کاربرد سنجش از دور و GIS در مدیریت منابع طبیعی و زیرساخت‌ها

Application of Remote Sensing and GIS in Natural Resources and Built Infrastructure Management

معرفی کتاب های روز دنیا توسط دکترسعیدجوی زاده

درباره سعیدجوی زاده:

دکتر سعید جوی زاده مدیر موسسه علمی تحقیقاتی چشم انداز هزاره سوم ملل و عاشق مجموعه علوم جغرافیایی است. وی معتقد است که دشمنان اصلی بشریت ترس، شک و بی هدفی هستند. کارشناسی جغرافیای طبیعی را در سال ۱۳۸۱ از دانشگاه یزد، کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی گرایش اقلیم شناسی محیطی را از دانشگاه خوارزمی در سال ۱۳۸۴ و مدرک دکتری خود را در سال ۱۳۹۸ در رشته اقلیم شناسی  از دانشگاه خوارزمی اخذ کرده است. عنوان رساله ایشان “تحلیل فضایی خشکسالی در ایران” است. او متخصص سیستم های اطلاعات جغرافیایی(GIS) و سنجش از دور(RS) وآمار فضایی است. از سال 1381 مشغول تدریس در دانشگاه ها و مراکز دولتی و خصوصی است. وی همه ساله کارگاه های تخصصی را برای علاقه مندان به GIS و RS برگزار می کند. کتاب هایی مفید و کاربردی را در زمینه سیستم های اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور و آمار فضایی را به رشته تحریر درآورده است. هم اکنون نیز بروی سیستم های پهباد و برنامه نویسی پیشرفته در سیستم های اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور مشغول به فعالیت است. علاوه بر این سعید جوی زاده علاقه مند به مطالعات خشکسالی و بلایای طبیعی است و در زمینه خشکسالی نیز کتاب های متعددی را به رشته تحریر درآورده است. از آرزوهای دکتر جوی زاده همه گیر شدن سیستم های اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور و آمار فضایی در بین مردم و نهاد هادی تصمیم گیری است.

معرفی کتاب سنجش از دور و GIS در مدیریت منابع طبیعی:

این کتاب به مسائل مربوط به برنامه‌ریزی، ساخت و راهبری استراتژی‌های مدیریت منابع طبیعی و زیرساخت‌ها پس از استفاده و گسترش محصولات سنجش از دور و GIS می‌پردازد. این کتاب راهکارهای فعال برای مسائل مدیریت منابع طبیعی و زیرساخت‌ها را ارائه می‌دهد و جایگزینی برای برنامه‌ریزی استراتژیک، ارائه موثر و چشم‌انداز رشد فراهم می‌کند. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این کتاب پوشش گسترده آن با ارتباطات و وابستگی‌های مرتبط در علوم، مهندسی و نوآوری است. این کتاب شامل اطلاعاتی است که می‌توان آن را به سطح محلی کوچکتر تنزیل داد.

این کتاب با ارائه طیف گسترده‌ای از دیدگاه‌ها و رویکردها، یک مجموعه از موضوعاتی مانند کاربرد در کشاورزی و جنگلداری (زمین و چشم‌انداز، کشاورزی، مدیریت جنگل و کاهش جنگل‌ها)، منابع آبی و اکولوژی (هیدرومترولوژی، تشخیص شرایط اقلیمی و پیش‌بینی آن، مدیریت منابع آبی، مدیریت محیط زیست، اکولوژی در مقیاس‌های مختلف و انگرانی)، مدیریت شهری (برنامه‌ریزی شهری، طراحی، ساخت و عملیات زیرساخت‌ها، بلایای طبیعی، رویکردهای نوین برای ارتقای زیرساخت‌های قدیمی)، هیدروآمار، پیش‌بینی و تحلیل داده‌های مکانی، ترکیب و مدیریت اطلاعات از طریق فرآیندها، ابزارها و فن‌آوری‌های مختلف است.

