مصاحبه با مهندس منصور ادیبی (مشاور GIS) در خصوص Web GIS و لزوم یادگیری آن
لطفا خیلی ساده بگویید که Web GIS چیست؟
وب GIS یک وب سایت پیشرفته است که مجهز شده به نقشه و یک سری قابلیت پیشرفته برای کار با نقشه ها برای حل کردن مشکلاتی که کاربران با اون مواجه هستند. یک مثال ساده می زنم. شما به عنوان یک کاربر می خواهید امروز صبح از خانه به محل کارتان بروید. براتون یک مساله بوجود میاد که از چه مسیری برم که ترافیک کمتر داشته باشه؟ به راحتی سایت Google Map را باز می کنید و مبدا و مقصد را روی نقشه مشخص می کنید و گوگل به شما مسیری را نمایش می دهد که راحت تر و سریع تر به محل مورد نظرتون برسید. این یعنی استفاده از GIS تحت وب. در حقیقت نقشه های تحت وب، نقشه های پویا و تعاملی هستند که ما می تونیم با کمک اونها جواب سوالهایی را پیدا کنیم که مشکل ما را راحت تر حل کنند.
شما در مثالی که زدید گفتید میریم توی سایت گوگل مپ، در صورتیکه امروزه بیشتر با گوشی تلفن همراهمون این کار را می کنیم. اینها چه فرقی دارند؟
این یک مثال بود. اگر شما از موبایلتون استفاده می کنید اونوقت به اون موبایل GIS می گن. این مهمه بدونید که هر اپلیکیشن موبایل هم داره نقشه هاش را از یک رایانه ای که در اینترنت قرار داره میاره. و این یعنی قبل از اون اپلیکیشن Mobile GIS یک سامانه Web GIS هم راه اندازی شده. البته ما اپلیکیشن های Mobile GIS هم داریم که برای کار با نقشه ها اصلا نیاز به اینترنت هم ندارند و کاملا آفلاین استفاده می شن اما باز هم این اپلیکیشن ها نیاز دارند که اطلاعاتشون را بروز کنند و نیاز به یک رایانه اینترنتی دارند که به او اصطلاحا GIS Server می گیم که اگر بخواهیم جمع بندی کنیم، وب GIS لازمه Mobile GIS هست.
چندتا مثال دیگه میشه بزنید؟
بله. مثلا فرض کنید شما از شهر شیراز میان به شهر اصفهان و الان می خواهید بدونید چطوری باید برم به سی و سه پل. یک راه ساده این هست که یک نقشه چاپی دستتون بگیرید و روی اون ببینید الان کجایید و از کجا باید برید. حالا تصور کنید این نقشه روی یک وب سایت یا یک اپ موبایل باشه و شما توی اون تایپ کنید “سی و سه پل” بعد مکان شما را نشون بده و مکان سی و سه پل را هم نشون بده و مضاف بر این مسیری هم که باید طی کنید را نشون بده و راهنماییتون کنه. این یعنی نقشه تعاملی.
یک مثال تخصصی بزنم. تصور کنید می خواهیم یک زمین که در فلان نقطه شهر دارید را ساختمان سازی کنید. اولین کاری که باید بکنید مراجعه به شهرداری و دریافت مجوزهای لازم هست. نقشه های مختلفی از شهر در شهرداری موجود هست که قبلا اونها را تهیه کرده. شما آدرستون را اعلام می کنید و اونها روی نقشه مکان زمین شما را پیدا می کنند و بعد از طریق نقشه های موجود متوجه میشن که شما در این زمین فقط می تونید ساختمان مسکونی با تعداد 5 طبقه بسازید و مجاز به کاربری تجاری با تعداد طبقات بالای 5 تا نیستید. طبق طرح های آینده شهر به شما میگه که چقدر باید عقب نشینی داشته باشید و هزینه های صدور پروانه ساختمانی را برای شما محاسبه و اعلام می کنند. همه این کارهای توسط یک سامانه GIS در حال انجام هست.
