکانی ( بخش 2 ) و (2) بررسی پلت فرم های داده های مکانی موجود در موضوعات تاریخ بشری ( بخش 3 و بخش) ارائه می کنیم. 4 ). علاوه بر این، (3) ما بینش هایی را از یک طراحی مفهومی کاربر محور و نمونه سازی نمونه موردی مطالعه می کنیم ( بخش 3 و بخش 4 ). مطالعه موردی در چهارچوب مطالعات چند رشته ای گذشته بشر در اروپای شمال شرقی و سیبری غربی، به بررسی گسترش فرهنگ ها، زبان ها و وراثت ژنتیکی (در زیر چتر پروژه URKO، مثلث اورالیک، [ 34 ) قرار می گیرد.]). ما نتایج ادبیات و بررسی پلت فرم را به فرآیند طراحی کاربر محور پلت فرم داده های مکانی URHIA (اطلس تاریخی اورالیک) منعکس می کنیم، یک پلت فرم با دسترسی آزاد برای مجموعه داده های فضایی چند رشته ای برای تحقیقات علمی تکامل انسانی و فرهنگی در این زمینه . این زمینه موضوعی و داده‌های فضایی متنوع، اشتراک‌گذاری داده‌های باز را با استفاده از فاز میانی کاربر پسند ضروری می‌کند و به طور همزمان یک تنظیم آزمایشی خوب برای بررسی فرآیند طراحی یک پلت فرم داده‌های مکانی کاربر محور ارائه می‌دهد.

2. بسترهای داده مکانی: هدف، محتوا، توابع و فرآیند طراحی کاربر محور

گرگوری و هیلی [ 35 ] در سال 2007 خاطرنشان کردند که بیشتر هماهنگی پلت فرم های داده های مکانی تاریخی در سطح هماهنگی ملی انجام شده است و این سکوها حاوی داده هایی از مرحله ای هستند که اکثر کشورها شروع به انجام مجموعه داده های آماری به سبک مدرن کردند (مثلاً ، داده های سرشماری). از آنجایی که از آن زمان پیشرفت های سریع تکنولوژیکی وجود داشته است، ارائه دهندگان پلت فرم داده های مکانی جدید، پلتفرم های جدید و گروه های کاربری جدید در تحقیقات، آموزش و استفاده تجاری ظهور کرده اند [ 19 ].
مجموعه داده ها در علوم طبیعی مانند زیست شناسی و جغرافیا به طور گسترده در قالب فضایی در دسترس هستند. اینها شامل سری های زمانی تصاویر ماهواره ای، مشاهدات گونه ها و مدل های ارتفاعی دیجیتالی است. آنها به راحتی و با دقت در قالب فضایی جمع آوری می شوند یا می توانند با تلاش کم به داده های مکانی تبدیل شوند [ 36 ]. مجموعه داده ها در علوم طبیعی اغلب از دو مدل داده، یعنی مدل شی و مدل سطح، به طور انعطاف پذیر استفاده می کنند. آنها همچنین اطلاعاتی را با مجموعه وسیعی از ساختارهای داده، از جمله نوع داده شطرنجی و انواع داده های برداری چندگانه (که در [ 19 ] “مشاهده زمین” و “مجموعه داده های جغرافیایی” نیز نامیده می شود، نشان می دهند. “چرخش فضایی” در علوم انسانی از رویکردهای دیجیتالی مانند استفاده از GIS در تحقیق بهره می برد.37 ]. در علوم انسانی دیجیتال، جمع‌آوری و سازماندهی داده‌های تاریخی در قالب فضایی از GIS رومیزی به سمت سیستم‌های GIS مبتنی بر وب در حال تکامل است [ 38 ]. ادغام متون تاریخی و منابع داده غیرسنتی در قالب فضایی، به اصطلاح «فضایی‌سازی»، زمینه‌ای پر رونق در رشته‌های علوم انسانی است [ 39 ]. در موارد استفاده از زبان شناسی، مناطقی که در آنها زبان ها صحبت می شود، معمولاً به صورت نقاطی با مختصات بیان می شوند (مثلاً پلت فرم آنلاین WALS [ 40 ]) اما، اگرچه چالش برانگیز است، تلاش هایی برای ارائه زبان ها به عنوان مناطق نیز صورت گرفته است (به عنوان مثال، پلت فرم Ethnologue). [ 41 ]). تعیین مرزهای دقیق سکونتگاه های تاریخی یا مناطقی که در آن زبان ها صحبت می شود اغلب چالش برانگیز است [42 ، 43 ، 44 ].
پلتفرم‌های داده‌های مکانی معمولاً داده‌ها را از منابع متعدد با رعایت شرایط مجوز تعیین شده توسط ارائه‌دهندگان داده اصلی [ 45 ] یکپارچه می‌کنند. با انجام این کار، محققان از طریق یک پلت فرم واحد به منابع داده های متعدد مرتبط با مطالعه خود دسترسی مستقیم دارند. به عنوان مثال، در یک مطالعه باستان شناسی فنلاند [ 46]، داده های ارتفاعی از ثبت ملی برای بررسی رابطه فضایی بین سکونتگاه های باستانی و عقب نشینی خط ساحلی استفاده شد. این نمونه خوبی از نیاز به گردآوری داده ها در مورد موضوعات مختلف، در این مورد، اطلاعات در مورد محیط فیزیکی و استقرار باستانی است. داده های مکانی را می توان به عنوان فایل یا از طریق واسط های وب، مانند WMS یا WFS (با پیروی از استانداردهای بین المللی OGC) به پلتفرم ها آورد. که باعث صرفه جویی در تلاش های نگهداری و مدیریت مورد نیاز برای مجموعه داده های بزرگ می شود [ 47 ]. به عنوان مثال، داده های ارتفاعی توسط سازمان ملی زمین شناسی فنلاند [ 48 ] به طور آشکار از طریق WMS در دسترس است و امکان ادغام این داده ها در پلت فرم های داده های مکانی وجود دارد.
نقشه های پایه در پلت فرم های داده های مکانی برای جهت یابی آسان، ناوبری و خوانایی داده های مکانی مهم هستند. انتخاب نقشه پایه به هدف پلت فرم داده های مکانی، سطح تعامل کاربر و ابزارهای کاربردی بستگی دارد [ 45 ]. پلتفرم‌های تاریخی عموماً از نقشه‌های پایه هنری استفاده می‌کنند، در حالی که سکوها برای بسیاری از اهداف دیگر، به عنوان مثال، نقشه‌های توریستی، از نقشه‌های پایه واقعی، انتزاعی و نمادین استفاده می‌کنند [ 45 ]. استفاده از ارتوفوتو به عنوان نقشه پایه عملکرد نقشه خوانی کاربر را ضعیف می کند [ 49 ]. تکنیک‌های مقایسه نقشه برای دو تصویر همپوشانی، مانند شفافیت تنظیم‌شده، به غلبه بر چالش‌های تفسیر نقشه کمک می‌کنند [ 50 ].
طراحی و چیدمان کاربر پسند پلت فرم داده های مکانی تاریخی، کلیدی برای قابلیت استفاده خوب و پذیرش گسترده در نظر گرفته می شود [ 28 ]. تجسم داده ها به عنوان یک غنی سازی مهم در بسیاری از مطالعات در نظر گرفته می شود، که بر اهمیت نمای نقشه هنگام ارائه داده های مکانی تأکید می کند [ 10 ، 19 ، 45 ، 51 ]. این نیاز اساسی اما نادیده گرفته شدن آسان برای یک پلتفرم – شامل نمای نقشه – پیش نیازی است تا پلت فرم به طور گسترده مورد استفاده قرار گیرد. قابلیت استفاده از پلت فرم های داده های مکانی هم به عناصر کلی پلت فرم داده های مکانی و هم به عناصر نمای نقشه بستگی دارد [ 52 ].
تجربه کاربر مرور داده بخش مهمی از برنامه های کاربردی مبتنی بر وب مدرن است زیرا وظیفه آنها کمک به کاربران برای به دست آوردن سریع و کارآمد منابع مورد نیاز است [ 53 ]. جستجوی مجموعه داده‌ها بر اساس شاخص‌ها، به عنوان مثال، کلمات کلیدی یا برچسب‌های متصل به مجموعه داده‌های فردی، سریع‌تر و دقیق‌تر از جستجوی متنی است [ 53 ]. پلتفرم‌های نوع کاتالوگ داده (یک نوع پلتفرم داده‌های مکانی بدون نمای نقشه) اغلب از ابزارهای جستجویی استفاده می‌کنند که فقط بر اساس متن هستند، به عنوان مثال، ابزار جستجوی کلمه کلیدی [ 54 ].
سودمندی درک شده و سهولت استفاده، پذیرش فناوری جدید را در میان کاربران نهایی هدف دیکته می کند [ 29 ، 30 ]. بنابراین، فرآیند UCD (طراحی کاربر محور) باید در نظر گرفتن نیازهای واقعی کاربران نهایی و آسان کردن محصول تا حد امکان استفاده شود [ 16 ]. برای جذب حداقل اکثریت یک گروه کاربر نهایی، طراحی باید انواع مختلفی از پذیرندگان فناوری و متغیرهایی مانند مهارت‌ها، شخصیت و رفتار ارتباطی را در نظر بگیرد [ 55 ].
متدولوژی‌های متداول در چارچوب UCD شامل شناسایی ذینفعان و کاربران نهایی، مصاحبه‌های کاربر و کار با یک گروه تمرکز، نمونه‌سازی اولیه و درخواست از کاربران نهایی برای ارزیابی قابلیت استفاده از محصولات موجود است [ 32 ]. مطالعاتی که به طور خاص بر توسعه پلتفرم‌های داده‌های مکانی متمرکز شده‌اند، روش‌های UCD مشابه، مانند مشارکت اولیه کاربران نهایی، تجزیه و تحلیل نیازهای کاربران، و نمونه‌سازی اولیه، اما همچنین روش‌های خاص‌تری مانند طراحی مشارکتی محتوای داده‌های مکانی را برجسته می‌کنند. پلت فرم، آزمایش کاربر پلتفرم های موجود یا آزمایش کاربر یک پلت فرم نمونه اولیه [ 21 ، 56 ، 57 ].
تحقیقات قبلی نشان می‌دهد که نوآوری‌ها (مانند پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی جدید) باید با ارزش‌ها، باورها و ایده‌های قبلی اتخاذ شده کاربران نهایی برنامه‌ریزی‌شده سازگار باشند و آنها باید موفق باشند [ 55 ، 58 ]. علاوه بر این، نامگذاری فناوری و استفاده از مفاهیم پذیرفته شده متقابل، پذیرش را ترویج می کند [ 55 ].
دانشمندان و روانشناسان تاریخ بشر [ 28 ] استدلال کرده اند که بهتر است به مردم اجازه دهیم که یک پیشنهاد یا مثال کاربردی را به طور انتقادی ارزیابی کنند، نه اینکه پیشنهادات آنها را بدون هیچ مرجعی بخواهیم. ادبیات همچنین تاکید می کند که یک فرآیند طراحی باید انسان محور باشد، به این معنی که نیازها، خواسته ها و محدودیت های کاربران نهایی باید به دقت مورد توجه قرار گیرد [ 59 ].

