سابقه و هدف: تجمع عناصر سنگين در خاک در بسياري از نقاط دنيا مشکلات زيست محيطي فراواني را به وجود آورده اند. غلظت زياد اين عناصر در خاک ممکن است به مقداري زياد به وسيله گياه جذب شود و اين مهم ترين راه ورود عناصر سنگين به زنجيره غذايي انسان و دام و چرخه هاي بيولوژيک است. بنابراين بررسي چگونگي انباشت اين عناصر به منظور جلوگيري از آلودگي خاک و زيست بوم ضروري است. در ميان عناصر سنگين، کادميم به دليل تحرک بالا در سيستم هاي بيولوژيک و توانايي تجمع درگياهان بدون ايجاد هر گونه نشانه هاي قابل رويت به عنوان يکي از خطرناک ترين عناصر سنگين در نظر گرفته شده است. با توجه به اينکه کادميم در خاک هاي اسيدي در محدوده 4.5 pH تا 5.5 متحرک بوده و برنج نيز در خاک هاي اسيدي بهترين رشد را دارد و نيز با توجه به نقش برنج در سلامت جامعه، اين تحقيق با هدف بررسي آلودگي خاک شاليزارهاي استان گيلان به کادميم انجام شد.
مواد و روش ها: بدين منظور تعداد 100 نمونه خاک از عمق 0-20 سانتي متري به طور تصادفي و با استفاده از دستگاه GPS پيش از کوددهي و کشت و پس از برداشت محصول از شاليزارهاي مختلف استان تهيه شد. براي تجزيه خاک، نمونه هاي خاک برداشت شده پس از خشک شدن، از الک 2 ميلي متري عبور داده شد. غلظت کادميم کل و نيز برخي ويژگي هاي خاک شامل بافت خاک، هدايت الکتريکي، واکنش خاک، جرم ويژه ظاهري و حقيقي و ماده آلي خاک اندازه گيري شد. توزيع مکاني و پراکنش فلز سنگين کادميم با استفاده از روش هاي مختلف زمين آماري شامل IDW،Spline و Kriging در محيط GIS بررسي شد.
نتايج و بحث: نتايج حاصل از تجزيه هاي فيزيکي و شيميايي خاک نشان داد که متوسط pH خاک هاي مورد آزمايش 6.48 و شوري عصاره اشباع 1.59 دسي زيمنس بر متر بوده که اين مقدار شوري براي کشت گياه برنج مشکلي ايجاد نمي کند. درصد شن نمونه هاي خاک بين 4 الي 35، سيلت بين 28 الي 49 و رس بين 39 الي 65 درصد بوده که بدين ترتيب بافت خاک ها در محدوده Clay Loam، Silty Clay و Clay بوده که خاکي نسبتا سنگين تا سنگين و براي کشت گياه برنج مناسب است. مقدار ماده آلي به طور متوسط 1.78 و دامنه تغييرات کادميم کل خاک نيز پيش از کشت و پس از برداشت محصول به ترتيب با کمينه 0.65 و 1.97 و بيشينه 1.40 و 11.05 بود. از ميان روش هاي زمين آماري بررسي شده براي توزيع مکاني و پراکنش کادميم روش کريجينگ معمولي با مدل کروي به عنوان بهترين روش انتخاب شد.
نتيجه گيري: بر اساس نتايج به دست آمده بخشي از منطقه مورد بررسي پس از برداشت محصول طبق شاخص Kelly آلوده بوده که مي تواند بيانگر تاثير استفاده از کودهاي شيميايي و مديريت غيراصولي اراضي باشد و بايد استفاده از اين کودها با احتياط بيشتري انجام شود. نقشه حاصل مي تواند براي بررسي و مديريت استفاده صحيح کودهاي شيميايي براي حاصلخيزي زمين هاي شاليزاري استفاده شود.
برای دانلود این مقاله به لینک زیر مراجعه کنید.
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=357560
آموزش کاربردی GIS وRS
همراه با فیلم و کتاب
همراه با پروژه های کاربردی
مدرس:
دکتر سعید جوی زاده
تلفن ثبت نام:
09382252774
آدرس وب سایت:
بدون دیدگاه