از آنجا که در ايران پديده سيل در ميان بلاياي طبيعي بيشترين تلفات جاني و مالي را دارا مي باشد، لذا کاهش خسارات ناشي از آن، از ديرباز مورد توجه بوده و امري ضروري تلقي مي گردد. ضروري ترين اقدام جهت مقابله با اين بحران طبيعي، ايجاد آمادگي و اتخاذ راهکارهايي براي کاهش آثار زيان بار آن مي باشد. يکي از اقدامات اساسي در اين زمينه شناخت مناطق سيل گير و پهنه بندي اين مناطق از لحاظ ميزان خطر سيل خيزي يا توليد رواناب مي باشد. در نتيجه مي توان در رابطه با نحوه استفاده از اراضي و کاربري هاي مختلف ازجمله کشاورزي، شهري، صنعتي و غيره تصميم گيري نمود و زيان هاي ناشي از سيل را به حداقل ممکن کاهش داد. در اين تحقيق در ابتدا عوامل موثر بر سيل خيزي نظير زمين شناسي، بارش باران، تراکم زهکشي، فاصله از آبراهه، زمان تمرکز، شيب، جهت شيب، جنس خاک و کاربري اراضي شناسايي شد. سپس با استفاده از قابليت هاي GIS و روش تحليلي سلسله مراتبي فازي نقشه پهنه بندي پتانسيل سيل خيزي حوضه آبريز تجن در پنج طبقه پتانسيل سيل خيزي خيلي کم، کم، متوسط، زياد و خيلي زياد تهيه شد. بر اين اساس 0. 51 درصد مناطق اين حوضه داراي پتانسيل توليد رواناب خيلي کم، 5. 48 درصد مناطق داراي پتانسيل توليد رواناب کم، 29. 09 درصد داراي پتانسيل توليد رواناب متوسط، 52. 4 درصد داراي پتانسيل توليد رواناب زياد و 12. 52 درصد داراي پتانسيل توليد رواناب خيلي زياد مي باشد. همچنين محدوده شهر ساري در محدوده داراي پتانسيل توليد رواناب متوسط تا زياد قرار داشته و 87 روستا از مجموع 441 روستاي منطقه موردمطالعه داراي پتانسيل توليد رواناب خيلي زياد و واقع در محدوده خطر است. به طورکلي وضعيت راه هاي واقع شده در حوضه آبريز مذکور از حيث پتانسيل توليد رواناب مناسب نمي باشد و بخش هاي عمده اي از راه هاي واقع در حوضه آبريز از جمله راه هاي اصلي نظير بخش هايي از محور ساري-سمنان داراي پتانسيل توليد رواناب خيلي زياد است.
برای دانلود این مقاله به لینک زیر مراجعه کنید.
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=485693
آموزش کاربردی GIS وRS
همراه با فیلم و کتاب
همراه با پروژه های کاربردی
مدرس:
دکتر سعید جوی زاده
تلفن ثبت نام:
09382252774
آدرس وب سایت:
علم اطلاعات مکانی (Geospatial Information Science, GIScience):
یکی از معادل‌های GIS عبارت است از Geospatial Information Science ، که به‌اختصار GIScience نیز گفته‌می‌شود. درواقع GIScience مجموعه‌ای از پرسش‌های هوشمندانه و علمی بوده که به‌خوبی دورنمایی فراتر از توانایی‌های سامانه اطلاعات مکانی را ترسیم میکند.
مفهوم GIScience اولین‌بار توسط Goodchild در سال 1990 ارائه شد:
Goodchild عنوان علم GIS یا بعبارتی GIScience را که شامل جمع‌آوری داده و اندازه‌گیری، آمار زمین‌مرجع، تئوری داده مکانی، ساختار داده مکانی، الگوریتم‌ها و فرآیندها و نمایش و ابزارهای تحلیلی می شد، به‌منظور اندیشیدن درباره منحصربه‌فرد بودن داده‌های مکانی، مشخصات مکان‌مبنای آن و وابستگی مکانی داده‌ها پیشنهاد کرد.
گفته‌می‌شود علوم اطلاعات، جنبه‌های نظری برخاسته از ایجاد، مدیریت، ذخیره‌سازی و به‌کارگیری اطلاعات را مطالعه می‌کنند. به‌همین‌ترتیب می‌توان استنتاج کرد که GIScience نیز باید جنبه‌های نظری خاص و برخاسته از مجموعه مشخص اطلاعات مکانی را مطالعه کند.