3. مواد و روشها

3.1. بررسی بسترهای داده مکانی موجود

ما نمونه‌ای از پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی موجود را که از تحقیقات در مورد گذشته و تکامل فرهنگی انسان پشتیبانی می‌کنند، مانند مطالعات قومی، زبانی، ژنتیکی و باستان‌شناسی، مرور کردیم. ما بررسی را بیشتر بر روی فناوری با حداقل هزینه‌های پیاده‌سازی و اجازه استفاده مشترک و بین‌المللی متمرکز کردیم. هدف نمونه‌گیری شناسایی طیف گسترده‌ای از پلتفرم‌ها با حداکثر تنوع بین نمونه‌های فردی بود، نه شناسایی همه پلت‌فرم‌های موجود (مانند زیرساخت‌های داده‌های مکانی ملی). ما پلتفرم‌های موجود را با جستجو با موتور جستجوی Google، با مرور متون، از دو مخزن داده‌های تحقیقاتی کلیدی (Zotero، re3data.org) و با مشورت با کارشناسان موضوع نمونه‌برداری کردیم. کلمات کلیدی مورد استفاده در موتور جستجوی گوگل به گونه ای شناسایی شدند که زمینه ها و موضوعات علمی مرتبط را به طور گسترده پوشش می دادند و شامل کلماتی مانند “تاریخی”، “چند رشته ای”، “DNA باستانی”، “باستان شناسی” و “دیرینه-محیط زیستی” بودند. این کلمات کلیدی موضوعی خاص با اصطلاح “پلتفرم داده های مکانی” و انواع مختلف آن (به عنوان مثال، “رابط نقشه” و “ژئوپورتال”) ترکیب شدند.
پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی بدون عملکردهای نقشه تعاملی (به عنوان مثال، مجموعه‌های نقشه‌برداری و ثبت داده‌های پیچیده با حداقل ورودی مکانی)، آدرس‌های وب منقضی شده و پلت‌فرم‌های تجاری مستثنی شدند. ما این بررسی را به پلتفرم‌های موجود به زبان انگلیسی (که تنوع عملکردهای پلت‌فرم را پوشش می‌دهند) و ارائه داده‌هایی از اروپا و سیبری غربی محدود کردیم. در نهایت، ما نتایج نظرسنجی را نیز بر اساس یک توصیف اولیه محدود کردیم، به گونه‌ای که نمونه نهایی شامل 12 پلتفرم با ویژگی‌های منحصربه‌فرد بود (یعنی به استثنای موارد تکراری با ویژگی‌های بسیار مشابه). این 12 پلتفرم تمام تغییرات شناسایی شده در توصیف اولیه را پوشش می دهند. بسترهای زبانی ( n= 5) برای ارائه یک مرجع خوب، کمی بیش از حد در نمونه نشان داده شدند، زیرا مطالعه موردی با هدف راه‌اندازی پلت فرم داده‌های مکانی با حداقل داده‌های زبانی در مرحله اول انجام شد.
برای پاسخ به سؤالات تحقیق 1-3، پلت فرم های شناسایی شده با مشخص کردن جنبه های کلیدی طراحی و محتوای آنها مورد بررسی قرار گرفت ( جدول 1 ). جنبه های کلیدی عبارت بودند از (1) نوع سازماندهی و هدف پشت پلت فرم های داده های مکانی، (2) جنبه های موضوعی و فنی داده های موجود در پلت فرم ها، و (3) طراحی، نام تجاری، و عملکرد آنها. توصیف از ترکیبی از تحلیل محتوای نظریه محور و داده محور استفاده می کند. در مجموع 20 دسته از ویژگی ها شناسایی شدند ( جدول 1 )، و تفاوت آنها در بین پلت فرم ها مورد بررسی قرار گرفت.

3.2. فرآیند طراحی کاربر محور بستر داده های مکانی: مطالعه موردی

برای یک مطالعه موردی، ما یک پلت فرم داده های مکانی را طراحی کردیم تا برای داده های چند رشته ای و استفاده علمی استفاده شود. بررسی سکوهای فضایی موجود (به بخش 3.1 مراجعه کنید ) مبنای بسیار خوبی برای در نظر گرفتن و مثال زدن تنوع عملکردها و ویژگی‌ها در میان پلتفرم‌ها برای مخاطبان هدف، که با ابزارهای مکانی و امکانات تجسم آشنایی نداشتند، فراهم کرد.
پلت فرم داده های فضایی URHIA (اطلس تاریخی اورالیک) توسط یک کنسرسیوم تحقیقاتی چند رشته ای در دانشگاه تورکو فنلاند (پروژه URKO 2020-2022، با بودجه آکادمی فنلاند) توسعه یافته است. هدف این پلت فرم در نهایت گردآوری داده‌های فضایی توصیف‌کننده به‌عنوان مثال، مناطق گویشور زبان اورالیک (رانتانن و همکاران، در حال چاپ، رانتانن و همکاران ارائه شده)، تنوع گونه‌شناختی زبان اورالیک (توضیح کوتاه پروژه در [ 60 ])، باستان‌شناسی فنلاندی است. داده های مصنوع [ 60 ]، تنوع ژنتیکی انسان (داده های DNA مدرن و باستانی، [ 61 ، 62 )]) و محیط زیست محیطی شمال غربی اوراسیا. این پلتفرم یکی از تلاش‌های اصلی است که پروژه URKO با هدف ارتقای استفاده از مجموعه داده‌های دیجیتال در تحقیقات چند رشته‌ای در گذشته بشری است.
در فرآیند توسعه، ما چارچوب “طراحی کاربر محور” (از این پس UCD) را همانطور که توسط Salinas و همکاران تفسیر شده است، اعمال کردیم. [ 32 ]. این بدان معنی بود که از همان ابتدای فرآیند، گروه توسعه اصلی حالتی از ذهن اتخاذ کرد که در آن کاربران و اهداف آنها در کانون توجه قرار گرفتند. گروه اصلی ادبیات علمی در مورد اصول UCD و روش‌های فردی UCD (از جمله [ 21 , 32 , 56 , 57 , 58 , 59 ) را بررسی کردند.]) و مناسب ترین رویکردها را برای فرآیند طراحی در دست استفاده کرد. پیروی از اصول UCD به عنوان دستورالعمل برای کار در نظر گرفته شد: پلت فرم باید قابل درک باشد و نیازها و علایق کاربران را برآورده کند (ر.ک [ 32 ]). اینها در کنار اصول اولیه رانندگی در نظر گرفته شدند: اینکه پلت فرم باید در خدمت جامعه تحقیقاتی چند رشته ای بین المللی باشد، اجازه استفاده مشترک را بدهد و با حداقل منابع اجرا و نگهداری شود. انتخاب های روش شناختی منجر به UCD به عنوان نتایج مطالعه در بخش 4.4 توضیح داده شده است.
نتیجه‌گیری و تجربیات فرآیند توسعه URHIA در این مطالعه برای نشان دادن نقش بازیگران مختلف، پروفایل‌های کاربر نهایی، مراحل مشخص، روش‌ها و مسائل مربوط به فرآیند طراحی کاربر محور در یک زمینه چند رشته‌ای مورد استفاده قرار گرفت.
ما بررسی کردیم که چگونه نیازها و خواسته‌ها، و همچنین مهارت‌های روش‌شناختی و فنی گروه‌های کاربر نهایی مختلف، می‌تواند در فرآیند طراحی در نظر گرفته شود، و چگونه آنها بین این گروه‌ها متفاوت هستند. به طور خاص، ما بررسی کردیم که چگونه نمونه اولیه حاصل تحت تأثیر روش UCD قرار گرفت.
جمع‌آوری داده‌ها به‌عنوان یک کارگاه مجازی چندوجهی، «کارگاه طراحی»، با استفاده از فناوری ارتباطی (ویدئو کنفرانس در زوم)، به افراد امکان می‌دهد از طریق ارسال نظرات و سؤالات از قبل، گوش دادن به ارائه‌ها، پاسخ به نظرسنجی‌ها، باز کردن میکروفن‌های خود برای گفتگو، شرکت کنند. و افکار خود را در عملکرد چت جلسه یادداشت می کنند. علاوه بر یادداشت‌های جلسه، داده‌های کیفی در مورد ترجیحات مخاطب در چندین گزینه عملکرد (برگرفته از بررسی پلت فرم) با استفاده از ابزار نظرسنجی Zoom جمع‌آوری شد. در مجموع 23 کارشناس در این کارگاه شرکت کردند و آنها به نمایندگی از زبان شناسی، بوم شناسی، ژنتیک، باستان شناسی، جغرافیا، و ژئوانفورماتیک و همچنین چندین ملیت حضور داشتند. هم پژوهشگران و هم علاقمندان شرکت کردند. این کارگاه شامل یک جلسه مقدماتی به مدت تقریبی 50 دقیقه، معرفی برخی داده های نمونه و ایده کلی در پشت پلت فرم های داده های مکانی، و سپس یک بخش کارگاه گفتگوی که تقریباً 100 دقیقه به طول انجامید، بود. بخش آخر کارگاه بر استفاده از اصطلاحات، نام و نام تجاری پلتفرم، محتوا و کارکردهای آن متمرکز بود. بررسی پلتفرم و مطالعه موردی UCD در نهایت در هم تنیده شدند: نتایج اولیه بررسی پلتفرم در فرآیند UCD مورد استفاده قرار گرفت تا اهداف و ویژگی‌های پلتفرم‌ها و جایگزین‌های رایج اتخاذ شده در آنها را برای کاربران ما مثال بزند. علاوه بر این، بررسی پلتفرم مبتنی بر پلتفرم هایی بود که معمولاً توسط گروه هدف ما و همکاران آنها استفاده می شود و بنابراین، به عنوان مجموعه ای دیگر از شواهد در مورد سودمندی و قابلیت استفاده در زمینه تحقیقات تاریخی چند رشته ای خدمت کرد. نتایج فرآیند UCD به نوبه خود برای ارزیابی و مقایسه گزینه‌های طراحی و عملکرد مورد استفاده قرار گرفت. برای مثال، کاربران ما ویژگی‌های فردی را آزمایش و مقایسه کردند و سپس رای دادند و در مورد آنها نظر دادند (نگاه کنید بهبخش 4.4 برای جزئیات).

4. نتایج

4.1. توسعه و هماهنگی بسترهای داده های مکانی

ما دریافتیم که امروزه، ارائه دهندگان پلتفرم های داده های مکانی تاریخی شامل دانشگاه ها، کتابخانه ها، مراکز تحقیقاتی، علاقه مندان یا شرکت ها هستند. بررسی ما شامل نمونه‌ای متنوع از ارائه‌دهندگان، توسعه‌دهندگان و مالکان پلت‌فرم داده‌های مکانی بود ( جدول 2 ). به عنوان مثال، 7 مورد از 12 پلت فرم داده های مکانی منتخب توسط دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی یا گروه های تحقیقاتی توسعه داده شده است، اما پلت فرم های داده های مکانی تاریخی نیز توسط موسسات دانشگاهی با همکاری یک شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات، غیردولتی ارائه شده است. سازمان ها، سازمان های دولتی و افراد خصوصی ( جدول 2 ).

