پیام دکتر منوچهر فرج زاده (استاد دانشگاه تربیت مدرس تهران )به مناسبت روز جهانی GIS
تقریبا 60 سال از شکل گیری سامانه اطلاعات جغرافیایی در سطح جهانی و حدود 30 سال از مطرح شدن آن در کشور می گذرد. در طی این مدت طولانی این علم و فناوری توانسته است در سطح جهانی یاری رسان حل مسائل مختلف و متنوع مکانی جوامع امروزی باشد و نقش خود را در انواع مکانیابی ها، جستجوهای مکانی، مسیریابی ها و هزاران کاربرد دیگر نشان دهد که روز به روز این نقش تقویت شده و کاربردهای آن عمومی تر و همگانی تر می شود. در همین مدت تحقیق و توسعه در سامانه های اطلاعات جغرافیایی دچار تحول شگرفی بویژه در مراکز دانشگاهی شده و ابعاد مختلفی از بکارگیری سامانه در مسائل مکانی به تصویر کشیده شده است ولی هنوز استفاده عملی از این سامانه در میان مردم و دستگاههای اجرایی کشور نمود نیافته است. سالها است جامعه انتظار تشکیل یک پایگاه داده ملی را می کشد که همه بتوانند از قابلیت های آن بهره مند شوند. هنوز دانشجویان و محققین مختلف کشور به اطلاعات نقشه های رقومی بروز شده که به سهولت در اختیار آنها قرار گیرد دسترسی ندارند و کم نیستند افرادی که برای دریافت اطلاعات مکانی با سختی های زیاد دسترسی به داده های مکانی روبرو هستند. روز جهانی سامانه اطلاعات جفرافیایی را در کشور باید بر مبنای چارچوب جهانی زمانی گرامی داشت که بتوان یک نقشه راه منسجم و یکپارچه برای دسترسی به اطلاعات مکانی در اختیار داشت و تحقیقات دانشگاهی را برای حل مسائل مکانی واقعی بکار گرفت، موضوعی که در کشور بنابه دلایل مختلف هنوز عملی نشده است. امید است روز سامانه اطلاعات جغرافیایی در کشور یادآور داشته ها و نداشته های ما باشد تا بتوانیم به صورت عمیق و دقیق درک درستی از مفهوم سامانه اطلاعات جغرافیایی و قابلیت های آن فراتر از آموزش های چند ساعته و تمرکز بر قابلیت های نقشه کشی این سامانه قدرتمند، با اصلاح آنچه که امروز در کشور مرسوم است، داشته باشیم و همگام با تحولات جهانی در جهت اعتلای سامانه اطلاعات جغرافیایی و تمرکز بر قابلیت های تحلیلی و مدل سازی و همگانی سازی آن گام های اساسی برداریم.
منوچهر فرج زاده
دانشگاه تربیت مدرس