در کل این بحث Web GIS کجاها کاربرد داره؟
الان هر سازمانی که به نوعی با اطلاعاتی سرو کار داره که روی یک مکان از شهر یا کشور هستند می تونن از سامانه Web GIS استفاده نمایند. الان برآورد شده که بیش از 80% داده های دنیا، داده های مکانی هستند. پس میشه به جرات گفت GIS و تکنولوژی های نوین اون مثل وب GIS و موبایل GIS همه جا کاربرد دارند. برای مثال شرکت های آب و فاضلاب، شرکت گاز، مخابرات، شرکت برق، شهرداری ها و…
یعنی یادگیری وب GIS و موبایل GIS میتونه آینده کاری خوبی را برای علاقمندان به دنبال داشته باشه؟
بله دقیقا. ما در 13 سال گذشته که در زمینه ژئوماتیک فعال بودیم، همواره یکی از دغدغه هامون یافتن برنامه نویس GIS بوده. در بسیاری از سازمان ها هم جذب یک کارشناس GIS که به مباحث استقرار سامانه های GIS مسلط باشه همواره یک نیاز اساسی هست. لذا افرادی که در این زمینه روی خودشون سرمایه گذاری کنند می تونن آینده شغلی خوبی را برای خودشون متصور بشن.
الان برنامه نویسی سامانه های GIS با چه زبان های برنامه نویسی بیشتر انجام میشه؟
ببینید زبان برنامه نویسی یک ابزار برای ساختن برنامه دلخواه هست. لذا بهتر است که در ابتدا هیچگونه تعصبی روی ابزار خاص نداشته باشیمو باید ببینیم در چه زمانی و در چه پروژه ای، چه زبان برنامه نویسی برای ما بهتر خواهد بود. اما اگر بخواهیم دقیق تر این موضوع را بررسی کنیم باید بازار کار برنامه نویسی GIS در ایران را بررسی کنیم که من این کار را در فیلم آموزش ورود به بازار کار در سایت GISPlus انجام دادم و برای اطلاعات بیشتر میتونید به اون مراجعه کنید. همچنین آسون بودن زبان برنامه نویسی هم خیلی مهم است. زیرا بیشتر برنامه نویسانی که وارد بحث برنامه نویسی GIS میشن رشته کامپیوتر نیستن و باید بتونن از یک زبان برنامه نویسی ساده و راحت استفاده کنند. اگر به صورت خیلی خلاصه بخوام بگم در کشور ما از زبان های برنامه نویسی C# و ASP .NET، از زبان PHP از زبان Java و از زبان پایتون به خوبی داره استفاده می شه. در بین اینها پایتون از سادگی بسیار خوبی برخوردار هست. تجربه خود ما در 13 سال گذشته، تولید وب GIS با زبان C# و ASP .NET MVC و همینطور زبان پایتون و فریمورک Django هست.
آینده وب GIS را در ایران و همچنین دنیا چطور می بینید؟
کلا GIS در کشورهای در حال توسعه هنوز ابتدای راه هست. بخصوص تکنولوژی های نوین Web GIS و Mobile GIS خیلی جای کار دارند. ما خودمون به عنوان شرکت فعال در این صنعت هنوز معتقدیم در این 13 سال هنوز نتونستیم جایگاه خودمون را پیدا کنیم. خیلی ساده بگم ما هنوز نتونستیم با GIS پولدار بشیم و این یعنی باید هنوز کار کنیم. میشه گفت کشور ما الان در یک نابسامانی اقتصادی هست و صرف کردن بودجه ها در بخش دولتی خیلی محتاطانه هست. لذا هنوز مدیران ما بر روی بکارگیری GIS چشم برهم می زنن و وقتی که این مشکلات مالی مرتفع بشه زمانی هست که کاربرد GIS بسیار فراگیرتر میشه و برای اونبه راحتی هزینه میشه. اون زمان برد با افراد یا شرکت هایی است که در زمان فعلی روی خودشون سرمایه گذاری کردن و مهارت ها و همچنین سامانه های خوبی را برای کاربردهای مختلف آماده کردند.
در سطح دنیا هم جالبه که این مقوله حتی در کشورهای پیشرفته هم هنوز به وفور در حال استفاده و نیز توسعه هست. در کل سامانه های مکان محور مثل یک موجود زنده هستند و نمیشه یک نسخه را برای همه پیچید. نمیشه گفت من یک سامانه دارم که همه جا استفاده میشه و دیگه نیاز به برنامه نویسی و توسعه نداره همین طور نمیشه گفت که خب من یک سازمان هستم که یکبار بودجه در نظر گرفتم و یک Web GIS خریدم و دیگه هم نیاز به توسعه نداره. اگر اینطور باشه یعنی سازمان من یک سازمان راکد هست و هیچ رشدی در اون اتفاق نم یافته.
بدون دیدگاه