4.2. داده ها در بسترهای داده های مکانی

در بررسی ما از پلتفرم های داده های مکانی، رایج ترین موضوع (38٪) زبان ها بود ( جدول 3 ). سایر موضوعات رایج شامل نقشه های تاریخی و داده های اداری تاریخی (هر کدام 23٪)، DNA باستانی (17٪)، و میراث فرهنگی و مکان های باستانی (هر کدام 17٪؛ جدول 3 ) بود. موضوعاتی مانند تاریخ مذهبی و شرایط محیطی، از جمله، آب و هوا و توپوگرافی، کمترین نمایش را داشتند (هر کدام 8 درصد؛ جدول 3 ).
بررسی ما دو پلتفرم داده مکانی را مورد بررسی قرار داد که چند رشته‌ای در نظر گرفته می‌شدند زیرا حاوی حداقل سه موضوع داده بودند. از آن پلتفرم‌ها، Ancient Genomes [ 63 ] داده‌های مربوط به DNA، زبان‌ها و فرهنگ‌های باستانی را ادغام کرد. D-Place [ 64 ] داده های مربوط به زبان ها، فرهنگ ها و بسیاری از جنبه های محیط را گرد هم آورد ( جدول 3 ).
همه پلتفرم‌های داده‌های فضایی مورد بررسی شامل داده‌های برداری بودند: انواع نقطه‌ای و چندضلعی رایج‌ترین بودند که به ترتیب در 67% و 50% از پلتفرم‌ها گنجانده شدند ( جدول 3 ؛ شکل 1 ). داده‌های شطرنجی تنها در یکی از پلتفرم‌های بررسی‌شده گنجانده شد (این مثال، OldMapsOnline [ 65 ]، نمایه‌سازی می‌کند و به کاربران کمک می‌کند نقشه‌های جغرافیایی مرجع تاریخی را بر اساس گستره آن‌ها جستجو کنند، اما داده‌های شطرنجی را نمی‌توان مستقیماً در پنجره نقشه تعاملی بررسی کرد، در عوض خوانندگان به کتابخانه های منبع). داده‌های غیرمکانی، اغلب پیوندهایی به منابع داده، ارجاع به مقالات مجلات، درختان زبانی فیلوژنتیک و عکس‌ها، در 58 درصد از پلتفرم‌ها استفاده شد ( جدول 3 ؛ شکل 1 ).
ادغام لایه های راه دور در بررسی ما از پلتفرم های داده های مکانی تاریخی رایج نبود. فقط OldMapsOnline اطلاعات از راه دور را از طریق پلتفرم خود ارائه کرد ( جدول 3 ). استانداردهای رابط وب کنسرسیوم فضایی باز (WMS، WFS) در هیچ پلتفرمی اعمال نشد ( جدول 3 ).
اکثر پلتفرم‌های داده‌های مکانی بررسی‌شده (۶۷%) شامل داده‌هایی بودند که حداقل دوران مدرن را، از حدود ۱۵۰۰ بعد از میلاد، توصیف می‌کردند، اما بررسی پلتفرم‌های ماقبل تاریخ را نیز پوشش می‌داد ( جدول ۴ ). ما بررسی کردیم که چگونه زمان‌شناسی و زمان‌شناسی در داده‌ها بیان شده و در طراحی پلت فرم مورد بررسی قرار گرفته است. شصت و شش درصد از پلتفرم‌ها شامل لایه‌هایی با ویژگی‌های زمانی یا ابرداده‌های مربوط به زمان خاص لایه بودند ( جدول 4 ). زمانی که اطلاعات زمانی داده می شد، زمان به روش های مختلفی بیان می شد: به عنوان تاریخ (سال، سال و ماه، یا حتی سال، ماه و روز)، محدوده تاریخ با دقت های متفاوت، یا به عنوان یک دوره باستان شناسی یا تاریخی (مثلاً، عصر حجر»؛ «دوره قرون وسطی»؛ جدول 4). در یک مورد هیچ اطلاعات زمانی واقعی وجود نداشت، اما به مناطق گوینده زبان یک ویژگی حیاتی داده شده بود که توصیف می کند آیا زبان حیاتی، در خطر انقراض یا منقرض شده است (Ethnologue، جدول 4 ).
تاریخ‌ها در همه موارد بر اساس تقویم میلادی، تاریخ‌های ماقبل تاریخ به عنوان سال‌های قبل از عصر رایج (پیش از میلاد) یا قبل از میلاد (anno Domini؛ بعد از میلاد) و تاریخ‌های تاریخی معمولاً با استفاده از نماد ساده‌تر بیان می‌شوند (مثلاً «1900»؛ جدول 4 ). در برخی موارد، ویژگی های زمان با تخمینی از دقت اطلاعات زمانی همراه بود (به عنوان مثال، HistoGIS [ 66 ]). نمونه‌هایی از اطلاعات زمانی یافت شده در بررسی ما شامل زمان تاریخ رادیوکربن یک نمونه ماده ژنتیکی باستانی (مانند اطلس ژنوم باستان)، تاریخ یک نقشه تاریخی (مثلاً HistoGIS)، یا محدوده تاریخی است که توصیف می‌کند چه زمانی یک گروه مذهبی وجود داشته است. پایگاه تاریخ دینی [ 67 ]).
روشی که می‌توان موقتی را ارائه کرد یا داده‌ها را بر اساس زمان فیلتر کرد، عمدتاً به سه روش حل شد ( جدول 4 ؛ شکل 1 ): (1) با استفاده از یک نوار لغزنده جدول زمانی گرافیکی، (2) ارائه یک پرسش پایگاه داده، یا (3) ارائه لایه‌های داده ، هر کدام یک دوره زمانی را ارائه می دهند (پلتفرم های نمونه فهرست شده در جدول 4 ). در بررسی ما، 23 درصد از پلتفرم های داده های مکانی از نوار لغزنده خط زمانی، 25 درصد از پرس و جو پایگاه داده و 8 درصد از لایه های زمانی استفاده کردند ( جدول 4 ؛ شکل 1 ). شرکت کنندگان کارگاه کاربر ما ( بخش 4.4) گزارش کرد که عملکرد لغزنده خط زمانی (به عنوان مثال، OldMapsOnline) تعاملی و آسان برای استفاده است. در مقابل، آنها دریافتند که پرس و جو پایگاه داده (به عنوان مثال، HistoGIS) به مهارت، تمرکز، و دانش بیشتری از گستره زمانی پایگاه داده نیاز دارد. شرکت‌کنندگان در فرآیند طراحی ما در نظر گرفتند که گزینه استفاده از لایه‌های خاص دوره (مثلاً DNA انسان باستانی [ 68 ]) شاید ساده‌ترین استفاده و از نظر فنی ساده‌ترین اجرا باشد. با این حال، مدیریت داده مورد نیاز برای تقسیم یک مجموعه داده به لایه‌های زمانی و وارد کردن چندین لایه به جای یک لایه در یک پلت فرم داده‌های مکانی، کار پر زحمت است. علاوه بر این، انتخاب نحوه تقسیم مجموعه داده ها تأثیر گسترده ای بر ظاهر و استفاده بیشتر آنها دارد.
نقشه‌های پایه پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی تاریخی موجود در بررسی ما، تنوع قابل‌توجهی را از نقشه‌های پایه تک‌گزینه و بسیار ساده (مثلاً اطلس ژنوم‌های باستانی با تمایز زمین و آب) تا نقشه‌های دقیق، مقیاس‌پذیر و قابل تنظیم نشان می‌دهند. در اکثر نماهای نقشه از عملکرد مبدل-مپ استفاده شد، به عنوان مثال، کاربر می توانست بین چندین نقشه پایه یکی را انتخاب کند. پلتفرم‌های باستان‌شناسی (مکان‌های باستانی [ 69 ]، آژانس میراث فنلاند [ 70 ]) با امکان جابجایی به Google 3D یا پس‌زمینه‌های سطح ارتفاع همراه بودند. NameSampo [ 71 ] هم یک نقشه پایه جهانی مدرن (Google Maps) و هم یک نقشه پایه تاریخی برای فنلاند ارائه کرد. پایگاه داده های زبانی (Glottolog [ 72]، WALS Online، Ethnologue) از نقشه‌های پایه مشتق شده از کتابخانه‌های پرکاربرد، از جمله Google Maps و OpenStreetMap، با چندین گزینه نقشه پایه استفاده می‌کرد. پلتفرم‌های اختصاص داده شده به نقشه‌های تاریخی تنها دارای عملکرد مبنا-نقشه تعویض‌کننده نبودند، بلکه شامل یک گزینه نقشه پایه با تنها ضروری‌ترین اطلاعات، مانند زمین، بدنه‌های آبی و شبکه جاده‌های اصلی بودند.

4.3. طراحی و عملکرد بسترهای داده مکانی

در بررسی پلت فرم ما، پلتفرم های داده های مکانی به طور کلی بر اساس نقش نمای نقشه و عملکرد مرور به دو دسته طبقه بندی شدند. پلتفرم های تعاملی از نوع نقشه بر روی نمای نقشه متمرکز شده بودند و شباهت های زیادی به نرم افزار دسکتاپ GIS سنتی داشتند. در پلتفرم‌های کاتالوگ، اطلاعات ویژگی با نمای نقشه همراه بود و نه برعکس. ما همچنین یک نوع فرعی، یک دایره المعارف و کتابشناسی-فهرست را شناسایی کردیم. از نظر معماری سیستم با نوع کاتالوگ متفاوت است، به این معنا که انواع داده ها، منابع متنوع تری دارد و از نظر فنی پیچیده تر است. ما بررسی خود را به پلتفرم هایی محدود کرده بودیم که لایه های داده را در نمای نقشه ارائه می کردند. با این حال، استفاده از نمای نقشه بین پلتفرم‌ها متفاوت است ( جدول 5 ؛ شکل 2) .) در حالی که شش پلت فرم با نمای نقشه تعاملی کار می کردند، شش پلتفرم به عنوان کاتالوگ داده با نقشه های فهرست و دو پلت فرم به عنوان دایره المعارف/کتابشناسی ترکیبی با نمای نقشه عمل می کردند.
پلتفرم‌های نمونه‌برداری شده از نوع نمای نقشه تعاملی، آنهایی هستند که در آن کل عملکرد بر روی نمای نقشه متمرکز است، با اشکال مختلف عملکرد GIS (به عنوان مثال، NameSampo و اطلس ژنوم باستان، جدول 5 ، شکل 2 ). ما دریافتیم که پلتفرم‌های کاتالوگ با گزینه‌های جستجو و فیلتر کردن پایگاه‌داده عمدتاً دارای مضمون فرهنگی-تاریخی، مانند اطلس‌های قومی و زبانی بودند. پلتفرم‌های کاتالوگ اغلب با ماژول‌هایی مانند نقشه فهرست، نمایشگر نمودار، تالار گفتگو/وبلاگ، به عنوان مثال، D-Place، Glottolog، WALS Online یا Ethnologue بهبود می‌یابند ( جدول 5 ).
تجسم داده‌های مکانی اغلب شامل چندین لایه داده است که روی هم مرتب شده و تجسم شده‌اند. مدیریت لایه و عملکردهای شفافیت به ساختار پلت فرم بستگی دارد. از پلتفرم‌های نمونه‌برداری شده، 41 درصد تغییر ترتیب لایه‌ها و/یا تنظیم کدورت (شفافیت) لایه‌های روی هم‌پوشیده را فعال کردند ( جدول 5 ؛ شکل 2 ). در مقابل، پلتفرم‌های نوع کاتالوگ فقط یک نقشه شاخص برای لایه‌های داده جداگانه ارائه می‌کردند و اجازه نمی‌دادند چندین لایه روی نقشه به طور همزمان با هم مقایسه شوند، یعنی فاقد ابزارهای مدیریت لایه به طور کامل بودند ( جدول 5 ).
عملکرد سطح چگالی، ویژگی که امکان تجسم چگالی داده ها را بر روی نقشه با رنگ فراهم می کند، در دو پلت فرم (17٪) گنجانده شد ( جدول 5 ). برچسب زدن آیتم های نقشه و تغییر سبک نماد آیتم های نقشه تا حد امکان در 23% از پلتفرم ها، و رایج ترین آنها در پلتفرم های نوع کاتالوگ (به ویژه با داده های زبان، به عنوان مثال، در D-Place و Glottolog؛ جدول 5 ). یک پنل افسانه ای در 50 درصد از پلتفرم ها یافت شد و در نوع نقشه تعاملی پلت فرم ها رایج ترین بود ( جدول 5 ؛ شکل 2 ).
ما دریافتیم که تکالیف مربوط به جستجو و محدود کردن داده‌ها در پلتفرم‌ها با طیف گسترده‌ای از گزینه‌ها، مانند فهرست‌های کشویی، کادرهای چک، فیلدهای متنی (ابزار جستجو)، دکمه‌های جابه‌جایی (آیکون‌های پیکان صفحه قبلی/بعدی)، صفحه‌بندی حل شده است. تقسیم‌بندی (اجازه می‌دهد پرش بین صفحات)، برچسب‌ها (کلمات کلیدی) یا چرخ فلک نقشه (نماهای نقشه مرتبط). پرس و جو داده ها در نمای نقشه با ابزار انتخاب ناحیه یا ابزار اطلاعات انجام شد که منشأ آن در جعبه ابزار دسکتاپ GIS است ( جدول 5 ؛ شکل 2) .). از نظر فنی، انتخاب منطقه برای منطقه مورد نظر یا با کشیدن یک مستطیل (چند ضلعی) بر روی یک منطقه نقشه برای کشف تمام داده های فضایی موجود در این منطقه (OldMapsOnline، پایگاه داده تاریخ دین) یا با کمک یک پاپ جداگانه انجام شد. نمای بالای نقشه (NameSampo)، جایی که یک منطقه با بزرگنمایی و جابجایی نمای نقشه قاب شده است (به عنوان مثال، پایگاه داده تاریخ دینی؛ جدول 5 ). ابزار اطلاعات یک پنجره اطلاعات اضافی را برای شی انتخاب شده روی نقشه باز کرد که حاوی اطلاعات ویژگی مجموعه داده و در برخی موارد پیوندهایی به منابع داده خارجی است (به عنوان مثال، به بانک تصویر، ویکی‌پدیا، فایل‌های چندرسانه‌ای، جدول 5 ، شکل 2 ).
داده ها در یک پلت فرم داده های مکانی با اطلاعات ویژگی – اطلاعات جدولی ویژگی های آیتم های نقشه مرتبط است. در پلتفرم‌های نمونه‌برداری شده، این اطلاعات به دو صورت، مستقیماً به‌عنوان کاتالوگ (داده‌ها در قالب جدول؛ کامل یا ساده)، فهرستی از فیلدها (مثلاً ستون‌های جدول ویژگی؛ کامل یا ساده‌شده) و غیرمستقیم به‌صورت پاپ ارائه شد. پنجره بالا (نمایش سفارشی اطلاعات ویژگی؛ جدول 5 ؛ شکل 2 ). به گفته شرکت کنندگان کارگاه کاربری ما ( بخش 4.4 )، نمایش ویژگی های سفارشی، به عنوان مثال، پنجره های بازشو، در برخی موارد تجربه مرور نقشه را بهبود می بخشد. اطلاعات ویژگی به صورت جدول یا لیستی از ستون‌های ویژگی در 83 درصد از پلتفرم‌ها ارائه شد ( جدول 5 ;شکل 2 ). یکی از پلتفرم‌ها محتوای اطلاعات ویژگی‌ها را در یک پنجره بازشو ارائه می‌کند (ژنوم‌های باستانی؛ جدول 5 ؛ شکل 2 ) یک پلت‌فرم داده‌های مکانی داده‌های مشخصه‌ای نداشت زیرا حاوی داده‌های شطرنجی بود، یعنی شبکه‌ای از مقادیر تک سلولی (مانند تصویر جغرافیایی ارجاع‌شده). فایل ها، جدول 5 ). صرف نظر از نوع داده، همه داده های مکانی می توانند متادیتا داشته باشند، یعنی اطلاعاتی که مجموعه داده را توصیف می کند. به عنوان مثال، نقشه های تاریخی قدیمی تصاویر شطرنجی هستند و بنابراین جداول ویژگی ندارند، اما می توانند انواع مختلفی از ابرداده ها را داشته باشند (OldMapsOnline؛ جدول 5 ).
گزینه دانلود داده ها، به صورت داده های مکانی یا جدولی (فقط جدول ویژگی ها) در 58 درصد از پلتفرم ها امکان پذیر بود ( جدول 5 ). نمونه‌هایی از فرمت‌های رایج داده‌های مکانی شامل GeoJSON (ویژگی‌های جغرافیایی، مشابه فرمت فایل شکل ESRI) یا GeoTIFF (فایل شطرنجی) و قالب‌های جدولی، به عنوان مثال، JSON و CSV (صفحه گسترده).
دیگر ویژگی‌های متداول GIS موجود در پلتفرم‌های بررسی‌شده، قابلیت‌های مرتبط با قاب نقشه مانند بزرگ‌نمایی و کوچک‌نمایی، نقشه حرکت (نماد دست گرفتن)، نوار مقیاس، و نقشه فهرست در گوشه قاب نقشه ( جدول 5 ) بود. ابزارهای ناوبری نقشه مانند بزرگنمایی و نقشه های حرکتی، عملکردهای اصلی در همه پلتفرم های مورد بررسی، صرف نظر از نوع پلت فرم هستند. در برخی موارد، زوم به عنوان یک دکمه پیمایشی ماوس عمل می کند و در برخی موارد، پیمایش با نمادهای + و – در نمای نقشه انجام می شود. کاربران درگیر در مطالعه موردی ما ( بخش 4.4 ) دریافتند که بزرگنمایی با چرخ اسکرول بصری تر است. نوار مقیاس یک ویژگی نقشه است که معمولاً به نوع نقشه تعاملی پلتفرم‌ها اضافه می‌شود و در چهار پلتفرم بررسی شده اعمال می‌شود ( جدول 5 ).شکل 2 ).
بررسی ما نشان داد که استفاده از نقشه‌های شاخص برای سهولت مکان‌یابی منطقه نقشه نشان‌داده‌شده در یک زمینه جغرافیایی وسیع‌تر به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار نگرفت. تمایل به کنار گذاشتن این تابع مستقل از نوع بستر داده های مکانی یا موضوع علمی تاریخی مشاهده شد. ابزارهایی برای اندازه‌گیری فواصل خط مستقیم روی نقشه نیز توسط کاربران شرکت‌کننده ما درخواست شد تا بینشی نسبت به رابطه جغرافیایی اشیاء به دست آورند.