 

فهرست کتاب

فهرست مطالب:
مشخصات ویراستاران
1- کاربردهای فناوری‌های جغرافیایی و اطلاعاتی در دستیابی به اهداف توسعه پایدار
1.1 مقدمه
1.2 اهداف توسعه پایدار
1.2.1 اهداف
1.2.2 شاخص توسعه پایدار (SDGI) و دیدگاه جهانی آن
1.2.3 تأثیر ویروس کووید-۱۹ بر اجرای SDGs
1.3 اهمیت و دامنه فناوری جغرافیایی در اجرای SDGs
1.4 کاربرد تکنیک‌های جغرافیایی در دستیابی به SDGs
1.5 کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در دستیابی به SDGs
1.5.1 کاربرد داده بزرگ
1.5.2 کاربردهوش مصنوعی
1.5.3 کاربرد اینترنت اشیا
1.6 ادغام فناوری جغرافیایی با ICT و اهمیت آن
1.7 مشکلات یا چالش‌ها
1.7.1 چالش‌های مرتبط با داده
1.7.2 کمبود زیرساخت فناوری
1.7.3 نیروی متخصص / آموزش‌دیده
1.7.4 کمبود آگاهی
1.7.5 دیگر موارد
1.8 نتیجه‌گیری
منابع

 

2- مقایسه الگوریتم‌های Maximum Likelihood، شبکه‌های عصبی و Random Forests در طبقه‌بندی چشم‌انداز شهری
2.1 مقدمه
2.2 منطقه مورد مطالعه
2.3 روش‌شناسی
2.3.1 پیش‌پردازش
2.3.2 الگوریتم‌های طبقه‌بندی
2.3.3 طبقه‌بندی تصویر
2.4 نتایج و بحث
2.4.1 مقایسه دقت کلی
2.4.2 مقایسه دقت تولیدکننده و کاربر
2.5 نتیجه‌گیری
منابع

3- مدیریت بحران سیلاب با کمک جمعیت
3.1 مقدمه
3.2 پس‌زمینه داده‌های جمعی
3.3 چالش‌ها و فرصت‌های مرتبط با داده‌های جمعی
3.4 کاربردهای داده‌های جمعی
3.5 کیفیت و عملکرد داده‌های جمعی
3.5.1 معتبر بودن داده‌های جمعی
3.5.2 ارتباط داده‌های جمعی با موضوع
3.6 مطالعه موردی: مدیریت بحران سیلاب
3.6.1 در دسترس بودن مکان داده‌های جمعی
3.6.2 تجزیه و تحلیل معتبریت داده‌های جمعی: مدل مبتنی بر شبکه بیزین ناوردایی برای شناخت داده‌های جمعی
3.7 نتیجه‌گیری
منابع

4- داده‌های کلان زمینی جغرافیایی و تجزیه و تحلیل داده‌های شهری
4.1 مقدمه
4.2 داده‌های کلان زمینی و ویژگی‌های آن‌ها
4.3 منابع داده‌های کلان زمینی
4.4 پلتفرم‌های موجود برای پردازش و مدیریت داده‌های کلان زمینی
4.5 تجزیه و تحلیل داده‌های کلان زمینی
4.6 داده‌های کلان زمینی و مطالعات شهری
4.7 تحلیل داده‌های کلان شهری به سوی جامعه ۵.۰
4.8 چالش‌ها و راه حل به جلو
منابع

5- تحلیل مقایسه‌ای رویدادهای خشکسالی مکانی-زمانی با استفاده از سنجش از دور و شاخص‌های استاندارد شده بارش در ممر خشک آمریکای مرکزی
5.1 مقدمه
5.2 مطالعه موردی
5.3 روش‌شناسی
5.3.1 جمع‌آوری داده‌ها
5.3.2 محاسبه خشکسالی
5.3.3 شاخص‌های نظارت بر گیاهان خشکسالی
5.3.4 شاخص تفاوت نرخ گیاهی NDVI
5.3.5 شاخص وضعیت گیاهی VCI
5.3.6 شاخص‌های خشکسالی اقلیمی
5.3.7 نظارت مکانی-زمانی
5.4 نتایج و بحث
5.4.1 شاخص خشکسالی اقلیمی
5.4.2 شاخص‌های نظارت بر گیاهان خشکسالی
5.4.3 رویکرد مکانی-زمانی
5.4.4 پیگیری خشکسالی
5.5 نتیجه‌گیری
5.6 توصیه‌ها
منابع

