بررسي تغييرات گستره جنگل هاي مانگرو با استفاده از RS و GIS (بررسي موردي: مانگروهاي استان هرمزگان)
سابقه و هدف: اکوسيستم هاي مختلف ساحلي، به ويژه مانگروها، تقريبا به صورت دائمي و همزمان، در معرض تنش ها وآشفتگي هاي چندگانه محيطي (ژئولوژيک، فيزيکي، شيميايي و بيولوژيک) قرار مي گيرند و از نظر ويژگي هاي شان در طول زمان و مکان، متنوع هستند. نتيجه مستقيم وقوع اين تنش ها و آشفتگي ها، کاهش وسعت و سلامتي مانگروها و به دنبال آن تشديد گرمايش جهاني و ساير تغييرات اقليمي، کاهش کيفيت آب هاي ساحلي، کاهش تنوع زيستي و تخريب زيستگاه هاي ساحلي است. با توجه به اين پيامدهاي نامطلوب ناشي از کاهش وسعت مانگروها، اولويت بندي اقدامات مديريتي و فراهم آوردن زيرساخت هاي مطلوب براي جلوگيري يا کاهش گستره اين اکوسيستم ها ضروري است. دست يابي به اين هدف در گرو آگاهي و اطلاعات کافي و دقيق درباره روند تغييرات ايجاد شده در مانگروها در طول زمان است که مي تواند نقش مهمي در کارايي و موفقيت برنامه هاي احيا و توسعه آنها داشته باشد. بنابراين هدف اين پژوهش بررسي تغييرات ايجاد شده در گستره مانگروهاي استان هرمزگان در يک دوره زماني 30 ساله است.
مواد و روش ها: در اين پژوهش براي بررسي تغييرات گستره مانگروها در طول زمان، از تصاوير ماهواره لندست مربوط به مقاطع زماني 1986، 2000 و 2016 استفاده شد. پيش پردازش هاي لازم بر روي تصاوير با استفاده از نرم افزار Idrisi انجام گرفت و پس از استخراج نقشه هاي پوشش گياهي مانگرو در مقاطع زماني ذکر شده، تغييرات گستره مانگروهاي زون هاي رويشگاهي خمير، قشم، تياب، سيريک و جاسک در نرم افزار ArcGIS تجزيه و تحليل شد و مقادير متوسط تغييرات وسعت رويشگاه ها در دو دوره زماني قبل و بعد از سال 2000 و نيز تمام دوره 30 ساله محاسبه و بررسي شد.
نتايج و بحث: نتايج اين پژوهش نشان داد که در ميان زون هاي رويشگاهي مورد بررسي (خمير، قشم، تياب، سيريک و جاسک)، زون رويشگاهي خمير بيشترين مقدار متوسط کاهش وسعت (-4.64 هکتار در سال) و زون رويشگاهي سيريک بيشترين مقدار متوسط افزايش وسعت (23.5 هکتار در سال) را در دوره30 ساله داشتند. نتايج همچنين نشان داد که در دوره زماني 2000 تا 2016، زون هاي رويشگاهي سيريک و قشم به ترتيب بيشترين مقدار متوسط افزايش و کاهش وسعت را در ميان زون هاي مورد بررسي داشتند (به ترتيب با مقادير متوسط تغييرات وسعت برابر با 32.47 و -21.38 هکتار در سال). تجزيه و تحليل تغييرات وسعت مانگروها در رويشگاه هاي مختلف نشان داد که به رغم کاهش وسعت کليه رويشگاه هاي مانگرو استان هرمزگان در دوره زماني پس از سال 2000، رويشگاه سيريک داراي افزايش قابل توجه وسعت در اين دوره زماني نسبت به دوره پيش از سال 2000 بود که دليل آن جنگل کاري با گونه هاي حرا و چندل در پهنه هاي گلي اين رويشگاه در سال هاي اخير بوده است.
نتيجه گيري: نتايج بررسي تغييرات گستره مانگروهاي استان هرمزگان نشان داد که روند تغييرات گستره مانگروهاي استان هرمزگان در طول دوره 30 ساله از سواحل خليج فارس به درياي عمان به صورت افزايشي بوده است که نشان دهنده تاثير عوامل مختلف محيطي بر نحوه تغييرات وسعت مانگروهاي استان در طي زمان است. در نهايت مي توان گفت نتايج حاصل از اين پژوهش مي تواند با فراهم آوردن اطلاعات به روز و دقيق در زمينه تغييرات وسعت رويشگاهي استان هرمزگان به برنامه ريزي هاي اثربخش براي انجام اقدامات حفاظتي و احياي مانگروهاي استان کمک قابل توجهي کند.
برای دانلود این مقاله به لینک زیر مراجعه کنید.
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=357440
آموزش کاربردی GIS وRS
همراه با فیلم و کتاب
همراه با پروژه های کاربردی
مدرس:
دکتر سعید جوی زاده
تلفن ثبت نام:
09382252774
آدرس وب سایت:
بدون دیدگاه