4.4. طراحی کاربر محور بسترهای داده فضایی چند رشته ای

مورد آزمایشی ما، پلتفرم داده‌های مکانی URHIA (اطلس تاریخی اورالیک)، با هدف پاسخگویی به نیازهای گروه گسترده‌ای از کاربران نهایی، مانند مورخان، زبان‌شناسان، و جغرافیدانان از منطقه شمال شرقی اروپا و سیبری غربی است. فلسفه این پلتفرم خدمت به تحقیقات چند رشته ای با فراگیر بودن، یعنی عدم حذف کاربران بر اساس زمینه های علمی یا سایر عوامل زمینه ای بود. بر اساس بررسی ادبیات، ما تصمیم گرفتیم برای این هدف با اتخاذ یک فرآیند طراحی مشارکتی فراگیر، آشنا از علوم کامپیوتر [ 56 ] تلاش کنیم. فراگیر به معنای دعوت از نمایندگان حوزه‌های علمی مرتبط (زیست‌شناسی، زبان‌شناسی، باستان‌شناسی، جغرافیا) و پشتیبانی فناوری اطلاعات و همچنین تیمی متشکل از چهار متخصص ژئوانفورماتیک برای نشستن دور یک میز مشترک بود.شکل 3 ). در این فرآیند، ما روش‌های UCD زیر را اعمال کردیم (ر.ک. [ 32 ]): شناسایی ذینفعان و کاربران نهایی، کار با یک گروه تمرکز، درخواست از کاربران نهایی برای ارزیابی فناوری موجود و نمونه‌سازی. این روش‌ها به‌گونه‌ای اعمال و زمان‌بندی شدند که کاربران نهایی در مراحل اولیه درگیر شدند، نیازهای آنها نقشه‌برداری شد و محتوا و عملکردهای بستر داده‌های مکانی با آنها مورد بحث قرار گرفت (ر.ک. [ 21 ، 55 ، 56 ]). .
با پیروی از دستورالعمل های UCD، فرآیند طراحی URHIA با چندین جلسه گروه اصلی آغاز شد. این جلسات با هدف پلتفرم و همچنین مفاهیم کلیدی، گروه های کاربری و محتوا، یعنی مجموعه داده هایی که باید در پلتفرم گنجانده شوند، سروکار داشتند. جلسات برای روشن شدن نقش شرکت کنندگان کوچک نگه داشته شد و متخصصانی با پروفایل های مختلف در آن شرکت داشتند: از زمینه های موضوعی (مانند زبان شناسی)، جغرافیا، و فناوری اطلاعات. این جلسات معمولاً بین جغرافیدانان و کارشناسان موضوعی یا کارشناسان فناوری اطلاعات برگزار می شد. این جلسات انتظارات اولیه، مشترک، اصطلاحات مشترک، فهرستی از سهامداران کلیدی و عنوان کاری برای پلت فرم داده های مکانی را تولید کردند.
این بحث ادامه یافت و نقش زیادی در رویداد اصلی طراحی برای URHIA داشت و طرح های اولیه بر اساس بحث ها به دقت ارزیابی و اصلاح شدند. رویداد اصلی طراحی کاربر محور یا یک “کارگاه طراحی” در ماه مه 2020 ترتیب داده شد، که در آن کاربران نهایی کلیدی شناسایی شده و کارشناسان جغرافیای درگیر برای شرکت دعوت شدند. کاربران نهایی دعوت‌شده از میان افراد علاقه‌مند به تاریخ بشری منطقه اورالیک با این انتظار انتخاب شدند که بالاترین تخصص و حداکثر تنوع را در تخصص‌های موضوعی و مهارت‌های داده‌های مکانی نشان دهند. کارشناسان فناوری اطلاعات به کارگاه دعوت نشدند. یکی از کارکردهای ثانویه و همچنین بسیار مهم کارگاه افزایش آگاهی از پلتفرم URHIA بود.
ما کارگاه طراحی URHIA را بر اساس جلسات گروه اصلی قبلی برنامه‌ریزی کردیم و گروه کاربر هدف را با انواع مختلف پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی موجود، عملکردهای مختلف، نام تجاری و طرح‌های آنها آشنا کردیم. این به شرکت‌کنندگان غیرمتخصص کمک کرد تا با معرفی مفاهیم کلیدی در ژئوانفورماتیک و گزینه‌های مختلف پلت‌فرم داده‌های مکانی به طور کامل مشارکت کنند. سپس از آن‌ها خواستیم رای دهند، رتبه‌بندی کنند، درباره گزینه‌های مختلف نظر بدهند و در مورد گزینه‌های مختلف از جمله عملکردها و نام‌گذاری یا نام تجاری پلتفرم بحث کنند. این بخش از کارگاه با انجام فهرست سکوهای داده های مکانی تاریخی، همانطور که در این مقاله توضیح داده شده است، تهیه شده است. مقایسه پلت فرم بینشی در مورد تفاوت های اصلی از نظر عملکرد ارائه داد.
این کارگاه بر اساس بازخوردها و میزان جهش فرآیند طراحی متعاقباً موفق بود. کار از راه دور اجازه مشارکت برابر از همه جا را می داد. علاوه بر این، این نوع کارگاه های تعاملی و چندوجهی فرصت های برابری را در اختیار شرکت کنندگان قرار داد تا نظرات خود را بیان کنند. در طول ارائه ها و پرسشنامه های نظرسنجی از چت کارگاهی به طور فعال استفاده شد. به عنوان مثال، در طول سوالات چند گزینه ای، شرکت کنندگان در مورد مسائل نظر داده و بیشتر بحث کردند. از آنجایی که سبک پیام‌های چت غیررسمی بود، مردم خود را با آستانه پایین‌تری ابراز می‌کردند و نظرات روشن‌گری از چت مستند می‌شد.
بر اساس مطالعه موردی، ما دریافتیم که سه نقش اصلی متخصص در ارتباط یک فرآیند طراحی موفق وجود دارد ( شکل 3: به اصطلاح (1) کارشناسان موضوعی (کاربران نهایی)، (2) کارشناسان جغرافیا و (3) کارشناسان فناوری اطلاعات (از جمله متخصصان طراحی وب). گروه اول عمداً در مرکز فرآیند طراحی قرار گرفتند و نقشی دوگانه به عنوان طراح و استفاده کننده از نتیجه داشتند. آنها هم کاربران پلتفرم و هم ارائه دهندگان داده را نمایندگی می کردند. کارشناسان فناوری اطلاعات و طراحی، طرح ها را در هر مرحله از نظر امکان سنجی و هزینه ارزیابی کردند و گزینه هایی را پیشنهاد کردند. کارشناسان جغرافیا با پیشینه قوی ژئوانفورماتیک، که در لبه علم و فناوری زمین فضایی کار می کنند، نقش مهمی در پر کردن شکاف بین متخصصان موضوع و فناوری اطلاعات داشتند. آنها که در انواع داده ها و روش های مکانی متخصص بودند، توانستند مفاهیم موضوعی خاص را ترجمه کنند و در نتیجه به یک درک مشترک کمک کنند. ما همچنین دریافتیم که برگزاری جلسات تنها با دو گروه از کارشناسان حاضر در یک زمان بسیار کارآمد است: یا متخصصان موضوع و جغرافیا یا کارشناسان فناوری اطلاعات و جغرافیا. بنابراین، در اکثر جلسات طراحی ما، ارتباط دو طرفه و بنابراین ساده بود (شکل 3 ).
فرآیند UCD طیف وسیعی از نیازها، فرهنگ‌های کاری و مهارت‌ها را در میان مخاطبان هدف ایجاد کرد. افراد رشته های علمی خاص نیازها و فرهنگ های کاری مشترکی داشتند و شباهت هایی در مهارت ها داشتند. با این حال، آنها زیر گروه های بسیار ناهمگن را تشکیل دادند. بر اساس نوع اصلی استفاده افراد شرکت کننده، ما چهار نمایه کاربر نهایی اصلی را برای یک پلت فرم داده های فضایی چند رشته ای شناسایی کردیم ( شکل 3 ):
(1)
کاربر نقشه گرا: از رابط برای درک و مکان یابی پدیده ها بر روی نقشه استفاده می کند.
(2)
کاربر وب سرویس: از طریق یک سرویس نقشه وب (WMS) یا یک سرویس ویژگی های وب (WFS) به داده های نرم افزار GIS متصل می شود.
(3)
کاربر فایل داده: دانلود و خواندن در داده ها به عنوان فایل های اصلی.
(4)
کاربر داده های قابل خواندن توسط ماشین: مجموعه داده ها را به نرم افزار تجزیه و تحلیل داده ها (در قالب قابل خواندن توسط ماشین) می کشد.
این طبقه بندی تقریبی به تیم طراحی کمک کرد تا متمایزترین گروه های کاربری را در طول فرآیند در نظر بگیرند.
بررسی پلت فرم‌های داده‌های مکانی تاریخی موجود منجر به مشاهدات ارزشمندی در مورد نحوه انتخاب معماری پایه پلت فرم و انتخاب و اجرای عملکردهای فردی برای پلت فرم چند رشته‌ای URHIA می‌شود ( جدول 6 ). با این حال، به دلیل طراحی مشارکتی یا UCD، برنامه های اولیه به طور قابل توجهی تکامل یافتند. طرح اولیه در بهار 2020 توسط کارشناسان جغرافیا و فناوری اطلاعات و بر اساس تکلیف تیم پروژه تهیه شده بود. با به دست آوردن ورودی از خود کاربران نهایی، تغییرات بزرگی به ویژه در نام گذاری و مخفف پلت فرم، محتوای برنامه ریزی شده، فهرست عملکردهای مورد نظر و ترتیب اهمیت آنها و همچنین مواد پشتیبانی برنامه ریزی شده ایجاد شد ( جدول 6 ).
به عنوان مثال، عنوان کاری پلتفرم از اصطلاحات خاص ژئوانفورماتیک پیروی می کند و بر یک زمینه علمی، زبان شناسی (“سرویس نقشه برای زبان های اورالیک”) متمرکز شده است. کاربران نهایی چندین اصطلاح خاص حوزه را مطرح کردند. آنها خاطرنشان کردند که عنوان کاری بیش از حد انحصاری است و واژگان ژئوانفورماتیک همیشه به اندازه کافی خود توضیحی یا کلی نیست. علاوه بر این، کارشناسان موضوع قادر به ارزیابی و تصحیح استفاده و املای دقیق اصطلاحات (مانند “اورالیک” و “تاریخی”) بودند. با کمک گروه مشارکت کننده همه کاره، ما توانستیم نامی را انتخاب کنیم که بهترین سازش باشد: یعنی تا حد امکان توصیفی، خود توضیحی و ساده باشد. به عنوان مثال، اصطلاح “اطلس” به جای انواع دیگر انتخاب شد، حتی اگر یک اصطلاح نادرست در زمینه ژئوانفورماتیک است.
به عنوان مثال دیگر، فرآیند UCD به کاهش تعداد عملکردها و مرتب کردن مجدد آنها بر اساس اهمیت آنها برای کاربران نهایی کمک کرد. قبل از کارگاه، کارشناسان جغرافیا و فناوری اطلاعات درک محدودی از مهارت‌ها، فرهنگ کاری، و نیازهای کاربران نهایی و میزان تفاوت بین کاربران فردی داشتند ( شکل 1 را ببینید). بدون طراحی مشارکتی، پلتفرم برای برخی از کاربران بسیار پیچیده می شد و برای کاربران خدمات وب بسیار مناسب تر از سایر انواع کاربران بود.
در زمان ارسال اولیه این مقاله، پلت فرم URHIA بر روی فناوری منبع باز GeoNode ( https://geonode.org/ ، دسترسی به 15 ژوئن 2021) و یک پیاده سازی GeoServer در دانشگاه تورکو ( جدول 6 ) پیاده سازی شد. ؛ شکل 4). تقریباً آماده راه اندازی در ژوئن 2021 برای گروه اصلی کاربر درگیر در فرآیند طراحی مشارکتی بود. به دنبال ایدئولوژی اصلی این سرویس، URHIA برنامه ریزی شده بود که شامل تعداد محدودی از مجموعه داده ها راه اندازی شود و با همکاری جامعه کاربر به موقع تکمیل شود. با پیروی از اصول UCD، ارزیابی کاربر به عنوان یک تداوم طبیعی فرآیند، به دنبال تغییرات درخواستی در پلتفرم، با استفاده از منابع محدود میزبان (دانشگاه تورکو) و جامعه پژوهشی متنوع، برنامه‌ریزی شد.