نیاز مبرمی به تشخیص و توسعه علم در سیستم اطلاعات مکانی وجود دارد. این امر دوجنبه دارد.
– جنبه اول شامل بخشی است که گستره GISystem را به‌عنوان زمینه‌ای دارای مجموعه‌ای از سوالات علمی قابل قبول و عمومی دربرمی‌گیرد و منحصر به زمینه‌ی یک کاربرد خاص نیست.
– جنبه دیگر به‌صورت کلی به نقش GISystem به‌عنوان یک ابزار در علم می‌پردازد و با عنوان GISystem برای علم مطرح میشود، نه علم GISystem.
از دیدگاه Longley (Geographic Information System and Science, 2001)، یک GISystem بخشی از اطلاعات مکانی است که شامل جنبه‌های نظری GIScience نیز می‌باشد.
1-2- سرویس اطلاعات مکانی (Geospatial Information Service, GIService)
یکی دیگر از معادل‌های GIS عبارت است از Geospatial Information Service که به‌اختصار GIService گفته میشود.
سرویس اطلاعات مکانی، GIService، نوعی سرویس است که با اطلاعات مکانی سروکار دارد، مانند طراحی و توسعه GISystem، بازیابی اطلاعات مکانی، تحلیل و … .
برای مثال MapQuest (www.mapquest.com) سرویسهای مختلفی را ارائه میکند که یکی از آنها سرویسی است که در آن پیشنهاداتی را برای مسیریابی و یافتن بهترین مسیر رانندگی بین دونقطه ارائه می‌دهد.
1-3- سامانه اطلاعات مکانی (Geospatial Information System, GISystem)
قدیمی‌‌ترین و پرکاربردترین معادل GIS همان Geospatial Information System، یا سامانه اطلاعات مکانی است که به‌اختصار GISystem نیز گفته‌می‌شود.
تاکنون تعاریف بسیاری از سامانه اطلاعات مکانی ارائه شده‌است، مانند “نگهدارنده نقشه به‌صورت رقومی”، “ابزار رایانه‌ای برای حل مسائل مکانی”، “ابزاری برای اجرای عملگرها روی داده‌های مکانی که انجام آنها به‌صورت دستی بسیار خسته‌کننده، پرهزینه و کم‌دقت است”.
اما تعریفی که توسط موسسات حرفه‌ای در این زمینه ارائه شده‌است به‌قرار زیر‌است:
سامانه اطلاعات مکانی (GISystem)، سامانه‌ای رایانه مبنا است متشکل از سخت‌افزار، نرم‌افزار و داده و هم‌چنین افرادی که برای اخذ، ذخیره‌سازی ، بهنگام‌سازی، پردازش، ، ویرایش و نمایش انواع اطلاعات مکانی و مکان‌مرجع درنظرگرفته‌شده‌اند. این سامانه انجام پردازش‌های بسیار سخت و زمان‌گیر را برای کاربران تسهیل میکند.
سامانه اطلاعات مکانی، داده‌های توصیفی و آماری را به اطلاعات مکانی متصل کرده و امکان انواع پرسش و تحلیل‌های مکانی و توصیفی را برروی آنها فراهم می‌آورد.
بدین‌تریب GISystem تصمیم‌گیری درخصوص بسیاری از موارد مانند امور تعیین موقعیت برای احداث انواع مشاغل و توزیع منابع، پیش‌بینی وضع هوا بر اساس داده‌های موجود، گزارش قطع برق در شبکه، تحلیل الگوی جرم و … را تسهیل میکند.
حل مسائل مرتبط با مکان، نیازمند رویکرد مکان‌مبنا است و با اتصال داده‌های توصیفی و آماری به اطلاعات مکانی در محیط GISystem، این‌که چه‌چیزی متعلق به چه‌مکانی‌است پدیدار میشود. از این‌رو بستر لازم و کافی برای تفکر مکان‌مبنا و تحلیل مکانی به‌صورت عملی دراختیار کاربران قرار می‌گیرد.
با ما در تماس باشید: 09382252774 دکتر سعید جوی زاده
بدون دیدگاه