کاربرد فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) درارزيابي توان سرزمين به منظورتوسعه شهري در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS)
بروز مشکلات محيط زيستي، در ابعاد مختلف، ناشي از عدم رعايت ملاحظات و معيارهاي محيط زيستي در مکان يابي شهرهاي جديد است. هدف اصلي اين مقاله مقايسه معيار هاي مختلف بر اساس مطالعات کتابخانه اي و نظرات کارشناسان و تعيين معيار هاي مناسب به منظور ارزيابي توان محيط زيستي جهت استقرار شهر هاي جديد براي دستيابي به توسعه پايدار شهري است که کمترين اثرات سوءرا در حال حاضر و در بلند مدت به دنبال داشته باشد. در اين تحقيق کاربرد رويکرد ارزيابي چند معياره و به طور مشخص استفاده از روش الگوي فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) درارزيابي توان سرزمين حوزه آبخيز زرد خوزستان جهت توسعه شهري، در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS)، مورد بررسي قرار گرفته است. مدل AHP يکي از معروفترين فنون تصميم گيري چند منظوره براي وضعيت هاي پيچيده اي که سنجنده هاي متضاد و چندگانه دارند، به شمار مي رود و قابليت آن در برنامه ريزي هاي محيط زيستي از جمله ارزيابي توان سرزمين به اثبات رسيده است. لذا در اين مطالعه از 13 معيار استفاده شد که از طريق روش (AHP) به صورت زوجي مقايسه شده و وزن عوامل محاسبه گرديد. نتايج نشان مي دهد که معيارهاي نقاط زلزله خيز، کاربري اراضي، خاکشناسي داراي وزن بيشتري نسبت به ديگر معيارها بوده و بر اساس نقشه نهايي قسمت شمالي، مرکزي و شرقي حوزه آبخيز زرد و از لحاظ تقسيمات سياسي دهستان قلعه تل از بخش مرکزي شهرستان باغملک از لحاظ توسه شهري داراي بالاترين اولويت است. نتايج بدست آمده از اين تحقيق مي تواند به عنوان الگويي جهت انتخاب مکان هاي مناسب توسعه شهري با توجه به رعايت ملاحظات زيست محيطي مورد استفاده قرار گيرد.
برای دانلود این مقاله به لینک زیر مراجعه کنید.
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=211414
آموزش کاربردی GIS وRS
همراه با فیلم و کتاب
همراه با پروژه های کاربردی
مدرس:
دکتر سعید جوی زاده
تلفن ثبت نام:
09382252774
آدرس وب سایت:
یکی از مسائل تصمیم سازی مدیران ،چگونگی انتخاب کردن یک گزینه از میان چندین گزینه موجود است که می بایست با توجه به معیار هایی که برای انتخاب مطرح است این کار صورت پذیرد . حتی در صورتی هم که انتخاب کردن مورد نظر نباشد ممکن است احت یاج داشته باشیم بدانیم اولویت گزینه ها نسبت به یکدیگر چه میزان است . بعنوان مثال در انتخاب چندین پیمانکار برای انجام یک طرح عمرانی ممکن است معیارهایی از قبیل هزینه دریافتی، مدت زمان انجام کار ، سابقه اجرایی و …. بعنوان معیارهای تصمیم سازی مورد نظر باشند . در این مساله به هر گزینه با توجه به امتیاز های تخصیص یافته در مقایسه با هم و نیز با توجه به امتیاز اهمیتی شاخص ها نسبت به هم، امتیازی داده می شود که نشاندهنده قابلیت بهتر آن گزینه با توجه به معیارهای تعریف شده است . اما تعیین امتیازها به طور مستقیم کار ساده ای نیست و ممکن است در نتایج نهایی انحراف ایجاد کند لذا احتیاج به یک راهکار روشمند برای امتیاز دهی هستیم . بدین منظور در دهه 1970 تکنیک AHP یا فرآیند تحلیل سلسله مراتبی توسط توماس ال ساعتی (T.L Saaty) برای حل چنین مساله ای طراحی شد که در ادامه مختصری از تئوری این روش ارائه شده و سپس روش به کار گیری آن و نتایج حاصله ارائه می شود.
ساختار مساله انتخاب گزینه ها بر مبنای معیارها
بطور کلی فرایند تصمیم گیری از لحاظ فضای تصمیم به دو دسته پیوسته و گسسته تقسیم می شود و تصمیم گیری در فضای گسسته به دو دسته تک معیاره و چند معیاره تقسیم می شود . خود معیارها به سه دسته معیارهای کیفی، کمی و ترکیبی (کیفی و کمی) تقسیم می شوند.
تحلیل سلسله مراتبی AHP روشی است که امکان تصمیم گیری صحیح با حضور معیارهای کیفی وکمی و ترکیبی را فراهم می کند. پیاده سازی AHP در یک تصمیم گیری شامل 3 فاز است:
ساختن سلسله مراتبی
انجام مقایسات زوجی
محاسبه وزنها
سازگاری سیستم
فاز 1: تشکیل درخت سلسله مراتبی
در فاز اول باید عواملی که در تصمیم گیری مهم می باشند را در قالب یک درخت تصمیم گیری بصورت سلسله مراتبی بیان کنیم بطور مثال تصور کنید که از بین چهار اتومبیل C و B ، A می خواهیم یکی را انتخاب کنیم . در انتخاب اتومبیل سه معیار هزینه، کیفیت و زیبایی مطرح می باشند . درخت سلسله مراتبی برای این مثال بصورت زیر خواهد بود:
در متدولوژی AHP برای هر کدام از گزینه ها یک امتیاز بدست می آوریم و گزینه ها بر حسب امتیازی که کسب کرده اند رتبه بندی می شوند . مسلماً گزینه ای که بیشترین امتیاز را کسب کرده بهترین گزینه برای انتخاب شدن است . روشی که در AHP برای محاسبه امتیازها بکار می رود بر اساس مقایسات زوجی استوار است.
با ما در ارتباط باشید: 09382252774- مؤسسه علمی تحقیقاتی چشم انداز هزاره سوم ملل- دکتر سعید جوی زاده
بدون دیدگاه