5. بحث

پلتفرم‌های داده‌های فضایی این پتانسیل را دارند که میزان داده‌های موجود را به میزان زیادی افزایش دهند، یک روش دیجیتالی جدید را به تحقیقات تاریخ بشری معرفی کنند، و شکاف‌های بین حوزه‌های علمی را پر کنند (به عنوان مثال، [ 5 , 6 , 7 , 8 , 9]). پلتفرم‌های مبتنی بر فناوری منبع باز با حداقل هزینه‌های پیاده‌سازی و اجازه استفاده بین‌المللی و مشترک، در مرکز اشتراک‌گذاری داده‌های مکانی مبتنی بر جامعه قرار دارند. این همچنین هنگام بررسی عرضه متنوع پلتفرم‌های داده‌های مکانی موجود در موضوعات تاریخ بشری (در این مطالعه، به معنای انواع داده‌های مرتبط با تکامل بیولوژیکی و فرهنگی، از جمله اطلاعات ژنتیکی، مناطق زبانی، یافته‌های باستان‌شناسی، سکونتگاه‌های باستانی، قدیمی نقشه‌ها، داده‌های محیطی (دیرینه‌ای) و نام مکان‌های قدیمی). با این حال، تحلیل‌های ما نشان می‌دهد که بیشتر پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی تاریخی موجود هنوز به یک موضوع و یک هدف محدود می‌شوند. علاوه بر این، اجرای فنی آنها معمولاً به‌شدت تحت تأثیر سنت‌های حوزه علمی خاص است تا پیشرفت‌های اخیر در ژئوانفورماتیک.
طراحی پلت فرم های داده های مکانی را می توان به سه جزء تقسیم کرد: داده ها، معماری کلی و عملکردهای فردی. فن‌آوری موجود (تعیین معماری کلی و انتخاب ویژگی‌های فردی) محدودیت‌هایی را بر روی عملکرد پلتفرم‌ها ایجاد می‌کند و تأثیر آن‌ها به داده‌ها و کاربردهای مورد نظر بستگی دارد. بنابراین، انتخاب فناوری پلتفرم تأثیر قابل توجهی بر نحوه استفاده از پلتفرم و تجربه کلی کاربر دارد. اغلب انتخاب فناوری مصالحه ای بین ویژگی های مطلوب و نامطلوب است. مصالحه به جنبه‌های بسیاری بستگی دارد، اما بر اساس تحلیل‌های خود، توصیه‌هایی را ارائه کرده‌ایم که کدام جنبه‌ها را در زمینه تحقیقات تاریخی چند رشته‌ای بیشتر برجسته کنیم. هنگامی که برای پلتفرم های داده های مکانی چند رشته ای هدف قرار می گیرید، توصیه می شود که پلتفرم برای همه انواع داده های ممکن و رایج ترین کاربردها طراحی شود. بنابراین این فناوری باید از میان پلتفرم های GIS واقعی انتخاب شود. دیگر کهن الگوهای پلت فرم، مانند پلتفرم های پایگاه داده، که معمولاً در زمینه های علمی تاریخی استفاده می شوند، احتمالاً با نیازهای همه انواع داده های مکانی مطابقت ندارند، و بنابراین باید به طور انتقادی مورد بررسی قرار گیرند.
یکی از ویژگی‌های کلیدی سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی، و پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی به عنوان یک مورد خاص، توانایی آن‌ها در تجسم انعطاف‌پذیر مجموعه‌های داده بر روی یکدیگر (یعنی همپوشانی) است. بنابراین، شاید بزرگترین وعده داده های مکانی و ژئوانفورماتیک برای تحقیقات چند رشته ای امکان ترکیب و بررسی یکپارچه مجموعه داده ها از زمینه های علمی مختلف باشد (به عنوان مثال، [ 4 ، 6 ]). این در بسیاری از زمینه‌های علمی مورد توجه قرار گرفته است و مزایای آن باعث تقویت «چرخش فضایی» در علم [ 3 ، 4 ، 5 ] و ظهور پارادایم «علوم انسانی دیجیتال» [ 73 ، 74 ، 75 شد.]. با این حال، تجزیه و تحلیل ما نشان می‌دهد که بیشتر پلت‌فرم‌های داده‌های فضایی موجود در علوم تاریخی اجازه همپوشانی مجموعه‌های داده انتخاب‌شده روی نقشه را نمی‌دهند، چه رسد به تغییر ترتیب یا ظاهر لایه‌ها. فقدان چنین قابلیتی ارزش افزوده پلتفرم های داده های مکانی را تا حد زیادی کاهش می دهد. در عمل، این بدان معنی است که مجموعه داده ها را نمی توان بر روی نقشه مقایسه کرد. بنابراین، ما پیشنهاد می‌کنیم که به منظور تقویت تحقیقات چند رشته‌ای، بیشترین تلاش باید در جهت فعال کردن عملکرد مدیریت لایه در پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی باشد.
زمان یک بعد مرکزی در پژوهش تاریخی است. بنابراین، در پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی تاریخی، نحوه ارائه زمان‌بندی بسیار مهم‌تر از بسیاری از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی دیگر است. بنابراین، پیشنهاد می کنیم که توجه ویژه ای به انتخاب زمان تجسم شود. زمان را می توان در پلتفرم های داده های مکانی به روش های متعددی تجسم کرد که می تواند به همان اندازه موثر و کاربرپسند باشد: راه حل هم به ویژگی های فنی پلت فرم و هم به محتوا و ساختار خود داده بستگی دارد. حداقل نیاز زمان ارائه این است که خود داده ها دارای ویژگی های زمان باشند که می توان از آنها برای مرتب کردن، فیلتر کردن یا تجسم داده ها استفاده کرد. در ساده ترین حالت، داده ها را می توان بر اساس ویژگی های زمانی به لایه های داده مکانی تقسیم کرد.
زیرساخت‌های داده‌های مکانی مدیریت دولتی عموماً داده‌های مکانی خود را در مرحله تولید یا بعداً در مرحله انتشار استاندارد و هماهنگ می‌کنند. این هماهنگی مسائل مربوط به ناسازگاری داده‌ها را در میان مجموعه داده‌های ارائه‌دهنده حذف می‌کند و پلت‌فرم‌های داده مکانی آن‌ها را می‌توان به طور خاص برای این داده‌های همگن طراحی کرد. با این حال، این اغلب برای جوامع تحقیقاتی سست از دانشمندان، که عملاً برای تکمیل یک پلت فرم داده‌های مکانی داوطلب می‌شوند و ممکن است مهارت‌های GIS کافی برای استانداردسازی نداشته باشند، امکان‌پذیر نیست. مدیریت اطلاعات ویژگی زمان زمانی اهمیت پیدا می‌کند که انواع مختلفی از مجموعه‌های داده را گرد هم می‌آورد، که هر کدام دوره‌های زمانی متفاوت و با سطوح مختلف دقت زمانی را پوشش می‌دهند. این مدیریت داده ها پر زحمت است و همه داده ها نمی توانند یا نباید هماهنگ شوند. بنابراین، پلتفرم‌های چند رشته‌ای، مشارکتی و بین‌المللی باید بتوانند اطلاعات زمانی را به صورت انعطاف‌پذیر مدیریت کنند. به طور مشابه، داده‌ها با مدل‌های داده‌های مکانی مختلف و فرمت‌های فایل، خواسته‌هایی را برای مدیریت داده‌ها تعیین می‌کنند، اما همه هماهنگی‌ها در مورد پلتفرم‌های داده‌های مکانی مشترک امکان‌پذیر یا معقول نیست. ترجیحاً، این تفاوت‌ها نشان می‌دهد که پلتفرم‌ها باید بتوانند همه انواع داده‌های مکانی ممکن را مدیریت کنند. به عبارت دیگر، فناوری انتخاب شده باید از انواع فرمت های برداری و شطرنجی پشتیبانی کند. داده‌ها با مدل‌های مختلف داده‌های مکانی و فرمت‌های فایل، تقاضاهایی را برای مدیریت داده‌ها تعیین می‌کنند، اما همه هماهنگی‌ها در مورد پلتفرم‌های داده‌های مکانی مشترک امکان‌پذیر یا معقول نیست. ترجیحاً، این تفاوت‌ها نشان می‌دهد که پلتفرم‌ها باید بتوانند همه انواع داده‌های مکانی ممکن را مدیریت کنند. به عبارت دیگر، فناوری انتخاب شده باید از انواع فرمت های برداری و شطرنجی پشتیبانی کند. داده‌ها با مدل‌های مختلف داده‌های مکانی و فرمت‌های فایل، تقاضاهایی را برای مدیریت داده‌ها تعیین می‌کنند، اما همه هماهنگی‌ها در مورد پلتفرم‌های داده‌های مکانی مشترک امکان‌پذیر یا معقول نیست. ترجیحاً، این تفاوت‌ها نشان می‌دهد که پلتفرم‌ها باید بتوانند همه انواع داده‌های مکانی ممکن را مدیریت کنند. به عبارت دیگر، فناوری انتخاب شده باید از انواع فرمت های برداری و شطرنجی پشتیبانی کند.
تفاوت‌های باقی‌مانده در اطلاعات زمانی و مکانی مجموعه داده‌های مکانی به این معنی است که تحلیل‌ها و استنتاج‌های مکانی بعدی باید به تفاوت‌های اساسی در داده‌های اصلی احترام بگذارند. به عنوان مثال، داده‌های ژنتیکی از یک مکان دقیق و یک محدوده تاریخی کم رادیوکربن، و یک منطقه تقریبی از یک فرهنگ باستانی با محدوده زمانی بسیار گسترده‌تر را می‌توان مقایسه کرد، اما تفاوت‌های ساختاری مجموعه داده‌ها باید رعایت شود. یک پیش نیاز طبیعی برای این تصدیق این است که فراداده های دقیق مجموعه داده ها از طریق بستر داده های مکانی در دسترس باشد.
در یک رویکرد چند رشته‌ای، گروه‌های تحقیقاتی اهداف علمی مشترک دارند و روی همان مشکل کار می‌کنند، اما از دیدگاه رشته خود به آن نگاه می‌کنند. بنابراین، UCD (طراحی کاربر محور) هنگام تلاش برای طراحی زیرساخت های تحقیقاتی مفید و آسان برای استفاده مهم است. هنگامی که زیرساخت‌های داده‌های مکانی چند رشته‌ای در حال برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی هستند، ما سه نقش کلیدی را در فرآیند طراحی کاربر محور شناسایی کردیم: تخصص موضوع، تخصص جغرافیا، و تخصص فناوری اطلاعات. دانشمندان حوزه‌های موضوعی مرتبط، هم تولیدکننده داده‌ها و هم استفاده‌کنندگان داده‌ها هستند و بنابراین اطلاعاتی در مورد ویژگی‌ها و محتوای داده‌ها و نیازهای جامعه علمی دارند. جغرافیدانان و دانشمندان اطلاعات جغرافیایی نقش کلیدی در طراحی یک پلت فرم داده های مکانی دارند. که در آن مکان و زمان داده های متنوع به عنوان عوامل یکسان کننده آنها استفاده می شود. این همچنین مستلزم درک دقیق مفاهیم و اصطلاحات اصلی در زمینه های مرتبط است – به عنوان مثال، مهارت های فنی GIS ممکن است برای طراحی زیرساخت های کاربر پسند کافی نباشد. همکاری با کارشناسان فناوری اطلاعات زمانی که عملکردهای مختلف سرویس در حال اجرا هستند بسیار مهم است.
ارتباط بین سه گروه متخصص برای یک فرآیند موفق UCD ضروری است. استفاده از اصطلاحات، فرهنگ های کاری و پروفایل های تخصص نقش قابل توجهی در ارتباطات دارند. جغرافیدانان از مفاهیم، ​​داده‌ها و روش‌های مکانی و زمانی استفاده می‌کنند که هم با تخصص متخصصان موضوع و هم با کارشناسان فناوری اطلاعات همپوشانی دارند. بنابراین، ما پیشنهاد می‌کنیم که ممکن است تنظیم فرآیند طراحی مشارکتی به‌عنوان ارتباطات دو طرفه جداگانه، جایی که جغرافی‌دانان اطلاعات را به طرف‌های دیگر توزیع و ترجمه می‌کنند، کافی و کارآمدتر باشد. مطالعه ما نقش اصطلاحات را در زمینه چند رشته ای برجسته کرد، همانطور که در تحقیقات قبلی مورد بحث قرار گرفت (به عنوان مثال، [ 55 ]). همانطور که می توان انتظار داشت (ر.ک. [ 55])، در فرآیند طراحی، رسیدن به یک درک مشترک از اصطلاحات و ایجاد مصالحه در مورد نحوه استفاده از آن، به منظور موفقیت یک زیرساخت تحقیق بسیار مهم است.
تجربه ما نشان می‌دهد که اگرچه گروه کاربر هدف یک پلت‌فرم داده‌های مکانی متنوع است، اما برای فرآیند طراحی مفید است که کاربران نهایی را بر اساس فرهنگ کاری و مهارت‌هایشان به «کهن الگوهای» متمایز دسته‌بندی کنیم. به این ترتیب مرتبط ترین دیدگاه ها می توانند به طور سیستماتیک در طول فرآیند طراحی در نظر گرفته شوند. ما تقسیم بندی را به چهار گروه اصلی کاربر نهایی پیشنهاد می کنیم که ممکن است برای مخاطبان هدف زیرساخت های داده های مکانی چند رشته ای مشترک باشد: (1) کاربر مبتنی بر نقشه، (2) یک کاربر سرویس وب، (3) یک داده کاربر فایل و (4) کاربر داده قابل خواندن توسط ماشین. کاربران با کمترین GIS و مهارت های فنی عمدتاً از نمای نقشه به خوبی طراحی شده بهره می برند، اما نمای نقشه برای همه انواع کاربر حیاتی است. این نوع کاربران شباهت هایی با راجرز دارند ([ 55]) مقوله های پذیرنده مربوط به انتشار نوآوری ها؛ با این حال، برخلاف دسته‌های راجرز، آنها ترتیبی را در رابطه با زمان پذیرش تشکیل نمی‌دهند، بلکه تنوع نحوه استفاده از نوآوری و انواع مهارت‌ها را توصیف می‌کنند.
طراحی معماری اساسی و عملکردهای یک پلت فرم داده های فضایی چند رشته ای باید با تشریح وظایف اساسی که کاربران قادر به انجام آن خواهند بود آغاز شود. داده‌های مکانی ذاتاً شامل یک رابط نقشه است که دارای عملکردهای اصلی است، مانند روشن و خاموش کردن لایه‌های نقشه، جابجایی و زوم کردن، و همچنین جستجوی اشیاء داده روی نقشه. از آنجا به بعد، مشارکت تولیدکنندگان داده، کاربران نهایی و کارشناسان فناوری اطلاعات برای دستیابی به راه‌حل‌هایی که همه نیازها را برآورده می‌کنند، مفید است. اولویت دادن به عملکردهای خاصی که دانشمندان رشته خاصی به دنبال آن هستند، یکی از راه‌های جذاب‌تر کردن پلتفرم‌ها است [ 28 ]]. آشنایی با نوع رابط ممکن است تأثیر قابل توجهی بر تمایل به پذیرش فناوری های جدید، در این مورد، پلت فرم های داده داشته باشد.
بر اساس تجربه ما، ما پیشنهاد می‌کنیم که کارگاه‌های فراگیر، تحقق مؤثر فرآیند طراحی کاربر محور هستند. موفقیت آن‌ها به شرکت‌کنندگان و اینکه چگونه گروه کاربر نهایی را نمایندگی می‌کنند، بستگی دارد. یک جلسه مجازی با ارتباطات چندوجهی (ارائه، بحث های «زنده»، نظرسنجی و چت) می تواند بسیار مؤثر باشد. علاوه بر این، یک جلسه مجازی به طور موثر نابرابری فرصت های مشارکت را کاهش می دهد. در کارگاه های کاربران، مهم است که بدانیم چه چیزی را باید بپرسیم و چگونه آن را بیان کنیم – به خصوص زمانی که هر چهار گروه کاربر نهایی شناسایی شده نشان داده شوند. در عمل، افرادی که با GIS آشنایی ندارند قادر به بحث در مورد طراحی پلت فرم با استفاده از اصطلاحات خاص GIS نیستند و نمی توانند بدون پشتیبانی و مثال تعیین کنند که از چه نوع عملکردی سود می برند.
پرسیدن از کاربران آنچه می‌خواهند تضمین نمی‌کند که استفاده از بستر داده‌های مکانی حاصل آسان باشد [ 76 ]. بنابراین، یک پیوستار طبیعی از فرآیند UCD که در این مقاله توضیح داده شده است، انجام آزمایش و ارزیابی کاربر، و به دنبال آن تجدید نظرهای لازم است (به عنوان مثال، [ 32 ، 76 ]).
شایان ذکر است که مطالعه ما با مسائل دسترسی، همانطور که توسط دستورالعمل‌های دسترسی به محتوای وب و دستورالعمل دسترسی به وب‌سایت‌ها و برنامه‌های کاربردی تلفن همراه (دستورالعمل اتحادیه اروپا 2016/2102) تعریف شده است، سروکار نداشت. این به این دلیل است که تمرکز ما بر ایجاد خدمات جامعه محور برای استفاده علمی با حداقل منابع بود. از نظر عملی، ما دسترسی را برای کاربرانی که به عنوان مثال دارای اختلال بینایی هستند یا قادر به استفاده از ماوس نیستند، در نظر نگرفتیم. با این حال، پیگیری پلتفرم‌های داده‌های مکانی که اهداف دسترسی را برآورده می‌کنند، از جمله «قابل درک، قابل اجرا، قابل درک و قوی»، یک هدف خوب برای همه پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی است، زیرا این اقدامات عموماً پذیرش سرویس را در بین همه کاربران بهبود می‌بخشد، و آشکارتر از همه در میان کاربران دارای معلولیت
در حالی که مطالعه ما بر روی پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی در نظر گرفته شده برای استفاده بین‌المللی متمرکز بود، می‌خواهیم تاکید کنیم که بیشتر داده‌های مکانی تاریخی از طریق زیرساخت‌های داده مکانی ملی (SDI) توزیع می‌شوند. اینها اغلب به صورت قابل درک فقط به زبانهای ملی در دسترس هستند و داده های آنها ممکن است محدود به یک کشور باشد. با این حال، آن‌ها مجموعه داده‌های فضایی منحصربه‌فردی را برای سخنرانان ماهر به زبان ارائه می‌کنند و مواد خام را برای هماهنگ‌سازی داده‌های فرامرزی در آینده فراهم می‌کنند. علاوه بر این، فناوری که از لایه‌های راه دور (WFS/WMS) پشتیبانی می‌کند، به داده‌های جالب از SDIs ملی اجازه می‌دهد تا در پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی که توسط جامعه تحقیقاتی بین‌المللی توسعه یافته‌اند، گنجانده شوند.
راه‌حل‌های تجسم مدرن کاربرپسند، مانند Story Maps (خدمات تجاری توسط ESRI)، امکانات بیشتری را برای محققان و گروه‌های تحقیقاتی فراهم می‌کند که می‌خواهند مجموعه داده‌های مکانی و نتایج تجزیه و تحلیل خود را با همکاران خود و عموم مردم ارتباط برقرار کنند (به‌عنوان مثال، https:// را ببینید. storymaps.esri.com/stories/2017/oral-history/index.html ، مشاهده شده در 18 ژوئن 2021). در حالی که این فناوری‌های مدرن وب-GIS مبتنی بر نقشه‌های وب طراحی‌شده منحصر به فرد نقشه‌کشی، فراتر از محدوده این مقاله هستند، ما محققان را تشویق می‌کنیم که از آنها برای انتشار علم استفاده کنند.

6. نتیجه گیری

در این مقاله، نمونه‌ای از پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی تاریخی را بررسی کردیم و فرآیند طراحی کاربر محور یک پلت‌فرم چند رشته‌ای را بررسی کردیم. بر اساس این اطلاعات، نتیجه می گیریم که فرآیند طراحی چنین پلتفرم هایی نیاز به انگیزه اولیه از سوی کاربران نهایی، در این مورد، جامعه پژوهشی انسانی-تاریخی دارد. با این حال، این فرآیند برای موفقیت به سه نوع تخصص نیاز دارد: تخصص موضوعی از جامعه کاربر نهایی، تخصص جغرافیایی و تخصص فناوری اطلاعات. پلتفرم های چند رشته ای داده های مکانی برای تحقیقات تاریخی باید از انواع داده های مکانی و انواع اطلاعات زمانی پشتیبانی کند. علاوه بر این، باید توجه ویژه ای به عملکرد مدیریت لایه در نمای نقشه برای امکان مقایسه بین لایه های داده شود. کارکردهایی برای ارائه بعد زمانی داده ها به ویژه در زمینه تحقیقات تاریخی ارزشمند است. همچنین به این نتیجه رسیدیم که کاربران باید در مراحل اولیه درگیر فرآیند طراحی شوند و روش‌های خوبی را برای ترتیب دادن کارگاه‌های طراحی آنلاین فراگیر پیشنهاد کنند. از اهمیت ویژه ای برخوردار است که به گروه های کاربر گزینه های مختلفی از عملکردها و اصول طراحی رابط ارائه شود. تنوع در اینها به بهترین وجه از طریق تجزیه و تحلیل ادبیات و پلتفرم‌های موجود مشخص می‌شود تا امکانات را برای افرادی که متخصص ژئوانفورماتیک نیستند، مثال بزند. ما توصیه می‌کنیم متمایزترین پروفایل‌های کاربر نهایی را مشخص کنید تا به در نظر گرفتن نیازهای مختلف در تمام مراحل فرآیند کمک کند. بر اساس تجربه ما، ما یک طبقه بندی را به کاربران نقشه محور، کاربران وب سرویس، کاربران فایل داده، پیشنهاد می کنیم. و کاربران داده های قابل خواندن توسط ماشین، که ممکن است به طور کلی در فرآیندهای طراحی پلت فرم های داده های فضایی چند رشته ای مفید باشند. ما پیش‌بینی می‌کنیم که با اتخاذ یک رویکرد طراحی کاربر محور، پلت‌فرم‌های داده‌های مکانی مبتنی بر وب می‌توانند فرصت‌های جدیدی را برای دانشمندان در سراسر رشته‌ها ایجاد کنند و تجزیه و تحلیل‌های فشرده داده‌ای از تمام جنبه‌های گذشته بشر را تا حد زیادی افزایش دهند.