6- کاربرد ابزارهای GIS و شناسایی از دور در ارزیابی خشکسالی با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و زمینی
6.1 مقدمه
6.2 مواد و روش‌ها
6.2.1 منطقه مورد مطالعه
6.2.2 تجزیه و تحلیل آماری
6.2.3 تجزیه و تحلیل ترکیب بارش
6.2.4 شاخص استاندارد شده بارش (SPI)
6.2.5 داده‌های ماهواره‌ای
6.2.6 شاخص وضعیت گیاهی VCI
6.3 نتایج و بحث
6.3.1 تجزیه و تحلیل ترکیب بارش
6.3.2 شاخص استاندارد شده بارش (SPI)
6.3.3 تجزیه و تحلیل شاخص وضعیت گیاهی VCI
6.4 نتیجه‌گیری
منابع

 

7- تعیین عملکرد برداشت برنج با استفاده از شاخص مساحت برگ (LAI) در ایران
7.1 کشت برنج در ایران
7.2 انواع کشت برنج در ایران
7.2.1 روش کاشت تراکمی
7.2.2 روش کاشت مستقیم
7.3 شاخص‌های اندازه‌گیری عملکرد برداشت برنج به روش از دور
7.4 شاخص مساحت برگ (LAI)
7.5 تشخیص کشت برنج با استفاده از روش سنجش از دور
7.5.1 طبقه‌بندی بدون ناظر
7.5.2 طبقه‌بندی با ناظر
7.6 تعیینعملکرد برداشت برنج
7.7 ارزیابی نتایج عملکرد برداشت برنج
7.8 بحث و نتیجه‌گیری
منابع

8- مدل‌سازی فرسایش خاک با استفاده از سنجش از دور و GIS
8.1 مقدمه
8.2 منطقه مورد مطالعه
8.3 روش‌شناسی
8.3.1 مدل‌سازی فرسایش با استفاده از RUSLE
8.3.2 مدل‌سازی فرسایش با استفاده از مدل MMF
8.3.3 ضریب تحویل ذرات رسوبی (SDR)
8.3.4 اعتبارسنجی مدل
8.4 نتایج و بحث
8.4.1 خسارت خاک با مدل RUSLE
8.4.2 خسارت خاک با مدل MMF
8.5 نتیجه‌گیری
منابع

9- نقشه‌برداری شدت تخریب بر اساس کاربری زمین مختلف در مناطق خشک: مطالعه مورد حوضه آبخیز بوحامد در جنوب تونس
9.1 مقدمه
9.2 منطقه مورد مطالعه که با مشکلات بیابان‌زایی مواجه است
9.2.1 اقلیم خشک و زمین‌شناسی شکنندگی آسیب‌پذیر
9.2.2 سکونت انسانی باستانی و تغییرات آن
9.3 روش شناسی نقشه برداری تخریب خاک بر اساس سنجش از دور و GIS
9.3.1 داده‌ها و ابزارها
9.3.2 روش نقشه برداری تخریب خاک
9.4 بررسی و ارزیابی شدت تخریب در حوضه بوحامد
9.4.1 نقشه برداری وضعیت سطح با استفاده از شاخص‌های طیفی
9.4.2 نقشه برداری الگوهای سکونت انسانی
9.4.3 تعیین شدت تخریب
9.4.4 ارزیابی وضعیت بیابان‌زایی با تعیین سطح حساسیت: نقشه خلاصه
9.5 بحث
9.6 نتیجه‌گیری
9.7 توصیه‌ها
منابع

 

10- قابلیت استفاده از داده‌های مدل گلوبال لند اواپوریشن آمستردام برای ارزیابی خشکسالی فضایی-زمانی در حوضه آبریز
10.1 مقدمه
10.2 مواد و روش‌ها
10.2.1 مطالعه موردی
10.2.2 مدل WEAP
10.2.3 داده‌های GLEAM
10.2.4 شاخص استاندارد شدهتبخیر و تعرق محیطی و بارش (WEPSI)
10.2.5 تنظیم آزمایشی
10.3 نتایج و بحث
10.3.1 محاسبه و ارزیابی عملکرد WEPSI
10.3.2 اعتبار یک مجموعه داده جهانی ET برای کاربردهای محلی WEPSI
10.4 نتیجه‌گیری
منابع

11- برآورد مورفولوژی دریاچه های کم عمق داخلی برای مطالعه موردی دریاچه نمک سامبار، سایت رامسار 464، هند، بر پایه حسگری از دور
11.1 – مقدمه و زمینه
11.1.1 – چرا مورفولوژی دریاچه؟
11.2 – استنادات مهم از ادبیات درباره اهمیت مورفولوژی دریاچه
11.3 – مواد و روش‌ها
11.3.1 – منطقه مورد مطالعه – شرح کلی
11.3.2 – پیش پردازش تصویر
11.3.3 – استخراج سطح آب
11.3.4 – محاسبه پارامترهای مورفولوژیک دریاچه
11.4 – نتایج و بحث
11.4.1 – مساحت سطح آبی دریاچه (A) یا (a)
11.4.2 – بیشترین طول (Lmax)
11.4.3 – بیشترین عرض (Bmax) و عرض میانگین (overlineB)
11.4.4 – عمق آب دریاچه (حداکثر عمق Dmax) و (عمق میانگین overlineD)
11.4.5 – حجم دریاچه (V) و فاکتور شکل (Vd)
11.4.6 – نسبت دینامیکی (DR)، مناطق فرسایش و حمل و نقل و مناطق تجمع (Ao)
11.5 – نتیجه‌گیری
منابع

12- حسگری از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در پایش فضایی منابع آبی: یک مطالعه موردی در حوضه دریاچه لوکتاک، هند
12.1 – مقدمه
12.2 – طبقه بندی و پخش مرطوبات
12.2.1 – طبقه بندی رامسار
12.2.2 – طبقه بندی مرطوبات در هند
12.2.3 – پخش مرطوبات در هند
12.3 – محرک‌های تغییر در شرایط مرطوبات
12.4 – تکنیک‌های مدلسازی تغییر کاربری اراضی (LULCC)
12.4.1 – مبتنی بر بردار CA (VEC-GCA)
12.4.2 – CA-SVM
12.4.3 – CA-MCE
12.5 – مطالعه موردی مرطوبات علفی (Phumdis) و مرطوبات در حوضه دریاچه لوکتاک، منیپور، هند
12.6 – نتایج
12.7 – بحث
12.8 – نتیجه‌گیری و پیشنهاد
منابع

 

13- ترسیم نواحی پتانسیل آب زیرزمینی در یک حوضه رودخانه جنوبی با استفاده از تکنیک های جغرافیایی و فرآیند سلسله مراتبی تحلیلی
13.1 – مقدمه
13.2 – منطقه مورد مطالعه
13.3 – داده ها و روش ها
13.4 – نتایج و بحث
13.4.1 – لیتولوژی
13.4.2 – ویژگی های زمین شناسی
13.4.3 – کاربری/پوشش زمین (LU/LC)
13.4.4 – بافت خاک
13.4.5 – چگالی خطوط
13.4.6 – زاویه شیب
13.4.7 – چگالی زهاب
13.4.8 – شاخص مرطوبایی توپوگرافیک (TWI)
13.4.9 – بارش باران
13.4.10 – اهمیت نسبی عوامل
13.4.11 – نواحی پتانسیل آب زیرزمینی (GWPZs)
13.4.12 – بحث
13.5 – خلاصه و نتیجه گیری
منابع

14- مدیریت مناطق تحت فشار زیست محیطی در حوضه با استفاده از ابزار تصمیم گیری چند معیاره در GIS: یک تکنیک نجیب برای حفظ خاک به منظور کشاورزی
14.1 – مقدمه
14.1.1 – فرسایش بارانی برگشتی
14.1.2 – فرسایش صفحه ای
14.1.3 – فرسایش ریل
14.1.4 – فرسایش گالی
14.1.5 – فرسایش ساحلی
14.2 – فرسایش خاک در هند
14.3 – ارزیابی فرسایش خاک
14.4 – اولویت بندی حوضه و طراحی اقدامات محافظت از خاک و آب
14.5 – کاربرد GIS
14.6 – مطالعه موردی
14.6.1 – ماژول ۱: اولویت بندی
14.6.2 – ماژول ۲: طرح CAT برای اقدامات محافظت از خاک و آب
14.7 – منطقه مورد بررسی و داده های استفاده شده
14.8 – نتایج و بحث
14.8.1 – ماژول ۱: اولویت بندی زیر حوضه ها
14.8.2 – ماژول ۲: طرح CAT برای اقدامات محافظت از خاک و آب
14.9 – نتیجه گیری
منابع

15- تکنولوژی جغرافیایی برای برآورد آسیب پذیری فیزیکی ساختار ساختمان ها در برابر خطرات طبیعی
15.1 – مقدمه
15.2 – منطقه مورد مطالعه
15.3 – روش شناسی
15.3.1 – شناسایی و ارزیابی خطرات مرتبط
15.3.2 – تعیین آسیب پذیری فیزیکی ساختمان ها در برابر سیل
15.3.3 – محاسبه شاخص آسیب پذیری
15.4 – ارزیابی ریسک آسیب پذیری فیزیکی ساختمان ها در برابر سیل
15.4.1 – نتایج ارزیابی خطر
15.4.2 – نتایج ارزیابی آسیب پذیری
15.5 – نتیجه گیری
15.6 – جهت دهی های آینده
منابع

16- شبیه سازی توان خنک کنندگی فضای سبز شهری با استفاده از حسگری از دور و یکپارچگی GIS مبتنی بر وب در شهرداری پانات نیکوم، تایلند
16.1 – مقدمه
16.2 – رابطه آب و هوای شهری و فضای سبز
16.3 – حسگری از دور برای کیفیت فضای سبز و دمای محلی
16.3.1 – دمای سطح زمین (LST)
16.3.2 – شاخص نرمال شده تفاوت گیاهی (NDVI)
16.4 – یکپارچگی GIS مبتنی بر وب برای شبیه سازی توان خنک کنندگی فضای سبز شهری
16.5 – یک مطالعه موردی: شهرداری پانات نیکوم، استان چون بوری، تایلند
16.5.1 – مروری بر شهرداری پانات نیکوم
16.5.2 – داده ها و مواد
16.5.3 – روش شناسی
16.5.4 – نتایج و نتیجه گیری
16.6 – نتیجه گیری
منابع

17- مدل سازی جغرافیایی از هدفمندسازی سیلاب ساحلی به دلیل افزایش سطح دریا و پویایی مناظر: یک مطالعه موردی جزیره ساگار
17.1 – مقدمه
17.1.1 – خطرات طبیعی
17.1.2 – غرقاب شوریدن ساحلی
17.1.3 – پویایی کاربری زمین
17.1.4 – سناریو جهانی و هند
17.1.5 – اهداف
17.2 – داده ها و روش
17.2.1 – داده ها – مجموعه داده های جهانی و منطقه ای
17.2.2 – منطقه مورد بررسی و تاریخچه آن با فاجعه های طبیعی
17.2.3 – تجزیه و تحلیل کاربری زمین با استفاده از مدل های مبتنی بر عامل
17.2.4 – چارچوب ارزیابی اندازه گیری خطر ساحلی
17.2.5 – سطوح نسبی تعرض دارایی ها و خانواده ها به سیلاب ساحلی
17.3 – نتایج و بحث ها
17.3.1 – تجزیه و تحلیل کاربری زمین
17.3.2 – تصویرسازی کاربری زمین
17.3.3 – تجزیه و تحلیل تعرض ساحلی
17.3.4 – سطوح نسبی تعرض مبتنی بر الگوی تغییرات کاربری زمین
17.4 – بحث و نتیجه گیری
منابع

18- تصویرسازی آلودگی نویز سه بعدی (3D) از طریق مدل‌سازی شهر سه بعدی
18.1 – مقدمه
18.2 – مدل‌سازی شهری
18.3 – چارچوب مدل‌سازی آلودگی نویز سه بعدی
18.4 – تصویرسازی آلودگی نویز سه بعدی
18.5 – بحث
18.6 – نتیجه‌گیری
18.7 – توصیه‌ها
منابع

19- تحلیل داده های ماهواره ای دهه‌ای برای نقشه‌برداری خطر سیل: مطالعه موردی شرق اوتارپرادش
19.1 – مقدمه
19.1.1 – اهمیت کار
19.1.2 – هدف
19.1.3 – منطقه مورد بررسی
19.1.4 – اهداف تحقیقاتی
19.1.5 – داده و نرم افزار استفاده شده
19.2 – روش‌شناسی
19.2.1 – به دست آوردن داده
19.2.2 – تحلیل داده
19.3 – نتایج و بحث‌ها
19.3.1 – مطالعات غرقاب سیل
19.3.2 – مطالعات ایستگاه سیل
19.4 – یافته‌های کلیدی
19.5 – خلاصه
19.6 – محدودیت‌ها
منابع