مشارکت های نویسنده

مفهوم سازی، میلی روز، توآ نایلن و هری تولوانن. روش شناسی، میلی روز و توا نایلن. اعتبارسنجی، میلی روز، توآ نایلن، هری تولوانن، و اوتی وساکوسکی. تحلیل رسمی، میلی روز; تحقیق، Meeli Roose and Tua Nylén; منابع، دانشگاه تورکو؛ سرپرستی داده، میلی روز؛ نوشتن (تهیه پیش نویس اصلی)، Meeli Roose and Tua Nylén; نوشتن (بررسی و ویرایش)، میلی روز، توآ نایلن، هری تولوانن، و اوتی وساکوسکی. تجسم، Meeli Roose و Tua Nylén; مدیریت پروژه، هری تولوانن و اوتی وساکوسکی؛ تامین مالی، هری تولوانن، اوتی وساکوسکی، و توآ نایلن. همه نویسندگان نسخه منتشر شده نسخه خطی را خوانده و با آن موافقت کرده اند.

منابع مالی

این تحقیق توسط آکادمی فنلاند با شماره کمک مالی 329257 تامین شده است.

بیانیه هیئت بررسی نهادی

قابل اجرا نیست.

بیانیه رضایت آگاهانه

قابل اجرا نیست.

بیانیه در دسترس بودن داده ها

داده های کارگاه طراحی URHIA را نمی توان به دلیل مسائل مربوط به IPR باز کرد.

قدردانی

نویسندگان از شرکت کنندگان در فرآیند طراحی کاربر محور، سازمان دهندگان تیمو رانتانن و جوسی یلیکوسکی و تیم فناوری اطلاعات جوهانی ناسکالی، تیمو تووینن و اولی جالونن تقدیر می کنند.

تضاد علاقه

نویسندگان هیچ تضاد منافع را اعلام نمی کنند.

منابع

  1. Goodchild، MF; Janelle، DG به سوی تفکر فضایی انتقادی در علوم اجتماعی و علوم انسانی. GeoJournal 2010 ، 75 ، 3-13. [ Google Scholar ] [ CrossRef ] [ PubMed ][ نسخه سبز ]
  2. ریگو، پی. شول، ام. Voisard، A. پایگاه های فضایی با کاربرد در GIS ; مورگان کافمن: برلینگتون، MA، ایالات متحده آمریکا، 2002; شابک 978-1-55860-588-6. [ Google Scholar ]
  3. لیوینگستون، DN فضاهای دانش: مشارکت در جغرافیای تاریخی علم. محیط زیست طرح. D Soc. فضا 1995 ، 13 ، 5-34. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  4. ریچاردسون، دی.بی. Volkow، ND; کوان، ام.-پی. کاپلان، RM; Goodchild، MF; کرویل، چرخش فضایی RT در تحقیقات بهداشتی. علم 2013 ، 339 ، 1390–1392. [ Google Scholar ] [ CrossRef ][ نسخه سبز ]
  5. وارف، بی. آریاس، اس. چرخش فضایی: دیدگاه های میان رشته ای. در دسترس آنلاین: https://www.routledge.com/The-Spatial-Turn-Interdisciplinary-Perspectives/Warf-Arias/p/book/9780415762212 (در 5 مارس 2021 قابل دسترسی است).
  6. بارنیکل، اف. Ploetz, R. کسب صلاحیت فضایی – یادگیری چند رشته ای سریع و آسان با GIS آنلاین. یورو جی. جئوگر. 2015 ، 6 ، 9. [ Google Scholar ]
  7. مورالس، ام. باربرنا، آر. بلاردی، ج. بوررو، ال. کورتگوسو، وی. دوران، وی. Guerci، A.; گونی، آر. گیل، ا. نمه، جی. و همکاران بررسی تعاملات انسان و محیط زیست در مناطق خشک جنوب آمریکای جنوبی در طول 3000 سال گذشته Palaeogeogr. Palaeoclim. Palaeoecol. 2009 ، 281 ، 283-295. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  8. راسیمو، اف. وودبریج، جی. Fyfe، RM; سیکورا، م. شوگرن، ک.-جی. کریستیانسن، ک. Linden، MV گسترش فضایی و زمانی مهاجرت های انسانی در طول هولوسن اروپایی. Proc. Natl. آکادمی علمی ایالات متحده آمریکا 2020 ، 117 ، 8989–9000. [ Google Scholar ] [ CrossRef ] [ PubMed ][ نسخه سبز ]
  9. یانگ، ی. ژانگ، اس. یانگ، جی. چانگ، ال. بو، ک. زینگ، ایکس. مروری بر روش‌های بازسازی تاریخی کاربری زمین/پوشش زمین. جی. جئوگر. علمی 2014 ، 24 ، 746-766. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  10. کوتزی، اس. ایوانووا، آی. میتاسووا، اچ. بروولی، کارشناسی ارشد نرم‌افزار و داده‌های مکانی باز: مروری بر وضعیت فعلی و چشم‌اندازی به آینده. ISPRS Int. J. Geo-Inf. 2020 ، 9 ، 90. [ Google Scholar ] [ CrossRef ] [ نسخه سبز ]
  11. گوویا، سی. Fonseca، A. رویکردهای جدید برای نظارت بر محیط زیست: استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای کشف اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه. ژئوژورنال 2008 ، 72 ، 185-197. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  12. ورما، اس. ورما، RK; سینگ، آ. Naik، GIS مبتنی بر وب NS و نرم‌افزار GIS منبع باز رومیزی: یک رویکرد نوآورانه نوظهور برای مدیریت منابع آب. در مجموعه مقالات پیشرفت در سیستم های هوشمند و محاسبات ; Springer Science and Business Media LLC: برلین/هایدلبرگ، آلمان، 2012; صص 1061-1074. [ Google Scholar ]
  13. گونگ، جی. وو، اچ. ژانگ، تی. گی، ز. لی، ز. شما، ال. شن، اس. ژنگ، جی. گنگ، جی. چی، ک. و همکاران وب سرویس جغرافیایی: به سوی زیرساخت سایبری یکپارچه برای GIScience. اطلاعات جغرافیایی فضایی علمی 2012 ، 15 ، 73-84. [ Google Scholar ] [ CrossRef ][ نسخه سبز ]
  14. Goodchild، MF Spatial Thinking و رابط کاربری GIS. Procedia Soc. رفتار علمی 2011 ، 21 ، 3-9. [ Google Scholar ] [ CrossRef ][ نسخه سبز ]
  15. Goodchild، MF; هیل، LL مقدمه ای بر تحقیق روزنامه دیجیتال. بین المللی جی. جئوگر. Inf. علمی 2008 ، 22 ، 1039-1044. [ Google Scholar ] [ CrossRef ][ نسخه سبز ]
  16. راث، RE; راس، KS; MacEachren، طراحی کاربر محور AM برای نقشه های تعاملی: مطالعه موردی در تجزیه و تحلیل جرم. ISPRS Int. J. Geo-Inf. 2015 ، 4 ، 262-301. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  17. زی، ی. آریستار-درای، اچ. آریستار، ع. لاک وود، اچ. تامپسون، جی. پارکر، دی. Cool, B. Language and Location: Map Annotation Project – یک زیرساخت مبتنی بر GIS برای مدیریت اطلاعات زبانشناسی. در مجموعه مقالات کنفرانس چندگانه بین المللی 2009 در علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات، موسسه مهندسین برق و الکترونیک (IEEE)، Mragowo، لهستان، 12-14 اکتبر 2009. صص 305-311. [ Google Scholar ]
  18. لاتروپ، آر. اورمولر، ال. تریمبل، جی. Bognar, J. کاربرد ابزار WebGIS برای تجسم آسیب پذیری سیل ساحلی و برنامه ریزی برای انعطاف پذیری: تجربه نیوجرسی. ISPRS Int. J. Geo-Inf. 2014 ، 3 ، 408-429. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  19. جیانگ، اچ. ون جندرن، جی. مازتی، پ. کو، اچ. چن، ام. وضعیت فعلی و جهت گیری های آینده ژئوپورتال ها. بین المللی جی دیجیت. زمین 2020 ، 13 ، 1093-1114. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  20. شیا، جی. یانگ، سی. لیو، ک. گی، ز. لی، ز. هوانگ، Q. لی، آر. اتخاذ محاسبات ابری برای بهینه‌سازی پورتال‌های وب فضایی برای عملکرد بهتر برای پشتیبانی از Digital Earth و سایر ابتکارات جهانی مکانی. بین المللی جی دیجیت. زمین 2014 ، 8 ، 451-475. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  21. تسو، M.-H. Curran، JM رویکردهای طراحی کاربر محور برای برنامه های نقشه برداری وب: مطالعه موردی با داده های هیدرولوژیکی USGS در ایالات متحده. در یادداشت های سخنرانی در اطلاعات جغرافیایی و نقشه برداری ; Springer Science and Business Media LLC: برلین/هایدلبرگ، آلمان، 2008; صص 301-321. [ Google Scholar ]
  22. یاماشکین، SA; رادوانوویچ، م.م. یاماشکین، AA; بارمین، AN; زنوزین، VV; پتروویچ، MD مشکلات طراحی رابط های ژئوپورتال. Geoj. تور. Geosites 2019 , 24 , 88-101. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  23. راث، آر. مبانی تعامل کارتوگرافی: چارچوب و سنتز. کارتوگر. J. 2012 , 49 , 376-395. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  24. Shrivastava, S. مروری بر بسترهای داده های بزرگ فضایی، فرصت ها و چالش ها. IETE J. Educ. 2020 ، 61 ، 80-89. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  25. بنتز، سی. ددیو، دی. ورکرک، ا. Jäger, G. تکامل خانواده های زبانی توسط محیط فراتر از رانش خنثی شکل می گیرد. نات. هوم رفتار 2018 ، 2 ، 816-821. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  26. گاوین، ام سی; Rangel، TF; بورن، سی. Colwell، RK; کربی، KR؛ بوترو، کالیفرنیا؛ دان، ام. دان، RR; مک کارتر، جی. کوئلیو، MTP؛ و همکاران مدل‌سازی مبتنی بر فرآیند نشان می‌دهد که چگونه اقلیم و جمعیت‌شناسی تنوع زبان را شکل می‌دهند. گلوب. Ecol. Biogeogr. 2017 ، 26 ، 584-591. [ Google Scholar ] [ CrossRef ][ نسخه سبز ]
  27. گرولموند، آر. برانفورد، اس. بوستون، ک. مید، ا. وندیتی، سی. گسترش Pagel، M. Bantu نشان می دهد که زیستگاه مسیر و سرعت پراکندگی انسان را تغییر می دهد. Proc. Natl. آکادمی علمی ایالات متحده آمریکا 2015 ، 112 ، 13296-13301. [ Google Scholar ] [ CrossRef ][ نسخه سبز ]
  28. اسلینجرلند، ای. اتکینسون، QD; Ember، CR; شیهان، او. موتوکریشنا، م. Bulbulia، J. خاکستری، فرهنگ کدگذاری RD: چالش ها و توصیه هایی برای پایگاه داده های فرهنگی مقایسه ای تکامل. هوم علمی 2020 ، 2 ، 1-20. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  29. دیویس، FD; باگوزی، آر.پی. وارشاو، پذیرش کاربر روابط عمومی از فناوری رایانه: مقایسه دو مدل نظری. مدیریت علمی 1989 ، 35 ، 982-1003. [ Google Scholar ] [ CrossRef ][ نسخه سبز ]
  30. دیویس، FD سودمندی درک شده، سهولت استفاده درک شده و پذیرش کاربر از فناوری اطلاعات. MIS Q. 1989 ، 13 ، 319-340. [ Google Scholar ] [ CrossRef ][ نسخه سبز ]
  31. هاکلی، ام. تعامل با فناوری‌های جغرافیایی ؛ جان وایلی و پسران: هوبوکن، نیوجرسی، ایالات متحده آمریکا، 2010; شابک 978-0-470-68982-0. [ Google Scholar ]
  32. سالیناس، ای. کووا، آر. Paz, F. بررسی سیستماتیک تکنیک های طراحی کاربر محور. در مجموعه مقالات طراحی، تجربه کاربر، و قابلیت استفاده. طراحی تعامل ؛ Marcus, A., Rosenzweig, E., Eds. انتشارات بین المللی Springer: Cham، آلمان، 2020; صص 253-267. [ Google Scholar ]
  33. ISO 9241-210:2019. در دسترس آنلاین: https://www.iso.org/cms/render/live/en/sites/isoorg/contents/data/standard/07/75/77520.html (دسترسی در 4 مه 2020).
  34. صفحه پروژه URKO. در دسترس آنلاین: Sites.utu.fi/URKO (در 15 نوامبر 2020 قابل دسترسی است).
  35. گرگوری، IN; هیلی، RG Historical GIS: ساختار، نقشه برداری و تحلیل جغرافیاهای گذشته. Prog. هوم Geogr. 2007 ، 31 ، 638-653. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  36. Folger, P. اطلاعات مکانی و سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS): مسائل جاری و چالش های آینده ; انتشارات DIANE: Darby, PA, USA, 2010; شابک 978-1-4379-1947-9. [ Google Scholar ]
  37. بودنهمر، دی جی; کوریگان، جی. Harris, TM The Spatial Humanities: GIS and the Future of Humanities Scholarship ; انتشارات دانشگاه ایندیانا: بلومینگتون، IN، ایالات متحده آمریکا، 2010; ISBN 0253013631. [ Google Scholar ]
  38. ترپال، دی. لافرنیر، دی. Gilliland، J. زیرساخت‌های داده‌های مکانی تاریخی برای باستان‌شناسی: به سوی یک رویکرد داده‌های بزرگ فضایی-زمانی برای مطالعه شهر پسا صنعتی. تاریخچه آرکائول. 2020 ، 54 ، 424-452. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  39. یوان، م. متن نقشه برداری. در علوم انسانی فضایی; GIS و آینده علوم انسانی، بورس تحصیلی ; Bodenhamer, DJ, Corrigan, J., Harris, TM, Eds. انتشارات دانشگاه ایندیانا: بلومینگتون، IN، ایالات متحده آمریکا، 2010; صص 109-123. شابک 978-0-253-35505-8. [ Google Scholar ]
  40. والز آنلاین. در دسترس آنلاین: https://wals.info/ (دسترسی در 10 مه 2020).
  41. قوم شناس. در دسترس آنلاین: https://www.etnologue.com (در 17 اکتبر 2020 قابل دسترسی است).
  42. رانتانن، تی. وساکوسکی، او. Ylikoski، J. نقشه برداری توزیع زبان های اورالیک. راهنمای زبانهای اورالیک در آکسفورد ؛ Bakró-Nagy, M., Laakso, J., Skribnik, E., Eds. انتشارات دانشگاه آکسفورد: آکسفورد، انگلستان، در دست چاپ.
  43. رانتانن، تی. تولوانن، اچ. رز، م. یلیکوسکی، جی. Vesakoski، O. بهترین روش ها برای هماهنگ سازی داده ها، اشتراک گذاری و ایجاد نقشه توزیع زبان – مطالعه موردی زبان های اورالیک. ارسال شده.
  44. تریروجانارات، س. Tingsabadh, K. رویکردی مبتنی بر Gis برای مطالعات مرزی گویش. دیالکتول. Rev. Electrònica 2011 ، 6 ، 55-75. [ Google Scholar ]
  45. Hoarau, C. Orthoimage یا Map Visualization در استفاده در Geoportals مطالعه موردی در Geoportal فرانسوی. در مجموعه مقالات AutoCarto 2012، کلمبوس، OH، ایالات متحده آمریکا، 16-18 سپتامبر 2012. [ Google Scholar ]
  46. Pesonen، P. Ja merestä nousee maa. Pohjois-Pohjanmaan rannansiirtyminen ja arkeologiset radiohiiliajoitukset. در مونتو اوکی ؛ Museovirasto/ آژانس میراث فنلاند: هلسینکی، فنلاند، 2016; جلد 1، ص 144-159. شابک 978-951-616-303-4. [ Google Scholar ]
  47. کارابگوویچ، آ. Ponjavic، M. Geoportal به عنوان سیستم پشتیبانی تصمیم با انبار داده های مکانی. در مجموعه مقالات کنفرانس فدرال علوم رایانه و سیستم های اطلاعاتی 2012 (FedCSIS)، وروتسواو، لهستان، 9 تا 12 سپتامبر 2012. ص 915-918. [ Google Scholar ]
  48. نقشه برداری ملی زمین فنلاند. در دسترس آنلاین: https://www.maanmittauslaitos.fi/en (در 20 سپتامبر 2020 قابل دسترسی است).
  49. کونچینی، ام. کوبیچک، پ. استاچون، ز. شاسینکا، چ. قابلیت استفاده از نقشه های پایه انتخاب شده برای مدیریت بحران – دیدگاه کاربران. Appl. Geomat. 2011 ، 3 ، 189-198. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  50. لوبو، ام.-جی. پیتریگا، ای. Appert, C. An Evaluation of Interactive Map Comparison Techniques. در مجموعه مقالات سی و سومین کنفرانس سالانه ACM در مورد عوامل انسانی در سیستم های محاسباتی. انجمن ماشین‌های محاسباتی: نیویورک، نیویورک، ایالات متحده آمریکا، 2015. صص 3573-3582. [ Google Scholar ]
  51. کراک، ام.-جی. Ormeling, F. Cartography: Visualization of Geospatial Data , 4th ed.; CRC Press: بوکا راتون، فلوریدا، ایالات متحده آمریکا، 2020؛ شابک 978-0-429-87490-1. [ Google Scholar ]
  52. موانگی، ای. کیمانی، س. Mindila، A. مروری بر عناصر کاربردی GIS مبتنی بر وب. J. اطلاع دهید. تکنولوژی 2019 ، 4 ، 2-13. [ Google Scholar ]
  53. کورتی، پی. کرالیدیس، AT; لوئیس، بی. افزایش کشف در زیرساخت های داده های مکانی با استفاده از موتور جستجو. Peerj Comput. علمی 2018 ، e152. [ Google Scholar ] [ CrossRef ][ نسخه سبز ]
  54. کولن، سی. دیتز، سی. سو، جی. Lee, A. کاتالوگ های داده های جغرافیایی: رویکردهای کتابخانه های دانشگاهی. J. Map Geogr. Libr 2013 ، 9 ، 276-295. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  55. راجرز، انتشار EM از نوآوری ها، ویرایش پنجم. سیمون و شوستر: نیویورک، نیویورک، ایالات متحده آمریکا، 2003; شابک 978-0-7432-5823-4. [ Google Scholar ]
  56. کارترایت، دبلیو. کرامپتون، جی. گارتنر، جی. میلر، اس. میچل، ک. سیکیرسکا، ای. Wood, J. مسائل مربوط به رابط کاربری تجسم اطلاعات جغرافیایی. کارتوگر. Geogr. Inf. علمی 2001 ، 28 ، 45-60. [ Google Scholar ] [ CrossRef ][ نسخه سبز ]
  57. هنیگ، اس. Vogler, R. برنامه های کاربردی نقشه کاربر محور از طریق طراحی مشارکتی: تجربیات به دست آمده در طول پروژه “YouthMap 5020”. کارتوگر. J. 2016 ، 53 ، 213-229. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  58. یی، من؛ هوانگ، ی. پیش بینی استفاده از سیستم های اطلاعاتی مبتنی بر وب: خودکارآمدی، لذت، جهت گیری هدف یادگیری و مدل پذیرش فناوری. بین المللی جی. هوم. محاسبه کنید. گل میخ. 2003 ، 59 ، 431-449. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  59. گکونوس، سی. ایوسیفسکو، آی. Hurni، L. چرخش چرخ طراحی: ارزیابی انطباق‌های رابط کاربری گرافیکی ژئوپورتال از نظر طراحی انسان محور. بین المللی جی. کارتوگر. 2018 ، 5 ، 1-21. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  60. مویلانن، یو. پسونن، پی. نورویک، ام. سایپیو، جی. وساکوسکی، او. ایمونن، وی. Onkamo، P. ابزارهای جدید برای مطالعه تاریخ فنوسکاندی شرقی و اورالیک (پیش) Antiquity 2021 ، در دست چاپ. [ Google Scholar ]
  61. تامبتس، ک. یونسبایف، بی. حجاشوف، جی. Ilumäe، A.-M.; روتسی، س. هنکولا، تی. وساکوسکی، او. اتکینسون، کیو. اسکوگلند، پ. کوشنیارویچ، آ. و همکاران ژن ها رگه هایی از تاریخ مشترک اخیر جمعیتی را برای اکثر جمعیت های اورالیک زبان آشکار می کنند. ژنوم بیول. 2018 ، 19 ، 139. [ Google Scholar ] [ CrossRef ] [ نسخه سبز ]
  62. اوورستی، اس. ماژاندر، ک. سالملا، ای. سالو، ک. آرپه، ال. بلسکی، اس. Etu-Sihvola، H. لااکسو، وی. میکولا، ای. پفرنگل، اس. و همکاران دودمان DNA میتوکندری انسان در Fennoscandia عصر آهن، ترکیب اولیه و معرفی شرقی اجداد مادری مرتبط با کشاورزی را پیشنهاد می کند. علمی Rep. 2019 , 9 , 16883. [ Google Scholar ] [ CrossRef ]
  63. اطلس ژنوم باستان. در دسترس آنلاین: https://ancientgenomes.com/ (در 8 آوریل 2020 قابل دسترسی است).
  64. D-Place، بانک اطلاعات مکان ها، زبان، فرهنگ و محیط زیست. در دسترس آنلاین: https://d-place.org/ (در 9 اکتبر 2020 قابل دسترسی است).
  65. OldMaps Online. در دسترس آنلاین: https://www.oldmapsonline.org/ (در 17 نوامبر 2020 قابل دسترسی است).
  66. HistoGIS. در دسترس آنلاین: https://histogis.acdh.oeaw.ac.at/ (در 9 ژوئن 2020 قابل دسترسی است).
  67. پایگاه تاریخ ادیان. در دسترس آنلاین: https://religiondatabase.org/ (دسترسی در 10 اوت 2020).
  68. DNA انسان باستان در دسترس آنلاین: https://umap.openstreetmap.fr/en/map/ancient-human-dna_41837#3/43.64/103.89 (در 20 دسامبر 2020 قابل دسترسی است).
  69. مکان های باستانی در دسترس آنلاین: https://www.ancientlocations.net/ (در 1 ژوئن 2020 قابل دسترسی است).
  70. آژانس میراث فنلاند در دسترس آنلاین: https://kartta.museoverkko.fi/ (در 1 ژوئن 2020 قابل دسترسی است).
  71. نام سامپو. در دسترس آنلاین: https://nmisampo.fi/en/app (در 1 اکتبر 2020 قابل دسترسی است).
  72. Glottolog 4.3. در دسترس آنلاین: https://glottolog.org/ (دسترسی در 20 دسامبر 2020).
  73. بوردیک، ا. دراکر، جی. لوننفلد، پی. پرزنر، تی. Jeffrey, S. Digital_Humanities ; انتشارات MIT: کمبریج، MA، ایالات متحده آمریکا، 2012. [ Google Scholar ]
  74. بحث طلا، MK در علوم انسانی دیجیتال ; انتشارات دانشگاه مینه سوتا: مینیاپولیس، MN، ایالات متحده آمریکا، 2012; شابک 978-0-8166-7794-8. [ Google Scholar ]
  75. شریبمن، اس. زیمنس، آر. Unsworth، J. Companion to Digital Humanities ; Blackwell Publishing Professional: Oxford, UK, 2004; شابک 978-1-4051-0321-3. [ Google Scholar ]
  76. Nielsen, J. Usability Engineering ; Academic Press, Inc.: San Diego, CA, USA, 1993; شابک 0-12-518405-0. [ Google Scholar ]
Ijgi 10 00467 g001 550
شکل 1. تجسم انواع داده های کلیدی و عملکردهایی که اجازه می دهد داده ها بر اساس زمان در پلت فرم های داده های مکانی بررسی شده فیلتر شوند ( جدول 3 و جدول 4 را ببینید).
Ijgi 10 00467 g002 550
شکل 2. تجسم انواع پلت فرم های اصلی و عملکردهای کلیدی پلت فرم های داده مکانی بررسی شده ( جدول 5 را ببینید ).
Ijgi 10 00467 g003 550
شکل 3. نقش ها و مسیرهای ارتباطی اصلی در فرآیند طراحی پلت فرم داده های فضایی چند رشته ای، و پروفایل های کاربر نهایی اصلی. کاربران نهایی به عنوان کارشناسان موضوع و کاربران پلتفرم می توانند نقشی دوگانه در این فرآیند داشته باشند.
Ijgi 10 00467 g004 550
شکل 4. تجسم عملکردهای کلیدی پیاده سازی شده در پلت فرم داده های مکانی آزمایشی URHIA ( جدول 6 را ببینید ).

دسته‌بندی نشده

مطالب مرتبط ...

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید