موضوعات ویژه:آینده GIS در مدیریت بلایا، توسعهGIS برای مدیریت بلایا، مشاغل مرتبط با GIS و به روز کردن دانش خود
9-1 مقدمه
دراین فصل چهار حیطه مورد بحث قرار میگیرد. اولین حوزه بر موضوعات GIS در مدیریت بلایا تمر کز میکند. هدف این مباحث آشنا کردن شما با وسعت، تنوع و پتاسیل GIS در تحقیقات مدیریت بلایا و فعالیتهای توسعه است. البته این لیست شاما همه موضوعات نیست. توصیه میشود از این موضوعات به عنوان نقطه شروعی برای نواندیشی و تفکر خلاقانه درباره کاربردهای جدید GIS در مدیریت بلایا استفاده کنید.
دومین حیطه به بحث درباره آینده GIS در مدیریت بلایا میپردازد و در این زمینه نتیجه گیریهای چندین مصاحبه که قبلا در این کتاب به آنها پرداخته شده است ارایه میشود. مخصوصا، دیدگاههای افراد متخصص در خصوص روند و اینده کاربرد GIS در مدیریت بلایا طی 10 سال آینده ارایه خواهد شد. در نهایت خلاصهای از این نکات به همراه مطالب دیگر در قالب برنامه زمانی تحقیق بر روی GIS برای مدیریت بلایا ارایه خواهد شد.
درصورتیکه دانشجوی GIS درمدیریت بحران هستید و یا به دنبال شغلی در این حوزه هستید، حیطه سوم در این فصل توصیهها وپیشنهادات زیادی درباره استخدام در شغلهای مرتبط با کاربرد GIS در مدیریت بلایا ارایه میدهد. این بخش بر مبنای مصاحبه با متخصصان GIS تنظیم شده است. این افراد بواسطه همکاریهای کاری خود با افراد زیادی در مراحل اولیه شغل خود میتوانند توصیهها و پیشنهاداتی مفید به شما ارایه دهند. اگر در حال حاضر در صنعت GIS برای مدیریت بلایا مشغول هستید، این بخش پایانی در این فصل پیشنهاداتی درباره به روز کردن اطلاعات خود در این حوزه برمبنای نتیج کنفرانسها و تحقیقات، سازمانها و سایر اقدامات مربوطه ارایه میدهد. در صورت داشتن زمان کافی و علاقمند بودن به یادگیری درباره مدیریت بلایا از یک دیدگاه عملی، فرصتهای داوطلبانه در نهاست پیشنهاد میشود.
9-2 موضوعات ویژه
9-2-1 تحلیلهای بصری
تحلیلهای بصری نوعی علم استدلال تحلیلی است که توسط رابطهای بصری تعاملی پشتیبانی میشود(توماس وکوک 2005). استدلال تحلیلی فرایندی است که از طریق آن از قوه قضاوت انسان برای نتیجه گیری بر مبنای شواهد در قالب فرضییات استفاده میشود(کاکس 1999، 1996). میتوان از قابلیتهای بصری مبتنی بر توانمندیهای شناختی و بصری برای پشتیبانی از استدلال تحلیلی استفاده کرد(لارکین وسیمون 1987، زانگ 1997و زانگونورمن 1994). مثالهای این نوع قابلیتهای از استفاده از انگشتان برای شمردن تا ابزار تجسم سازی پیچیده برای پشتیبانی از تحقیقات علمی را در برمی گیرد. بنابراین، در تحلیل بصری از ابزار محاسباتی برای تبدیل، تغییر و پردازش انواع مختلف داده و شواهد وسپس نمایش این دادهها به شکل بصری تعاملی جهت پشتیبانی ازتحلیل گر انسانی به منظور توسعه فرضیات، آزمودن فرضیات و در نهایت تصمیم گیری استفاده میشود. شکل 9-1 مثال مدیریت بلایا با استفاده از تحلیل بصری را نشان میدهد.
شکل 9-1: سیستم تحلیل بصری، تحلیل بصری مکانی برای پشتیبانی از مدیریت بحران: جستجوی اطلاعات برای محیط مکانی-تاریخی
در بالاوسمت چپ شکل 9-1، از طریق RSS، گزارشات خبری درباره کمبود غذا در آفریقا تهیه شده است واولین خبربرای تحلیل بیشتر انتخاب شده است. با کلیلک کردن تحلیل گر بر روی این گزارش، در قسمت چپ و پایین افراد، مکانها و ابعاد موضوعی این گزارش بصورت برجسته نمایش داده میشود که برای این منظور از انواع مختلف رنگها استفاده میشود بگونهای که تحلیل گر میتواند به سرعت تعیین کند آیا این گزارش دارای آیتمهای مهم قابل بررسی است. نقشه مکانی نشان داده شده در سمت راست شکل 9-1 مکانهایی را نشان میدهد که با استفاده از الگوریتمهای کامپیوتری به منظور استخراج مراجع مکانی از متن شناسایی شدهاند. این مراجع مکانی بعد از استخراج از متن بر روی نقشه ترسیم میشوند تا الگوههای مکانی احتمالی از گزارشات خبری مختلف بصورت بصری تعیین و نمایش داده شود. برای مثال، در صورتیکه چندین گزارش خبری از مکانهای مشابه نام ببرند، این مکانها بصورت یک خوشه نمایش داده خواهد شد. تحلیل گر با استفاده از سیستم تحلیل بصری مانند آنچه در شکل 9-1 نشان داده شده است میتواند چندین نوع داده به عنوان شواهد را بررسی کند(مانند متنهای تبدیل شده محاسباتی که از گزارشات خبری با استفاده از رابطهای بصری تعاملی مانند نقشه رقومی و رابط تحلیل متن بدست آمدهاست و برای نمایش افراد، مکانها و سازمانها استفاده میشود.
اگرچه در شکل 9-1 نشان داده نشده است، رابطهای بصری دیگری که از اشکال مختلف دادهها و شواهد میتوانند پشتیبانی کنند را میتوان لحاظ کرد(مانند خط زمانی، نمودار دادهها، گرافهای مفهوم، مخازن سند، محتوای رسانهای اجتماعی و تصاویر). در نهایت، ترکیب اشکال مختلف داده با همدیگر از طریق رابطهای بصری میتواند به تحلیلگر در یافتن الگوهها، روندها یا آیتمها جهت بررسی و تحلیل بیشتر کمک کند. در غیر اینصورت و صرفا با بررسی آنها بصورت مجزا یا بصورت غیر بصری شناسایی چنین الگوههایی غیر ممکن خواهد بود.
9-2-2 دادههای بزرگ و مدیریت بلایا
مفهوم: دادههای بزرگ” ارتباطی نزدیک با تحلیل بصری دارد. این نوع داده را میتوان به عنوان مجموعهای از داده قلمداد کرد که حجم(اندازه کلی)، تنوع(اشکال مختلف مانند رسانه اجتماعی، تصاویر، اطلاعات مکانی. ایمیل و غیره) و سرعت(سرعت تولید وتحلیل) تکنیکها و تفکر کنونی مرتبط با این مسایل را به چالش میکشد((Jacobs, 2009; Gartner Inc. , 2011). مثالهای دادههای بزرگ مکانی در مدیریت بلایا عبارتند از:
- میلیونها توییت مکانی و سایر امکانات رسانه اجتماعی مانند افرادی که از تلفنهای خود برای گرفتن تصاویرآنی از موقعیتهای بلایا استفاده میکنند.
- تصاویر ماهوارهای روزانه که طی چندین دهه از طریق پلتفرمهایی مانند Landsat جمع اوری شده است. از این پلتفرم میتوان برای تحلیل تغییرات کاربری زمین جهت اقدامات کاهش اثرات بلایا و تحقیقات در زمینه منطبق شدن با تغییرات اقلیمی استفاده کرد.
- حجم بالای تصاویر جمع آوری شده از مناطق آسیب دیده از بلایا در یک منطقه جغرافیایی بزرگ که نیازمند تحلیل سریع جهت تصمیم گیری است.
- حجم بالای اطلاعات مکانی داوطلبانه کهاز طریق رسانههایی مانند OpenStreetMap جمع آوری شده است.
استفاده از دادههای بزرگ بدست آمده از رسانههای اجتماعی و رویکردهای جمعی در اقدامات مدیریت بلایا هنوز درمراحل اولیه خود قرار دارد. اگرچه سالیان زیادی است که دادههای بزرگ موضوع تحقیقات دانشگاهی بوده است وسازمانهای مدیریت بلایا مانند سازمان مدیریت بحران فدرال به بررسی و کاوش در زمینه استفاده از دادههای بزرگ پرداخته است اما مسایل چالش برانگیز ی همچنان در ارتباط با اعتماد و پایایی دادههای دریافت شده، تضمین حریم خصوصی شهروندان و ایجاد تفاهم بهتر بین گروههای داوطلب ایجاد کننده دادههای بزرگ مربوطه و سازمان دولتی استفاده کننده از این دادهها وجود دارد(کولی 2013).
از نظر فناوریهای مورد استفاده برای پردازش دادههای بزرگ در GIS جهت کاربردهای مدیریت بلایا، بسیاری از فناوریهای تجاری و اوپن سورسی که در فصل 3 معرفی شد دارای روشهای آماری پیشرفته و سایر روشهای تحلیلی فضایی است که میتوان آنها را با تجسم سازی مکانی برای پردازش، تحلیل و درک صحیح مجموعه دادههای بزرگ استفاده کرد.
توصیه میشود فناوریهایی مانند mogoDB که نوعی پایگاه داده noSQL است را مد نظر قرار دهید. تفاوت بین noSQL و پایگاه داده رابطه ای(مانند آنچه توسط مجموعه دادههای GIS تجاری بحث شده در فصل 3 استفاده میشود) در سایت mogoDB توضیح داده شده است
NoSQL دربرگیرنده انواع مختلف فناوریهای پایگاه داده است که در واکنش به افزایش حجم دادههای ذخبره شده درباره کاربران، اشیا و محصولات، فراوانی دسترسی به این دادهها و عملکرد و نیازهای پردازشی توسعه یافتهاند. از طرف دیگر، هدف از طراحی پایگاههای داده رابطه ای، مقابله با چالشهای مقیاس و Agility که اپلیکیشنهای مدرن با آنهامواجه هستند نیست و همچنین این پایگاه دادهها برای استفاده از قدرت ضعیف پردازش و ذخیرههای موجود طراحی نشده است.
برای مثال، mongoDB را میتوان به سرعت و بطور موثر برای ذخیره تعداد زیادی از پیامهای توییت استفاده کرد زیرا میتوان آنها را در زمان وقوع بلایا تولید کرد وبوسیله آن به سرعت حجم زیادی از پیامهای توییت را جهت تصمیم گیری با استفاده از رویه پردازش کاهش نگاشت نقشه بررسی، متراکم و تجمیع کرد. (برای اطلاعات بیشتر درباره نحوه فعالیت پردازش کاهش نگاشت نقشه در mongoDB به mangoDB(2014) مراجعه کنید). بطور کلی، دادههای بزرگ همچنان بخش مهمی از GIS در مدیریت بلایا محسوب میشود. توصیه میشود ضمن انجام تحقیق در این زمینه، دانش خود درباره پیشرفتهای جدید در زمینه دادههای بزرگ و ارتباط آنها با GIS در مدیریت بلایا را به روز کنید.
9-2-3 Serious Games برای GIS و مدیریت بلایا
Serious Games نوعی بازی است که دارای هدفی غیر از سرگرمی است(مایکل و چن، 2005). بازیهای مجازی مبتنی بر جغرافیا اخیرا برای آموزش مفاهیم فضایی مانند مدیریت منابع و روابط انسان-محیط زیست بسیار مورد توجه قرار گرفته است (Ahlqvist et al. , 2012; Cheng et al. , 2010)). بنابراین، به آسانی میتوان ایده بازیهای جدی با موضوع مدیریت بحران را با توجه به ماهیت فضایی بلایا به صحنه واقعی مدیریت بلا منتقل کرد. علاوه برآن، چنانچه در فصل 5 اشاره شد، سناریوها و شبیه سازی میتواند جنبه مهمی از برنامهریزی بلایا باشدوهمچنین استفاده از مفاهیم بازی مانند امتیاز دهی برمبنای اقدامات اتخاذ شده در یک سناریو میتواند یکی از ابزار مهم سنجش برای اندازه گیری پیشرفت دریادگیری بر مبنای پارامترهای سناریو باشد. برای مثال در موسسه فناوری راچستر، ما تلاش میکنیم یک سری بازی جدی برای آموزش قابلیتهای GIS به متخصصان مدیریت بحران طراحی کنیم تا ازاین طریق آنها قابلیتهای تفکر فضایی خود را بهبود دهند(شکل 9-2).
شکل 9-2: بازی جدی برای تفکر فضایی در فعالیتهای مدیریت بلایا.
شکل 9-2 یک بازی جدی برای تفکر فضایی در مدیریت بلایا را نشان میدهد. سناریوی این بازی مربوط به بشکهای حاوی پسماندهای سمی است که وارد ساحل یکی از رودخانههای بزرگ شده است(در نقشه با مثلث نشان داده شده است). در اینجا بازیکن باید با استفاده از تفکر فضایی و با پشتیبانی ابزار GIS، تصمیماتی درباره بهترین واکنش به این بحران اتخاذ کند. یکی از وبژگیهای کلیدی این بازی راه اندازی آن در نرم افزار GIS تجاری است(ArcMap 10. 2). بنابراین بازیکن میتواند از کارکردهای GIS واقعی استفاده کند. اما، بازیکن برای کار کردن با نرم افزارGIS نیازی بع مهارتهای فنی ندارد و میتواند تنها با فشار دادن چند کلید قابلیتهای GIS را فعال کند که باعث میشود امکان کار کردن با کارکردهای اصلی GIS فعال شود. این امر به بازیکن اجازه میدهد تا بر تصمیم گیری مبتنی بر تفکر فضایی متمرکز شده وعملیات نرم افزار GIS با عث از دست دادن تمرکز او نشود. در شکل 9. 2، بازیکن در نتیجه تقکر فضایی درباره منطقه خطرناک ناشی از بشکههای سمی تصمیم میگیرد فاصله حایل 500 متر را درنظر بگیرد. برای هر اقدام بازیکن برمبنای سه گزینه ارایه شده در هر سوال (چنانچه در شکل 9. 2 نشان داده شده است) امتیازی درنظر گرفته میشود و امتیاز بالاتر نشان دهنده بهترین اقدام و امتیاز پایین نشان دهنده اقدام نامطلوب است.
در پایان همه سوالات، بازیکن امتیاز نهایی را دریافت میکند و با این امتیاز میتواند میزان کیفیت تفکر فضایی خود را سنجیده و میزان پیشرفت و بهبود تفکر فضایی را با استفاده مکرر از سناریو اندازه گیری کند. در حالت ایده ال، روشهایی مانند بازی جدی GIS برای مدیریت بلایا را میتوان برای نمایش قابلیتهای GIS به شیوهای واقع بینانه و آسان از نظراستفاده بکار گرفت. برای جزییات بیشتر در باره ابن تحقیق به بلوچل و همکاران(2013) و توماسزسیکی و همکاران(2014) مراجعه کنید.
9-2-4 علم اطلاعات مکانی و مدیریت بلایا
علم اطلاعات مکانی به عنوان یک حیطه بین رشتهای با نظریه بنیادی و روشهای GIS، سوالات مرتبط با ماهیت اطلاعات مکانی و تاثیرات فناوری مکانی-فضایی بر جامعه و افراد و همچنین تاثیرات جامعه و افراد بر فناوری مکانی-فضایی مرتبط است(مارک 2003، دیابیاز و همکاران 2006). از منظری دیگر، علم اطلاعات مکانی را میتوان به عنوان روشی برای توسعه نسل بعدی فناوری GIS از رهگذر تحقیقات علمی در حوزههای مختلف مانند علوم کامپیوتری، فناوری اطلاعات، شناخت فضایی، امار، کارتوگرافی وسایر رشتههای مرتبط با سیستمهای GIS در نظر گرفت. برای مثال، سیستم تحلیل بصری که قبلا مورد بحث قرار گرفت مثالی از یک فناوری جدید است که از منظر علم اطلاعات مکانی توسعه یافته است زیرا این تکنیک منابع غیرسنتی اطلاعات مکانی مانند اسناد متنی را مورد بررسی قرار میدهد. بنابراین، اگر به کاربرد نرم افزارهای خلاقانه مانند گوگل ارث یا ArcGIS در سیستمهای GIS علاقه دارید توصیه میشود از این مرحله فراتر رفته و با تحقیق و پژوهش، نسل بعدی ایدهها، روشها و اپلیکیشنهای جدید قابل استفاده در اقدامات مدیریت بلایا را توسعه دهید. از ابزارهایی مانند گوگل اسکالر برای یافتن تحقیقات جدید در حوزه علوم اطلاعات مکانی استفاده کنید و مهارتهای فنی خود مانند برنامه نویسی کامپیوتر برای ساخت فناوری جدید مدیریت بلایای GIS براساس نتایج تحقیقات خود توسعه دهید.
9-3 آینده GIS در مدیریت بلایا
9-3-1 مصاحبه ها
درفصلهای گذشته دراین کتاب، شما با افرادی از جامعه دانشگاهی، بخش خصوصی، دولت محلی، سازمانهای غیردولتی بین المللی، سازمان ملل و دولتهای آمریکا و آلمان آشنا شدید. این افراد هر کدام دارای دیدگاه مشخصی در زمینه کاربرد GIS در مدیریت بلایا هستند. در اکثر این مصاحبهها، سوالات مشابهی از این افراد پرسیده شده” به نظر شما کاربرد GIS در مدیریت بحران طی 10 سال آینده چگونه خواهد بود؟ ” بخشهای زیر پاسخ و دیدگاههای افراد مصاحبه شونده به این سوال را ارایه میدهد. چنانچه خواهید دید چندین مضمون درباره اینده GIS در مدیریت بلایا در این پاسخها تکرار شده است.
9-3-1-1 دکتر جن زیمک، تهیه کننده نقشه بحران(فصل 1، تخصص: تهیه نقشه بحران)
به نظر شما آینده تهیه نقشه چگونه خواهد بود؟ چه روندهایی را پیش بینی میکنید؟
در ابتدا، گفتگوها در جامعه تهیه کنندگان عمدتا برا بازیابی دادهها تاکید داشت. چگونه میتوان دادهها را از پیامهای متنی SOS جمع آوری کرد و آنها را جانمایی مکانی و تبدیل کرد؟ چگونه میتوان از این دادهها استفاده اخلاقی کرد بگونهای که امنیت و ایمنی افراد که اطلاعات خودر را در اختیار ما قرار دادهاند حفظ شود؟ چگونه میتوانیم محتوای دادههایی که جمع آوری میکنیم را راستی ازمایی کنیم؟ این موضوعات و سوالات از اهمیت زیادی برخوردار است. ما در حیطههای دیگرینیزدر حال انجام یررسیها و تحقیقاتی هستیم. یکی از حیطههایی که برای من بسیار جذاب است تجسم سازی و تحلیل داده هاس. به عبارت دیگر، اکنون که همه این دادهها را در اختیار داریم چه نکاتی را میتوان ازآنها آموخت؟ چه سوالات و فرضیات مفیدی میتوان مطرح کرد؟ و براساس دیدگاه و تحقیقاتم، درباره فرایندها (مانند نحوه کار بلایا، ماهیت سیکلهای انتخاب یا عوامل پویای تعارض) چه چیزهایی میتوان یاد گرفت؟ آیا میتوانیم شیوه بهتری برای درک چنین عوامل پویای پیچیدهای ایجاد کنیم؟ (عوامل پویای برامده از دادههای جمع آوری شده رویداد در مقیاس خرد).
بطور کلی من معتقدم تحلیل و تجسم سازی تهیه نقشه بحران بیش از پیش مورد توجه قرار خواهد گرفت و ما در این زمینه به نواوریهای بیشتری نیاز داریم و باید روشهای بهتری را برای کار کردن با این دادهها توسعه دهیم. برای مثال، مطالعه سیستمهای پیچیده پویا میتواند به ما درشناخت بهتر فرایندهای پویا و درون زا و چگونگی ایجاد الگوهها وساختارهای پیچیده کلان توسط رویدادهای خرد کمک کند. برای برداشتن گام بعدی باید متخصصان بیشتری را دخیل کنیم. ازجمله این متخصصان میتوان به این افراد اشاره کرد: روش شناسان، محققان شبکههای عصبی و علوم پیچیده، متخصصانی که از یادگیری ماشینی یا مدلهای عامل بنیان برای تحلیل استفاده میکنند، محققان GIS و افرادی که در زمینه کاربردهای بازی درواکنش به بازی فعال هستند.
به اعتقاد من در آینده بخش فزایندهای از جامعه شناخت شهود ی را تجربه خواهند کرد. شهود دقیقا چیست؟ چگونه میتواتیم با تفکر بهتر شناخت بهتری از دانش و تخصص کسب کنیم مخصوصا دانشی که برخاسته از تجربهای عمیق باشد. چگونه میتوانیم دادههای پنهان وفرضیات تحلیلی برامده ازحدسیات و احساسات مان را در دست بگیریم. به نظر من مصاحبه و همکاری با افراد مختلف از پلیس و آتش نشانهای دارای 30 سال تجربه تا واکنش دهندگان 911، مدیران بحران و کارکشتههای جنگ و تحلیل فرایندهای تصمیم گیری بر اساس این اطلاعات اهمیت زیادی پیدا خواهد کرد. برای مثال، وقتی سرآتش نشان پیشرفت آتش را مشاهده میکند، حدس آنها درباره اینکه آیا آتش ازجاده عبور خواهد کرد یا نه و اینکه آیا باید به فعالیتهای مهار آتشباید ادامه دهند و یا اینکه به همین جا بسنده کنند یک موضوع وتصمیم مرگ یا زندگی است و باید این تصمیم در یک لحظه گرفته شود. اشتباه میتواند زندگی افراد زیادی را به خطر بیندازد. تصمیم گیری آنها چگونه خواهد بود؟ قوه شهود در اینجا برای انجام یک محاسبه غیر ممکن وارد عمل میشود. ذهن تلاش میکند با توجه به متغیرهای بی شمار و استفاده از صدها و یا هزاران حادثه قبلی تصمیمی آگاهانه را اتخاذ کند.
در واقع ذهن در اینجا لزوما ازاین فرایندها آگاه نیست و همه چیز بصورت ناخودآگاه است. ذهن در اینجا فرصت کافی برای جذب دادهها، مشورت با اهل فن و ایجاد برنامه عملی ندارد. تصمیمگیرنده متغیرهایی کلیدی را در اختیار دارد که به او در گرفتن تصمیم آگاهانه کمک کی کند (از جمله تصمیم درباره جهت وزشباد، سرعت باد و نگاه به منظره آتش سوزی از زوایا مختلف). اما درباره وضعیت دینامیک آتش و اینکه در حال گذار به مرحلهای دیگر است یا نه باید در یک لحظه تصمیم گرفته شود. درواقع باید هم از قوه شهود و هم تخصص خود برای شناخت دقیقتر و تصمیم گیری آنی استفاده کنیم (یعنی تعادل بین هنر و علم باید رعایت شود).
دوست دارم تیمهای کوچک متشکل از افراد مختلف در زمان بحران با هم همکاری کنند و بعد از اتمام حادثه از هم جدا شوند. میتوان تصورکرد من و چندین همکار دیگر با تخصصهای دیگر همگی در یک اتاق دور یک نقشه و مجموعه داده جمع شده ایم. یکی از آنها میتواند یک متخصص آمار، دیگری متخصص مدل سازی عامل بنیان و همکار دیگر یک زبان شناس یا کارشناس منطقه مکانی مورد مطالعه باشد. همچنین در این جمع یک متخصص نرم افزار یا فناوری اطلاعات نیز میتواند حضور داشته باشد. همه این افراد دادههای مشابهی را بررسی میکنند و سعی میکنند براساس آنها تصمیمات مناسبی را اتخاذ کنند. بنابراین به اعتقاد آنچه ما نیازداریم همین تیمهای بین رشتهای کوچکی است که میتوانند در کنار هم جمع شوند افرادی که در واقع بر اساس تخصص و مهارت شان دست چین شدهاند. البته من دقیقا نمیدانم چگونه میتوان چنین تیمهایی را کنار به بهترین نحو ممکن جمع کرد اما میدانم که این یک گام مهم است زیرا ما در همه حیطهها تخصص لازم را نداریم.
خوشبختانه، همیشه درجامعه ندایی وجود دارد که جمعیتهای آسیب دیده و امداد رسانی به آنها را به ما یاداوری میکند. بعد از تجسم سازی و تحلیل دادهها چه کاری باید انجام دهیم؟ چگونه میتوانیم مستقیما جمعیتهای آسیب دیده را در برنامههای انسان دوستانه در منطقه آسیب دیده و یا حتی در تحلیل دادهها مشارکت دهیم؟ این اطلاعات چگونه میتواند به مدیران بحران کمک کند؟ ایا این مدیران اطلاعات مورد نیاز را دریافت میکنند و یا اینکه حجم اطلاعات و تحلیلها آنقدر زیاد است که باعث سردرگمی آنها میشود؟ به نظر به عنوان یکی از موضوعات بسیار مهم دیگر در این حیطه باید اطمینان حاصل کنیم بار اضافهای بر دوش واکنش دهندهها که در زمان وقوع بلایا بسیار درگیر هستند قرار نمیدهیم. چگونه میتوان دقیقا همان اطلاعاتی که در زمان وقوع بلایا نیاز است را در اختیار افراد قرار داد و با اطلاعات غیر ضروری مشکلات آنها را بیشتر نکنیم؟
همچنین سیر تلاشهای مربوط به چگونگی تعریف ” تهیه نقشه” در قالب گفتگوهای تعاملی بسیار جالب است و این سیر همچنان ادامه دارد. همیشه این سوال مطرح بوده است: حدود و ثغور این حوزه تا کجاست؟ مصادیق کاربرد این مفهمو چیست؟ برای مثال، زمانیکه من و پاتریک مایر برنامه Crisis Mappers Net را شروع کردیم ما درذهن خود تصویری از تهیه نقشه بحران داشتیم اما بعدا دیدیم که دوستان ما در آزمایشگاه رسانه دانشگاه ماسوچست و همچنین تهیه کنندگان نقشههای عمومی از کایتهای دست ساز و بالن برای تهیه نقشه لکه نفتی در خلیج مکزیکو استفاده میکنند. یادم است به خودم گفت” من هرگز به این فکر نمیکردم. واقعا کار خلاقانهای است”. بنابراین، ما باید یادمان باشد که به تعداد افراد، درباره نحوه تهیه نقشه و چگونگی استفاده از آنها ایده وجود دارد. بسیار خوشحالم که نسل جدیدی از رهبران جوان در این حوزه وارد شدهاند و این حوزه را دچار تحول کردهاند. تغییراتی که اصلاما پیش بینی نمیکردیم. در واقع این جوانان خیلی از کارها را بهتر از متخصصان نسل ما انجام میدهند.
مردم تازه متوجه شدهاند که انها هم میتوانند در زمینه اطلاع رسانی به عنوان یک فیلتر اطلاعاتی عمل کنند و در درک و شناخت دقیقتر دادههای بزرگ کمک کنند. تاکنون، مردم در زمینه پردازش و پالایش پیامهای SOS و تصاویر جهت کمک به محدود کردن حیطه جستجو برای بافتن هواپیمای مفقودی، ارزیابی آسیب خانهها بعد از طوفان و استفاده از تصاویر ماهواره برای براورد دقیقتر تعداد پناهندگان در اردوگاه نفش موثری داشتهاند. اما هنوز مجموعه بزرگتری از مردم وجود دارد که تمایل به مشارکت دارند و میتوان از این پتانسیل برای تسهیل مدیریت بحران استفاده کرد. به اعتقاد من، ما بسیاری از فرصتها برای تشویق مردم و فراهم کردن امکان مشارکت صدها و شاید هزاران نفر از آنها را از دست میدهیم. امیدوارم درآینده نزدیک این مشکل حل شود.
من معتقدم ما در حال حرکت به سمت دو دنیای متفاوت هستیم. در یک سناریو، بطور کلی فناوری همچنان به عنوان بخشی از زندگی ما همیشه باقی خواهد ماند اما محیط اطراف ما با متحول شدن رابطهای کاربر و ابعاد اجتماعی استفاده از فناوری تغییر خواهد کرد واینترنت اشیاء حاکم خواهد شد. رابطهای کاربر احتمالا این امکان را برای ما فراهم میکند تا دادهها را به عنوان یک لایه بصری بر روی محیط واقعی مشاهد کنیم. برای مثال، من در صورت فراموشی اطلاعات، شخصی مانند برایان توماسزکسی جلوی من ظاهر میشود و اطلاعات را به من یاداوری میکند(اطلاعاتی مانند آخرین دفعهای که با او صحبت کردی سال 2012 در راچستر بود و یا اطلاعات دیگری که برای تعامل در آینده نیاز خواهد بود). بنابراین، در آینده ما با شیوه متفاوتی از تعامل با دادهها سرو کار خواهیم داشت و تمایز بین واقعیت مجازی و دادههای واقعی و واقعیت فیزیکی کم رنگ میشود ودر نهایت کلا از بین میرود. این واقعیت جدید سوالات جالبی درباره چیستی نقشه در اذهان ایجاد میکند. آیا همچنان از محیط فضایی برای سازماندهی انواع دادهها استفاده خواهد شد؟ خواهر زادهها و برادرزادههای من چه ذهنین و تصوری از نقشه خواهند داشت. دسترسی آسان به داده هاو دستورالعملهای GIS تنها با یک کلیک یا حرکت دادن سر چه تاثیری بر مفهوم سازی ما از نقشه خواهد داشت. در همین راستا، این سوال مطرح است که آیا واژه” تهیه نقشه بحران” آیا واقعا واژهای است که در آینده محو خواهد شد؟ و یا اینکه معانی جدیدی پیدا خواهد کرد ومسیر جدیدی را طی میکند؟ البته ممکن است اصلا ما وارد چنین دنیایی نشویم. می توان جهان دیگری را نیز تصور کرد که در آن بار زیادی نه تنها به محیط زیست بلکه به اینترنت و همه چیزهای وابسته به ایتنرنت از جمله منبع برق تحمیل کنیم. درصورتیکه از جنگ افزار برای حمله به دامنههای شبکه استفاده شود و اینترنت در معرض حملات هکرها قرار گیرد، آیندهای را باید تصور کنیم که در آن بی اعتمادی و وقفه از ویژگیهای همیشگی آن خواهد بود.
به اعتقاد من در این سناریوارتباطات اینترنتی نا امنتر و منقطع و همچنین خاموشیهای بیشتری شاهد خواهیم بود. این خاموشیها باعث ایجاد اختلالاتی خواهند شد. البته احتمال اینکه اینترنت کلا برای همیشه قطع شود یا انرژی برق کلا تمام شود و با پایان انسانیت مواجه شویم بسیار پایین است. ولی اگر چنین اتفاقاتی رخ دهد هیچ کاری از دست ما ساخته نخواهد بود. اما به اعتقاد من ما باید خودمان را برای جهان انلاین نامطمئن و بی ثبات مملو از عدم قطعیت و ابهام آماده کنیم.
البته، ما دقیقا نمیدانم آینده چه اتفاقاتی خواهدافتاد. اما در پاسخ به سوال تان درباره چگونگی تهیه نقشه در آینده باید عرض کنم در آینده تهیه نقشه ممکن است هیچ استفادهای نداشته باشدو کارایی خود را از دست بدهد. آینده باعث میشود نقشه به یک ابزار کهنه تبدیل شودویا شاید کاملا در زندگی مدرن جذب و یکپارچه شود. کسی چه میداند؟
9-3-1-2 دکتر آنتونی رابینسون، ایالت پنسلوانیا(فصل 2، تخصص: کارتوگرافی)
آینده تهیه نقشه بحران(بلایا) را چگونه پیش بینی میکنید؟
انتظار میرود بعضی از مشکلات طراحی حل شود و اینکه سیستمهای هوشمند این امکان را به افراد غیرمتخصص میدهد تا نقشههای دارای طراحی مناسب و موثر را در مدت زمانی کوتاهتر ایجاد کنند. من همچنین معتقدم که آینده نقشه سازی بلایا باید خود را با یک اصل بنیادی وفق دهد و آن این است که بخشی از دادههایی که باید نمایش دهید از منابع غیررسمی و بصورت آنی و در حجم بسیار بالا بدست میاید. ما هنوز هیچ روشی برای لحاظ کردن موثر این عوامل توسعه نداده ایم. امروزه ما وقت زیادی را با توییتر و سایر رسانههای اجتماعی میگذرانیم اما تصور کنید 20 سال دیگر این رسانهها چگونه خواهد بود. در آن زمان بسیار عجیب و غریب خواهد بود اگر منتظر بمانیم تا سازمان جغرافیای آمریکا مدلی برای تاثیر زلزله بر جمعیت طراحی کند. به نظر ما در آن زمان است که بگوییم ” چه جالب یادتان است زمانی باید منتظر میماندیم؟ “امروزه دیگر ما مدلی را در اختیار داریم که بر مبنای انواع رسانههای دیگری که حاصل تعاملات افراد است به ما میگوید دقیقا چه کاری را انجام دهیم. به اعتقاد من ما درباره شناخت موارد غیرنرمال و نشانههای بارز تعامل (حتی در مورد واکنشهایی که دارای پوشش ناقص هستند) هوشمندانهتر عمل خواهیم کرد. برای مثال، شما دارای تعداد خاصی از افراد درمنطقه با نوع خاصی از ابزار هستید یا ازخدمات خاصی استفاده میکنید.
به اعتقاد من این نوع ابزار و خدمات در آینده افزایش چشمگیری خواهد داشت بگونهای که سکوت و انفعال در این زمینه تبعات بدی خواهد داشت و در جاییکه در این زمینه کوتاهی و غفلت صورت گیرد تبعات ناخوشایندی رخ خواهد داد. من فکر میکنم ما در این برهه از زمان در شرایطی به سر میبریم که میتوانیم بسیاری از اقدامات تهیه نقشه در زمینه واکنش به بحران را با استفاده از منابع آنی دادههای رسانهای تقویت کنیم و قطعا در این مسیر گام میبرداریم. البته بطور قطع سایر منابع داده جدید نیز مجوز لازم را دریافت خواهند کرد و انتظار میرود دولتها شبکههای حسگر را با هدف لحاظ کردن دادههای بی طرف و دقیقتر جهت تقویت دادههای رسانه ایجاد کنند. به نظر من حوزه کارتوگرافی باید روشهای نمایش جدید را به منظور در نظر گرفتن ماهیت پویای انواع مجموعه دادههای بزرگ و متغیر ایجاد کند. همین الان هم ما میتوانیم آماری کلی از این اقدامات را ارایه دهیم و با توجه به مدت زمان مناسب میتوانید بگونهای این روشها را طراحی کنید که برای استفاده عمومی مناسب باشد.
بنابراین در صورت غلبه بر این چالش زمانی، لازم است بر چالش ماهیت پویای بلایا نیز غلبه کنیم. به عبارت دیگر ما چگونه میتوانیم بلایا را به عنوان فرایندهای در حال شکل گیری نشان دهیم وچگونه میتوانیم برای نمایش آنها از نقشه استفاده کنیم؟ باید بصورت خلاقانهای این کار انجام دهیم و نه اینکه دادههای جدید را بر روی دادههای قدیم قرار دهیم. هنوز روشهای مناسبی برای ایجاد سریع انیمیشنهای نقشه یا روشهای نشان دادن قیاسهای چندگانه با جغرافیا در اختیار نداریم. مثالهای زیادی از تکنیکهای نمایش پویا در جامعه تحقیقاتی GISscience وجود دارد اما هنوز وارد سیستمهای قابل استفاده تهیه نقشه بحران نشده است.
9-3-1-3 آلن لیندر، شرکت بوز آلن همیلتون(فصل 4، تخصص: GIS بخش خصوصی)
به نظر شما چشم انداز 10 سال آینده در خصوص کاربرد GIS در مدیریت بحران چگونه خواهد بود؟
نظر و دیدگاه من در این زمینه بیشتر بر مبنای اقدامات مثبت و اقدامات ناکارامدی است که در حادثه حمله 11 سپتامبر و طوفان سندی رخ داد در این دو حادثه من مسولیت هماهنگی ورهبری تیمهای مقابله با بحران را بر عهده داشتم. یکی از درسهایی که از این حوادث آموختیم این بود که حتی در صورت داشتن منبع و پایگاه دادهای بزرگ قبل از وقوع حادثه، نمیتوان تضمین کرد که شما قادر خواهید بود اطلاعات لازم را در اختیار تیم واکنش دهنده قرار خواهید داد. باید شرایط دیگری هم فراهم باشدچه مقدار تحلیل آسیب پذیری و تهدید قبلا انجام شده است؟ و آیا این اطلاعات به عنوان مبنایی برای اتخاذ اقدامات پیشگیرانه استفاده شده است؟ آیای دادههای GIS از جمله استفاده از پیش بینیهای آب و هوا شناسی و مدل سازی طوفان به عنوان بخش لاینفک اقدامات استفاده شده است بگونهای که جامعه واکنش دهنده با چگونگی استفاده از این دادههای کاملا آشنا شده باشد؟ آیا با واکنش دهندگان اولیه در منطقه و همچنین با جمعیت آسیب دیده از بلایا ارتباط موثر وجود دارد؟ آیا ابزار لازم برای تبدیل اطلاعات منطقهای به اطلاعات قابل استفاده وقابل اقدام وجود دارد؟ شهرداری نیویورک سیتی مدعی است که بهترین دادههای GIS را در اختیار دارد. در طول سالیان گذشته میلیونها دلار در زمینه سیستمهای GIS سرمابه گذاری شده است. من هم معتقدم جامعه GIS در نیویورک در زمان واکنش به بحرانهای حملات 11 سپتامبر و طوفان سندی عملکرد بسیار در خشانی داشتند و فکر نمیکنم هیچ تیم GIS دیگری در سایر شهرادریهای میتوانست چنین کاری را بخوبی انجام دهد. با وجود این من هنوز هم معتقدم که در صورت ایجاد آمادگیهای قبلی، این اقدامات به مراتب میتوانست بهتر باشد. در زمان وقوع بلایا، اطلاعات جدیدی ایجاد میشود که اطلاعات قبلی را تحت الشعاع قرار میدهد وباعث میشود اطلاعاتی که قبلا جمع آوری شده است ناچیز به نظر رسند. همچنین دادههای جمع آوری شده توسط بحران متفاوت هستند. این دادهها درباره تغییرات ناشی از بلایا است و اینکه ماهیت آسیبها با گذشت زمان به تدریج تغییر خواهند کرد و در نتیجه باید دانش خود را دراین زمینه به روز کنیم.
بعد از حادثه حملات 11 سپتامبر، تصویر برداری و سایر اقدامات و تلاشهای جمع آوری دادهای سنجش از دور برای چندین هفته بی وقفه ادامه داشت بطوریکه فضای کافی برای ذخیره این دادهها و ظرفیت کافی برای تحلیل همه آنها در اختیار نداشتیم. همچنین جریانهای داده زیادی از زوایای مختلف منطقه بحران به دست ما میرسید. این دادههای مربوط به زنجیرههای عرضه حیاتی، سیستمهای زیرساختو اطلاعات جمع آوری شده توسط کارکنان آب وبرق و گاز و سازمانهای ایمین عمومی و همچنین سازمانهای خدماتی نقشی اساسی در مدیریت اقدامات و تلاشهای امدادی و بازیابی ایفا میکند. در اختیار داشتن داده قبل از وقوع حادثه برای شناسایی تغییرات بسیار مهم است اما این اطلاعات به تنهایی نمیتواند به شناخت اثرات بلایا و واکنش به آنها کمک کند. بطور یقین اطلاعات نقشی حیاتی در فعالیتهای انسانی دارد. در واقع بدون اطلاعات و بدون اینکه بدانیم چه اتفاقی در کجا رخ میدهد نمیتوان اقدام موثری انجام داد و کار هماهنگی بسیار سخت خواهد شد. اط زمان وقوع حادثه 11 سپتامبر، یه این نتیجه رسیده ام که سازماندهی دادهها بر حسب مکان، نقشی بسیار مهم در دسترسی به اطلاعت لازم بری آماده سازی و واکنش به بلایا ایفا میکند. بلایا، رویدادهایی به شدت پیچیده هستند و مقابله با آنها مستلزم دسترسی به منابع متفاوت زیادی در یک دوره طولانی مدت است و این تنها GIS است که با قابلیت یکپارچه سازی اطلاعات و تجسم سازی میتواند این کار را انجام دهد و این یعنی اینکه کل جامعه واکنش به بلایا (از تصمیم گیرندگان تا واکنش دهندگان اولیه) به منظور استفاده بهینه از قابلیتهای GIS باید برای مدیریت بهتر اطلاعات دارای سازماندهی مناسب باشند.
به تصور من، استفاده از GIS توسط مرکز عملیات بحران بعد از وقوع بلایا عمدتا یک فرایند غیرمنسجم و غیرسازماندهی شده است بگونهای که بعد از وقوع حادثه با عجله وشتاب خطوط ارتباطی ایجاد میشود واطلاعاتی به اشتراک گذاشته میشود. باید با سازمانهای عملیاتی بزرگ تعاملات و ارتباطاتی در حین جریان امور برقرار شود. همچنان ارتباط با منطقه آسیب دیده و مردم این منطقه، ارتباطاتی ابتدایی و غیر کارامد است. کارکنان GIS در موقعیتی قرار میگیرند که بایددر اثنای یک حادثه یا رویداد سازو کارهای به اشتراک گذاری اطلاعات را طراحی وایجاد کنند زیرا هنوز برنامه مشخصی برای بدست آوردن همه این دادهها و استفاده مفید از آنها در زمان آنی وجود ندارد. همه فقط شعار میدهند و هیچ اقدام عملی درباره آن صورت نمیگیرد اگرچه بعضی ابزارهای نوید بخش در حد دولت فدرال در حال طراحی است(مانند Virtual USA و FEMA GeoPortal) که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند.
ما درسهای زیادی از حادثه حمالات 11 سپتامبر آموختیم و درنتیجه آنها واکنش به طوفان سندی بسیار بهتر انجام شد. اما مشخص شد هنوز نیازهای زیادی وجود دارد. در واقع اگرچه مدیران GIS در منطقه دو روز قبل از رسید طوفان گروه واکنش ویژه را تشکیل داده بودند اما خیلی سرع از برنامهها عقب افتادیم. برای مثال، با دیدن کمبود سوخت در منطقه غافلگیر شدیم و در ابتدا برای شناخت زنجیره عرضه سوخت در منطقه با مشکلات زیادی واجه بودیم. ما همچنین نسبت به نحوه تاثیر طوفان سندی بر شبکه برق رسانی شناخت کافی نداشتیم. علاوه بر آن ما درباره اثرات زنجیروار طوفان در نتیجه استفاده تاسیسات واقع در مسیر سیلاب از ژنراتورهای اضطراری آسیب پذیر از طوفان هیچ تحلیلی انجام نداده بودیم.
به نظز من بهترین مثال این نوع تاثیر را میتوان برای نیروگاه فرعی برق و ایستگاه برق در خیابان 13 شرقی نزدیک رودخانه East مشاهده کرد. این ایستگاه برق مورد نیاز را از نیروگاههای کویین و نیروگاههای واقع در نیوجرزی شمالی به منهتن منتقل میکند. مجموعه شبکه برق رسانی در خیابان 13 شرقی بسیار بزرگ است و شامل دو بلوک بسیار بزرگ به مساحت 8 هکتار است که در یک منطقه آسیب پذیری در برابر سیلاب واقع شده است. بنابراین با نگاه به دادههای مکانی-فضایی و با کمی تحلیل میتوان فهمید که این ایستگاه تا چه اندازه استراتژیک است و چقدر در برابر سیلابهای بزرگ آسیب پذیر خواهد بود. با نزدیک شدن طوفان سندی به ساحل نیوجرسی، پیش بینیهای اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا نشان داد شدت طوفان باعث بالاآمدن بی سابقه سطح آب در منطقه نزدیک متروی نیویورک سیتی خواهد شد. اما زمان کافی برای استحکام کردن ایستگاه وجود نداشت. انفجارهایی در ایستگاه در منطقه East River در بروکلین رخ داد که در نتیجه آن برق خیابان 34 در جنوب منهتن به مدت 4 روز قطع شد. مرکز مالی، بخشی از منطقه کسب وکار و ساختما نهای مسکونی، تجاری و سازمانی زیادی دراین منطقه واقع شده است.
بنابراین در اینجا دادهها و تحلیل دادههای مکانی-فضایی نشان میدهد که در بین زیرساختهای برق این شهر، ایستگاه برق خیابان 13 شرقی در معرض بیشترین آسیب قرار دارند و اختلال در آن میتواند دارای تبعات بسیار خطرناکی باشد و متاسفانه به نظر میرسد هیچکس به این اطلاعات اهمیتی نمیدهد بطوریکه بتوان اقدامات اولیه را انجام داد. در نتیجه، میلیاردها دلار خسارت وارد شد. به نظر من این یکی از مشکلات مشترک است. ما پرسنل GIS باهوشی را در اختیار داریم که ریسکهای عمده را خاطرنشان میکنند اما این اطلاعات جدی گرفته نمیشود.
به طریق مشابه، قسمت زیادی از تاسیسات حمل ونقل زیرزمینی در منطقه پایین منهتن کانند تونلها و ایستگاههای حمل ونقل عمومی و ورودی تونل Brooklyn Battery در این سیل دچار آسیبهای خسارت بار زیادی شد. این بخشها در پهنههای سیلاب خیز شناخته شده قرار داشتند و تحلیل گرانی که قبلا چنین موقعیتی را بررسی کرده بودند میدانستند که درصورت بروز سیلاب و بالا آمدن سطح آب، این تاسیسات به زیر آب خواهند رفت. اما سازمانهای ذی ربط از این اطلاعات برای اتخاذ اقدامات پیشگیرانه و محافظتی هیچ استفادهای نکردند. اطلاعات GISارایه شده مهم و دقیق هستند اما در زمان تصمیم گیری یا تخصیص بودجه، متخصصان GIS به ندرت دخالت داده میشوند. در واقع همین شکاف بین دانش GIS و انجام اقدامات موثر اولیه و قبلی است که ما را در طوفان سندی غافلگیر کرد.
آنچه که شما به تفصیل توضیح دادید مشکلی است که مدتهای طولانی وجود داشته است –یعنی انتشار و در دسترس قرار دادن اطلاعات مفیدی وعملی برای افراد دی ربطی که به آن نیاز دارند بگونهای که بتوانند به آسانی از آن استفاده کنند. چگونه شما قادر هستید تحلیلهای پیچیده را در قالب یک صفحه یا یک اسلاید پاورپوینت ارایه دهید؟ از منظر بخش خصوص، آیا مشاوران بخش خصوصی محصولات تحلیلی خوبی تولید میکنند؟ یا اینکه بین پیمانکاران نوعی گسست و عدم ارتباط در زمینه فراهم کردن محصولات تحلیلی خوب برای مسولان دولتی وجود دارد؟
به نظر من بسیاری از تحلیلها در حال حاضر توسط پرسنل GIS دولتی و پیمانکاران آنها انجام میشود. من مطمئن هستم که مهندسین ومتخصصان نقشه کارکشتهای برای Edison Con و سایر شرکتهای خصوصی وارایه دهنده خدمات عمومی کار میکنند. بسیاری از تکنسینهای Con Ed بخوبی میدانستند که زیرساختهای آنها در معرض خطر است زیرا قبل از ظاهر شدن طوفان سندی در این منطقه آنها تلاش زیادی کردند تا ایستگاه خیابان 13 و سایر تاسیسات آسیب پذیر را تقویت و مستحکم کنند. بطور کلی، در این نوع موارد، اگر فردی دارای پیشینه فنی و قابلیتهای تحلیلی GIS هشدار دهد که تاسیسات آسیب پذیر است و باید کاری انجام دهیم احتمالا تصمیمات درباره تخصیص بودجه به بن بست منتج میشود و بسیاری از مدیران برای این نوع سرمایه گذاری قانع نمیشوند(حتی اگر همه پیش بینیها و مدلها نشان دهد که چنین هزینه کردنی ضروری است و در درازمدت میتواند بسیار مقرون به صرفه باشد. بنابراین، جامعه GIS هنوز قدرت لازم برای متقاعد کردن و تاثیرگذاری در زمینه تصمیمات مالی ندارد. البته ما داریم تلاش میکنیم این وضعیت را تغییر دهیم.
به نظر شما برای رسیدن به این مرحله به چه چیزهایی نیاز است؟ آیا این امکان وجود دارد که این گسست را رفع کنیم و اطلاعات را در اختیار افراد ذی ربط در زمان مناسب قرار دهیم؟
به اعتقاد من کارهای شما گامی مناسب در جهت مناسب است. تمایل شما به بحث و گفتگو درباره این موضوعات در کلاس و در رویدادهای علمی و حرفهای و همچنین قلم زدن در این خصوص بسیار حیاتی است. جامعه دانشگاهی در این زمینه نقش بسیار مهمی دارد زیرا آنها بدون ترس از تبعات میتوانند آزادانه حقیقت را بگویند. به نظر من یکی از مشکلات کار کردن در دولت یا صنعت این است که شما همیشه باید مواظب صحبت هایتان باشید و ممکن است با اصرار کردن بر موضوع یا مسلهای شغل خود را به خطر بیندازید. بنابراین جامعه دانشگاهی میتواند از این تهدید مصون باشد. انتظار داریم اساتید و دانشجویان در ترویج و ارتقای این نوع مطالب نقشی پررنگ داشته باشند. همچنین تلاشهای گروههای حرفهای مانند انجمن NYSGIS و گروههای منطقهای مانند NYC GISMO میتواند بسیار مفید باشد. این دو وبینارهای زیادی را برگزار میکنند که در آنها به تبادل اطااعات و نظرات میپردازند. اگرچه ممکن است همیشه این تلاشها به راه حل مشخصی منجر نشود اما به انتشار اطلاعات مفید زیادی کمک میکند. بنابراین این پروژه میتواند 10 یا 20 سال ادامه داشته باشد. نمی دانم چقدر طول میکشد اما مطئمنا شدنی است و این به این معنی است که افراد زیادی زمان زیادی را برای ایجاد تغییرات باید صرف کنندمن درباره رهبری سیاسی خوشبین هستم در گذشته از مسولان شهری حمایتهای خوبی دریافت کرده ایم. اطلاع دارم بعضی از مسولانی که اخیرا سمتهای جدیدی در نیویورک سیتی گرفتهاند طرفدار توسعه GIS هستند. به نظر من آنها به حرف جامعه GIS گوش خواهند داد.
همچنین دوست دارم مطالبی درباره صنایع دارای نیازهای خاص عرض کنم. امروزه مناطقی در کل کشور وجود دارد که به جمع آوری فهرست افراد آسیب پذیر میپردازند و در چارچوب تقسیم بندیهای خدمات آتش نشانی یا انتظامی محلی نقشههای این افراد آسیب پذیر را فراهم میکنند. همچنین حواددث ورویدادهایی که این افراد را تهدید میکند نیز شناسایی میشوند. بنابراین، برای مثال افرادی که رفاه آنها به تامین برق توسط تجهیزات تولید برق وابسته است در این فهرست لحاظ میشوند بگونهای کهدر صورت بروز خاموشی کامل، واکنش دهندگان اولیه میدانند چه کسی به کمک نیاز خواهد داشت. درصورتیکه افراد در درون منطقه سیلاب و یا در امتداد نواحی ساحلی زندگی کنند و یا دارای قدرت جاباجایی محدود باشند و یا در یک منطقه آسیب پذیر زندگی کنند، از این فهرستها برای کمک به تصمیم گیری آگاهانه در زمینه تخلیه افراد استفاده خواهد شد و همه این تلاشها مبتنی بر فناوری GIS است. به این معنی که شما باید نسبت به مکان این افراد مطلع باشید(مولفه GIS این تلاش ها). در طوفان سندی افراد زیادی در نیویورک سیتی غرق شدند. این افراد عمدتا مسن بودند و در نزدیکی آسیب پذیر در نواحی سیلاب خیز یا در طبقات اول آپارتمانها زندگی میکردند. دراینجا نمونهای وجود دارد که نشان میدهد اگر از قبل فهرست جامعی از افراد آسیب پذیر تهیه شده بود جان افراد زیادی نجات پیدا میکرد. نیویورک سیتی اخیرا مجوز ایجاد چنین سیستم فهرست بندی نیازهای خاص را صادر کرده است.
همچنین باید اشاره کنم که در حال حاضر GIS توسط نیویورک سیتی و بسیاری ار مناطق دیگر بر روری اپلیکیشنهای امدادی و نجات استفاده میشود. برای مثال میتوان به سیستم واکنش اضطراری 911 اشاره کرد که پرسنل آتش نشانی، انتظامی و اورژانس را اعزام میکند و همچنین سیستم Compstat را نام برد که الگوهای جنایت را تجزیه و تحلیل میکند و از طراحی و اجرای راهبردهای کاهش جرم پشتیبانی میکند. نیویورک سیتی میلیونها دلار در زمینه تهیه نقشه جامع و کاملا دقیق خیابان وپایگاه داده آدرس که جزء اصلی این اپلیکیشها محسوب میشود سرمایه گذاری کرده است. این اپلیکیشنها باعث نجات جان هزاران نفر شده است. باوجود این اکثر افراد نسبت به نقش حیاتی GIS در اثربخشی و کارامدتر کردن این اپلیکیشنها بی اطلاع هستند. باید مطمئن شویم عموم از نقش حیات بخش GIS آگاه هستند و تقاضا برای کاربرد آنرا افزایش دهیم. بنابراین در اینجا آموزش عمومی نقش بسیار مهمی دارد و این کتاب شما بخشی از یک راهبرد برای معرفی عومی GIS است.
باید اضافه کنم که اخیرا من از عبارت ” از مردم به ابر” برای نمایش قابلیتهای جدید جمع آوری و ترکیب دادهها استفاده کرده ام که اکنون در حال گسترش است. برای مثال، در زمان وقوع بلایا شما به جمع آوری اطلاعات از منطقه و از واکنش دهندگان اولیه و سازمانها و نهادهای مختلف مبادرت میکنید. این اطلاعات باید با اطلاعات حاصل از شهروندان و دادههای جمع آوری شده توسط حسگرهای واقع در منطقه اسیب دیده یا اطلاعات جمع آوری شدهتوسط هواپیما و ماهواره ترکیب شود. سپس همه این داده هاباید بعد از تجزیه و تحلیل به محصولات اطلاعاتی مفید تبدیل شوند و این محصولات بر حسب نیازهای متفاوت واکنش دهندگان و افراد آسیب دیده از بلایا سفارش شود. اگرچه این امر یک چالش بزرگ است اما در حال محقق شدن است. متاسفانه، دولت آنگ. نه که باید در راستای چنین رویکرد جامع و یکپارچه دادههای آنی حرکت نیم کند. درست است که گامهایی در این مسیر برداشته شده است اما شاهد فقدان یک استراتژی کلی جامع و کامل هستیم. اکنون فرصت استفاده از این قابلیتها برای نجات جان انسانها برای ما فراهم است. من دوست دارم هر چه زودتر شاهد این اتفاق باشم.
9-3-1-4 آنتژه هشلتین(فصل 4، تخصص: سنجش از دور)
شما کاربرد GIS در مدیریت بحران ظرف 10 سال آینده را چگونه میبینید؟
برای دسترسی به دادههای آنی بیشتر (نه تنها دادهای ماهورهای بلکه دادههای درجا نیز) پتانسیل خوبی وجود دارد. بطور خاص، میتوان دراین حوزه به فناوری شبکه سنسور(حسگر) اشاره کرد. به نظرمن آینده متعلق به اسن فناوری است. سیاستهای داده در همه جا از جمله در اروپا در حال تغییر کردن است. در آمریکا همیشه سنت سیاست دادههای باز حاکم بوده است(مانند دسترسی عمومی به آرشیو لندست). اما در اروپا این دسترسی محدودتر بوده است. اکنون با ایجاد ماموریتهای جدید Sentinel سیاستهای بازتری ارایه شده است. موضوع دیگری که در آینده باب خواهد شد و از اهمیت زیادی برخوردار خواهدشد پردازش تقریبا آنی دادهها برای بدست آوردن محصولاتی جهت پایش و هشدارهای اولیه و همچنین واکنش دادن موثر است. البته در حال حاضر چنین محصولاتی بصورت آزمایشی و رزلشون فضایی پایین موجود است که برای پایش سیلاب یا قحطی استفاده میشود. با افزایش قدرت محاسباتی، ایجاد سنسورهای جدید در فضا و دسترسی به اندازه گیریهای درجا، چنین سیستمهایی با رزلشون فضایی بالاتر درآینده جهت پشتیبانی از مدیریت ریسک و بلایا در دتسرس خواهند بود.
9-3-1-5 دکتر مایکل جودکس، دفتر ملی محافظت و پشتیبانی مدنی و امداددر زمان بحران در آلمان(فصل 4، تخصص: GIS در دولت فدرال آلمان)
شما کاربرد GIS در مدیریت بحران ظرف 10 سال آینده را چگونه میبینید؟
به اعتقاد من GIS بیشتر خدمات گرا خواهدبود. در واقع ما بجای ذخیره مبتنی بر فایل شاهد ذخیره در پایگاههای داده مکانی هستیم. سپس به سمت خدمات حرکت میکنیم زیرا این خدمات در زمان بحران خیلی راحتتر میتوانند اطلاعات را انتقال دهند. به نظر من این روند در آینده تشدیدخواهد شد زیرا داشتن استانداردهای انتقال داده و اطلاعات به افراد و موسسات بسیار مفید خواهد بود. همانطور که خدمات را میتوان از طریق هر کانال ارتباطی ارایه دهنده خدمات اینترنت استفاده کرد این خدمات توسط اتصالات اینترنتی نیز میتوان مورد استفاده قرار داد. یکی از این روندها، ارتباط متقابل و اتصال بین خدمات خواهد بود و در همین راستا شاهد یکپارچه سازی بیشتر دادههای مکانی در خدمات دیگر و در وسایلی مانند تبلت و موبایل خواهیم بود. امروزه شاهد هستیم که کارکنان آتش نشانی و امدادی بیشتری از چنین خدمات موبایل استفاده میکنند. بنابراین این نوع کاربردها در آینده بیشتر خواهد شد. نکته مهم دیگر در آینده ایناست که از اطلاعات مکانی بیشتر به عنوان ابزاری برای ارتباط با عموم استفاده خواهد شد. در آلمان، اکثر ارتباطات با عموم مردم برمبنای متن در لحظه است. اما من معتقدم نقشهها مخصوصا برای اطلاع رسانی درباره ریسک و بحران مناسبتر هستند و میتوانند اطلاعات پیچیده ریسک و در نهایت اطلاعات پیچیده بحران را انتقال دهند.
بنابراین، این یک نتیجه گیری منطقی است. علاوه بران، به نظر من استفاده معنادار ار حجم بسیار زیاد اطلاعات سنسور(حسگر) یکی چالش جدی خواهد بود. ما دارای تعداد بیشتری از سنسورهای قابل دسترسی توسط شبکه هستیم (مانند سنسورهای اتوماتیک مثل سنجشهای رودخانه یا سنسورهای ترافیک و همچنین سنسورهای انسانی ارایه کننده اطلاعات). برای مثال جامعه اطلاعات جغرافیایی داوطلب را در نظر بگیرید. من حدس میزنم در حوزه سنسورها، صحبت درباره پهبادها یکی از روندهای معمول خواهد بود. یکپارچه سازی همه این اطلاعات و تبدیل دادههای خام به اطلاعات و قرار دادن همه آنها در قالب یک پلتفرم جهت پشتیبانی تصمیم گیری واقعا یک چالش جدی محسوب میشود.
فیلتر کردن و تجمیع جریان اطلاعات برای بدست آموردن اطلاعات معنادار ومفید قابل استفاده در تصمیم گیریهای مدیریت بحران چالش دیگری است که با آن مواجه هستیم. بالاخره اینکه من معتقدم استفاده از مدلها و شبیه سازیها برای نگاه با آینده یکی دیگر از روندهای غالب در آینده خواهد بود.
9-3-1-6 اسکات مککارتی، GIS در شهرستان مونرو(فصل 4 تخصص: GIS در دولت شهرستان(ایالات متحده آمریکا)
شما کاربرد GIS در مدیریت بحران ظرف 10 سال آینده را چگونه میبینید؟
به نظر من در 10 سال آینده GIS به یکی از ابزارهای مهم برای همه افراد فعال در عرصه مدیریت وضعیت اضطراری و ایمنی عمومی تبدیل خواهد شد. در حال حاضر تلاش میشود فناوری GIS در مراکز عملیات اضطراری مورد استفاده قرار گیرد. اما به نظر من در 10 سال آینده کاربرد این فناوری در مناطق آسیب دیده از بلایا به مراتب بیشتر خواهد شد. برای تسهیل در استفاده از GIS میتوان خوروهای فناوری سیار استفاده کرد. با توجه به استفاده عمومی از تلفنهای هوشمند و iPAD، در حال حاضر در حال ایجاد اپلیکیشنهایی هستیم که بر روی موبایل و iPad قابل نصب است بگونهای که افسران پلیس یا ماموران آنش نشانان یا پرسنل اورژانس میتوانند با فشار یک دگمه به اطلاعات مهم جهت استفاده در اقدامات مدیریت بحران دسترسی پیدا کنند. من در حدود 16 سال است که در زمینه GIS فعال هستم. شاید ظرف 8 یا 10 سال گذشته است که این فناوری نقشی محسوس در مدیریت بحران ایفا کرده است. وقتی برای اولین بار وارد این حوزه شدم تا انجاییکه یادم است هیچ نوع فعالیت GIS وجود نداشت تا اینکه در سال 2000 اقدامات بیشتری برای منسجم کردن خدمات انجام دادیم و دوسال بعد بود به تدریج وارد این حوزه شدیم و یک سری برنامهریزیهای اولیه را شروع کردیم. به نظر من با توجه به ایجاد واحدهای سیار و با توجه به اقداماتی که در زمنیه اپلیکیشنهای مبتنی بر شبکه انجام داده ایم این نوع برنامهها افزایش خواهد یافت. این فناوری هرروز در حال تغییر است و پیوسته آنرا زیر نظر داریم. امروزه قطعا ما کارهایی را انجام میدهم که ده سال قبل نمیتوانستیم انجام بدیم. وقتی ما این فعالیتها را در دهه 90 شروع کردیمGIS در خط فرماندهی تازه در ابتدای راه بود. ما در آن زمان از ArcView نسخه 3. 2 استفاده میکردیم که نسبت به نسخههای امروزی بسیار عقب بود. ما الان محصولات جدید Esri و محصولات سایر شرکتهای نرم افزاری را رصد میکنیم. ما اقدامات سایر ایالتها، شهرستانها و حتی شهرها را رصد میکنیم تا ببینیم آنها چکارهایی انجام میدهند. اگر مشخص شود اقدامات آنها میتواند مزایایی در پی داشته باشد سعی میکنم عین آن اقدامات را در شهرستان مونرو نیز انجام دهیم.
9-3-1-7 اورنت زاران، بخش کارتوگرافیک و دفتر امور فضای خارجی سازمان ملل(فصل 5، تخصص: سنجش از دور، سازمان بین المللی GIS، سازمان ملل)
شما کاربرد GIS در مدیریت بحران ظرف 10 سال آینده را چگونه میبینید؟
دادههای بزرگ و خدمات و تلاشهای سازمان مختلف در فراهم کردن دسترسی آسانتر وسریعتر به دادههای آنها از طریق خدمات وب و خدمات تهیه نقشه وب یکی از جنبههای مهم این تلاشها است. نکته مهم دیگری که با این موضوع ارتباط دارد پیش بینی در زمینه دسترسی بیشتر به دادههای ماهوارهای و سازوکارهای مناسب برای فراهم کردن این نوع دسترسی است. ما در حال پیشرفت هستیم و هنوز کارهای زیادی میتوان انجام داد. ما تلاش کردیم سازوکارهای تامین مالی جدید برای صدور مجوزهای مربوط به تامین تصاویر ماهورهای بعد از بلایا جهت استفاده وسیعتر در قالب UN-SPIDER امتحان و جستجو کنیم. اما به دلایل مختلف این تلاشها کارساز نبود. شاید ما در متقاعد کردن مسولان سیاسی و سازمانهای اهدا کننده در خصوص مزایای پیشنهادات مان موفقنبودیم و میتوانستیم به شیوه بهتری توضیح بدهیم. بنابراین هنوز ما در این زمینه موفق عمل نکرده ایم و این باعث یاس شده است.
در پاسخ به سوال شما درباره 10 سال اینده باید یادآوری کنم که من هنوز امیدوارم وفکر میکنم در 10 سال آینده ما از اشتباهات گذشته خود درسهای زیادی خواهیم آموخت. این درسها و نکات از حوادث و اتفاقات رخ داده در مینمار یا در هایتی و سونامی در سال 2004 در اقیانوس هند بدست آمده است. در همه این بلایا به نظر میرسد یک مسله مشترکی وجود دارد که تلاشی برای رفع آن صورت نگرفته است. امیدوارم با لحاظ کردن درسهای جدید بتوانیم همکاریهای موثرتری داشته باشیم. ما دارای سازو کارهایی برای تامین منابع کافی جهت کسب دادههای حیاتی مخصوصا تصاویر ماهوارهای یا هوایی در مواقع حوادث ایجاد خواهیم کرد همه متخصصان ذی ربط مجوز استفاده گستردهتر این دادهها را صادرخواهند کرد. همچنین در آینده شاهد استفاده بیشتری از پهبادها خواهیم بود بطوریکه در جمع آوری دادههای تصویری و نوع سنسورهای قابل حمل توسط این پهبادها انعطاف پذیری بیشتری خواهیم داشت. بنابراین دیگر دوربین فیلمبرداری یا دوربینهای عکس برداری نوری امروزی استفاده نخواهند شد. بلکه بجای آنها از ابزار SAR(رادار دیافراگم مصنوعی) و سایر سنسورهای قابل حمل بر پهباد که امکان تهیه دادههای با رزلشون بالا دارند استفاده خواهد شد. امیدورام وقتی صحبت از رادار میشود، با توجه به دسترسی آسانتر به هواپیماهای بدون سرنشین و نصب رادار بر روی آنها که در گذشته فقط محدود به ماهواره و هواپیما بود دیگر در زمینه پوشش ابر و سایبان جنگل مشکلی نداشته باشیم
بنابراین، امیدوارم که در این مسیر پیش رویم و بتوانیم در زمینه جمع آوری داده پس از هر نوع فاجعه، انعطاف پذیری بیشتری نشان دهیم. برای مثال، در صورت خرید دادهها این اطمینان حاصل شود که مجوز به اشتراک گذاری گسترده این دادهها نیز اخذ میشود و اینکه اینکار بدون هیچ هزینهای انجام میشود. ما دارای سازوکارهایی مانند برنامه کوپرنیکوس اتحادیه اروپا هستیم که امکان فراهم کردن رایگان دادههای ماهوارهای را فراهم میکند. اگرچه این دادهها دارای رزلشون بالا نیستند. ظرف 5 تا 7 سال آینده شاهد ترکیب رادار و فناوری نوری خواهیم بود واین باعث ایجاد انقلابی در نحوه نگرش به دسترسی دادهها و فراهم کردن این نوع دسترسی خواهد شد. ما هنوز به رزلشون بسیار بالا برای بسیاری از موقعیتها نیاز خواهیم داشت و باید با شرکای تجاری وخصوصی همکاری داشته باشیم. امیدوارم براساس داشتههای خود بتوانیم با شرکای تجاری خود جهت پر کردن این خلا و دسترسی سریعتر به دادههای آنها ابزار و منابع لازم را در اختیار داشته باشیم.
بنابراین امروزه هر چیزی به شمت فناوری ابر حرکت میکند و حوزه مکانی-فضایی نیز از این قضیه مستثنی نیست بگونهای که همه این دادهها از طریق خدمات ابر ارایه میشود و این نسبت به 10 سال قبل یا درمورد هائتی در 2010 متفاوت است(برای مثال، انتقال سخت افزارها سه روز طول میکشید تا وارد منطقه شود ویا در مورد سونامی 2004 دو هفته طول کشید تا 700 گیگابایت از طریق اینترنت دانلود شود و سپس برروی دو کامپیوتر راه اندازی شود). اینها مربوط به گذشته است.
امیدوارم با توجه به ارایه این خدمات، محاسبات و ذخیر ابری، افزایش پهنای باند در سراسر جهان و دسترسی به پهنای بانددر کشورهای در حال توسعه، بتوانیم شاهد روزی باشیم که در آن دادهها با سرعت و کیفیتی بهتر و با انعطاف پذیری بیشتری در اختیار کاربر نهایی قرار گیرد. امیدوارم چنین چیزی اتفاق بیفتد و ظرف 10 یال آینده به این هدف برسیم.
امیدوارم همزمان بعضی دادههای دارای رزلشون بالا در باره ارتفاع و سایر دادههای پایهای قابل استفاده برای همه از منابع مختلف تامین شود و در اختیار سازمانهای نیازمند به این نوع دادهها قرار گیرد. علاوه برآن، سرمایه گذاری بیشتر سازمانها و شرکتهای بخش خصوصی مانند گوگل یا مایکروسافت یا Esri در زمینه آمادگی مربوط به مدیریت بحران یا داشتن تیمهای مدیریت بحران یا مدیریت بلایا به این معنی است که آنها بخشی از سرمایه گذاریهای خود را به بهبود تلاشها و اقدامات خود در این حوزه اختصاص دادهاند. به نظر من، این نوع سرمایه گذاری میتواند در 10 سال آینده مزیتهای زیادی در پی داشته باشد زیرا خدمات و سرویسهای شبکه آنها و ذخایر دادههای آنها همگی در راستای پشتیبانی بهتر از مدیریت بلایا خواهد بود (مخصوصا با توجه به اینکه آنها در این محیط دارای اقدامات ابتکاری مختص خود هستند). بنابراین، فناوریهای آنها امکان انعطاف پذیری و دسترسی، دسترسی سریعتر و بهتر مورد نیاز را برای ما فراهم میکند. امیدوارم ما تا چند سال دیگر به این نقطه برسیم. از منظر من ما در همه این سازمانهای کارشناسان بسیار خوبی را در اختیار داریم. به اعتقاد من در صورت داشتن دسترسی بهتر و سریعتر به تصاویر بعد از بلایا، در زمینه مدیریت بلایا از حیث کاربرد دادههای مکانی-فضایی ما شاهد تحولات زیادی خواهیم بود.
هنوز افراد زیادی به کاربرد GIS در مدیریت بلایا اعتقادی ندارند و یا بعلت زمان زیادی که این نوع فناوری نیاز دارد زیاد به آن توجهی نمیکنند اما من مطمئن هستم که با پیشرفتهایی که در بالا ذکر کردم موضوع زمان دیگر برای ما مشکلی ایجاد نخواهدکرد. بعضی از این خدمات و دادهها با رزلشون فضایی بالا ظرف 6، 12 یا 24 ساعت بعد از وقوع حادثه و بسیارسریعتر از زمان استقرار در منطقه حادثه در دسترس خواهند بود. برای مثال، قبل از وقوع سیل یا بروز سونامی در ساحل ما میتوانیم به آسانی و دقیق مناطقی که باید تخلیه شود را مشخص کنیم. این اقدام نیازمند دادههای رزلشون بالا و دادههای دقیق درباره ارتفاع است دادههایی که امروز در اختیار نداریم اما امید است که ظرف 10 سال آینده به آنها دست یابیم.
به نظر من، مشکلی که الان وجود دارد این است که ما نمیتوانیم براساس نقشههای ماهوارهای که بر روی دیوار خود نصب کرده ام بعد از بارشهای باران 6 ساعته در بالادست پیش بینی کنیم چه مناطق پایین دستی در شهر به زیر آب خواهند رفت. در واقع ما نیاز به پیش بینی داریم و برای اینکار به دادهها و خدمات مشخصی نیاز داریم. برای رسیدن به این هدف، بابد عاددتهایی مانند استفاده مجدد از مجموعه دادههای 20 ساله در مقیاسهای کوچک را کنار گذاریم. باید به جلو حرکت کنیم و اگر این حرکت نیازمند سرمایه گذاری است لازم است هزینه آنرا فراهم کنیم. همانگونه که خیمه و بیکویت هزینه دارد همانطور هم دادهها هزینه بردار هستند. انتظار نداشته باشید دادهها رایگان در اختیارتان قرار گیرد دادههای رایگان همیشه با تاخیر و کندی به دست شما میرسند ولی درصورتیکه برای دادهها پول پرداخت کنید فورا میتوانید به دادههای سریعتر و با کیفیت بالاتر دسترسی داشته باشید. همانطور که فروشنده خیمه یا بیسکویت این اقلام را رایگان در اختیار شما قرار نمیدهد. باید بپذیریم که دادهها دارای هزینهای هستند و اینکه سرمایه گذاری در زمینه دادهها مزیتهایی را در پی دارد(از جمله توزیه بهتر خیمه و غذا بین افراد آسیب دیده).
امروزه، تصمیم گیرندگان هنوز در موقعیتی قرار ندارند که بتوانند از چنین سرمایه گذاریهایی پشتیبانی یا دفاع کنند. هر زمانیکه با یکی از مسولان ارشد صحبت میکنید در جواب میگویند “من مزیت یا منفعتی برای GIS متصور نمیکنم. درست است نقشههای مفید هستند اما نمیتوانم بر روی آنها سرمایه گذاری کنم و یا آنها را جدی بگیرم”. با تغییر یافتن چنین ذهنیتی، همه چیز تغییر خواهد کرد. امیدوارم با افزایش پهنای باند، خدمات محاسبات ابر، دقت و رزلشون دادهها بتوانیم به تدریج به این نقطه برسیم. اما این مهم نیازمند همکاری نزدیک سازمانهای مختلف است اما اگر سازمانهای تکروی کنند و همه چیز را برای خود بخواهند و فقط به دنبال جلب توجه و جذب سرمایه بیشتر برای خود باشند قطعا مدیریت بلایا در حد یک کسب وکار معمولی باقی خواهد ماند.
9-3-1-8 دیوید آلکساندر، دولت فدرال آمریکا(فصل 7، تخصص: GIS دردولت فدرال ایالات متحده آمریکا)
شما کاربرد GIS در مدیریت بلایا را در 10 سال آینده چگونه ارزیابی میکنید؟
به نظر من از حیث ابزار کاری، GIS در حال تخصصیتر شدن است و از نظر فناوری جنبه مصرفی بیشتری پیدا کرده است بطوریکه جزیی از وجود ما شده است. در ست مانند پیش بینی آب و هوا شده است ما قبل از اینکه کاری انجام دهیم ابتدا وضعیت آب و هوا را چک میکنیم به نظر من شما قبل از شناخت محیط مکانی و یا اتقاقات ومکان این اتفاقات حاضر نیست دست به اقدامی بزنید. به نظر روند دیگری که در آینده شاهد آن خواهیم بود عمومی کردن کاربرد GIS و آگاهی موقعیتی است. از منظر سنسور به این قضیه نگاه کنید که یک امر مطلوب است. ما نمیتوانیم نیروی انسانی را بدون برنامه و حساب شده برای امنیت کشور خود استفاده کنیم. اگر به کمکهای شهروندان توجه و اعتنایی نکنیم ما نیروی انسانی کافی برای تامین امنیت کشور خود در اختیار نخواهیم داشت. البته به این معنی نیست که ما از شهروندان خود میخواهیم وارد حیطه جاسوسی شوند.
اما همین شهروندان در سناریوهای متفاوت تبدیل به سنسورهای ارزشمندی میشوند که قادرند اطلاعات را به ما گزارش دهند. این کمک میتواند شامل گزارش داده درباره احساس ارزش باشد و با استفاده از این اطلاعات مردمی ما میتوانیم شناخت بهتر و کاملتری از یک رویداد و حادثه داشته باشیم و یا برای مثال در گزارش فعالیتهای مشکوک میتوان از این اطلاعات برای شناسایی الگوههایی که در مجاورت منطقه و اطراف آن در حال شکل گیری است استفاده کنیم.
در گزراشهای مردمی درباره متحمل شدن آسیب یا روبرو شدن با سیلاب، در اکثر موارد شهروندان قصد ارایه اطلاعات انحرافی ندارند بلکه به دنبال کمک کردن به همسایگان و جامعه خود هستند. به اعتقاد من ما در حال حرکت به سمت مردمی شدن هستیم به این معنی که سنسورها، عناصری انسانی و نه فقط فناوری هستند. تنها دوربینهای نصب شده در منطقه و سنسورهای بیومتریک یا سایر سنسورهای نشان دهنده دما و سرعت نمیتواند عناصر سنسور باشند. بلکه افراد و مردم نیز در این زمینه نقش بسیار مهمی ایفا میکنند.
برنامه تحقیقاتی
در زیر براساس دیدگاههای بدست آمده از مصاحبه شوندگان در این کتاب و سایر تحقیقات مربوطه، موضوعات وبرنامههای تحقیقاتی پیشنهادی درخصوص کاربرد GIS در مدیریت بلایا ارایه میشود. در دو هدف دنبال میشود: 1- انجام تحقیقات آکادمیک 2-ارایه ایدهها و نکات در زمینه تحقیقات و توسعه کاربردهای جدید GIS در مدیریت بلایا
1-روشهای جدیدی برای جمع آوری، پردازش، تبدیل، تحلیل، یکپارچه سازی حجم بیشتری از اطلاعات مکانی سنتی مانند تصاویر ماهواره ای، راستر و مجموعه دادههای برداری طراحی کنید و همزمان از فرمهای جدید اطلاعات مکانی که در مدیریت بلایا دارای نقشی مفید است (مانند دادههای بزرگ، اطلاعات اپن سورس، رسانههای اجتماعی واطلاعات جمع سپاری) استفاده کنید. اگرچه استفاده از رسانههای اجتماعی و اطلاعات جمع سپاری همچنان ادامه خواهد داشت. این جریانهای داده نمیتواند کاملا جایگزین اطلاعات مکانی سنتی شود. برای یهره برداری از حداکثر اشکال اطلاعات از حداکثر تعداد منابع باید بین هر دو نوع اطلاعات نوعی توازن برقرار شود و باید از اطلاعات در بستر فرهنگ و اقدامات مدیریت بلایا استفاده مناسب شود. همچنین لازم است تا مطالعات موردی مبتنی بر ترکیب اطلاعات مکانی سنتی و غیرسنتی و فناوریهای مدیریت بلایا بعد از ثبت در اختیار جوامع آکادمیک و مجریان قرار گیرد تا از این طریق به پیشبرد وضعیت کنونی کمک شود.
2-اشکال جدیدی از خدمات انتشار دادهها را توسعه دهید و بررسی کنید که چگونه دادههای موجود میتواند امکان به اشتراک گذاری حجم بیشتر و متنوع تری از اطلاعات مکانی با طیف وسیعی از نقش آفرینان مدیریت بلایا بر روی پلتفرمهای مختلف را فراهم کند. درآینده تبلتها، تلفنهای هوشمند و دستگاههای مانیتور دارای سایز کوچک و متصل به اینترنت جایگزین کامپیوترهای دسکتاپ خواهد شد. توسعه سرویسهای جدید انتشار دادهها باید همچنین موقعیتهای کشورهای در حال توسعه که درای پهنای باند پایینهستند و یا هیچ پهنای باندی وجود ندارند را نیز لحاظ کنند. همچنین باید موقعیتهای که در آن شدت بلایا باعث تخریب زیرساختهای ارتباطی حیاتی میشود نیز در نظر گرفته شود.
3-محصولات مدیریت بلایای مربوطه را که میتوان توسط GIS ایجاد کرد را بررسی، شناسایی و ثبت کنید و مشخص کنید چگونه افراد واجدشرایط میتوانند از این محصولات با پلتفرم فناوری مناسب در زمان و مکان مناسب و برای موقعیت مناسب مورد استفاده قرار دهند. برای مثال، مردم درزمان وقوع بلایا در مقایسه با متخصصان مدیریت بلایا در خصوص محصولات دارای نیازهای متفاوتی خواهند بود.
اگرچه در بعضی موارد نقشههای کاغذی موثر و کارساز هستند اما ساخت آنها ضمن اینکه نیازمند مهارتهای تخصصی برای داشتن یک کارکرد مناسب است بسیار هم وقت گیر است. در حالت ایده ال، تحقیقات و توسعه در این حوزه از اقدامات طراحی کاربر-محور و تکنیکهای مهندسی کاربردپذیری جهت ارزیابی دقیق کارایی و مرتبط بودن محصولات GIS استفاده میکند(برای اطلاعات بیشتر در زمینه اقدامات طراحی کاربر-محور و تکنیکهای مهندسی کاربردپذیری به وزارت بهداشت و خدمات سلامت آمریکا 2014، فورمن و پایک 2004 و رابینسون و همکاران 2005 مراجعه کنید).
4-مطالعاتی سازمانی را جهت شناسایی جریانهای خاص اطلاعات در بین سطوح چندگانه نقش آفرینان از جمله شهروندان، واکنش دهندگان محلی و دولت انجام دهید. سعی کنید در اینجا ضمن شناسایی مشکلات و گلوگاههای جریان اطلاعات، نحوه بایگانی کردن این دادهها و انتقال آنها جهت تصمیم گیریهای آگاهانه درباره مراحل بعدی بحران را مشخص کنید. برای مثال، اطلاعات بدست آمد طی مرحله واکنش میتواند برای انجام اقدامات آگاهانهتر در مرحله بازیابی، کاهش اثرات و برنامهریزی مورد استفاده و بهرهبرداری قرار گیرد.
5- موارد و مصادیق خاصی که نشان دهنده ارزش مالی، سازمانی و همکارانه GIS در مدیریت بلایا است را شناسایی کنید و این مصادیق را در اختیار تصمیم گیرندگان ذی ربطی که سیاستها و تغییرات سازمانی را تصویب میکنند قرار دهید تا آنها GIS را در فعالیتهای مدیریت بلایا در همه سطح لحاظ کنند(برای مثال به هیئت مشترک انجمنهای اطلاعات مکانی-فضایی 2013 مراجعه کنید). در حالت ایده ال، ظرف 10 سال آینده GIS آنقدر در فعالیتهای شهروندان، مجریان مدیریت بلایا و تصمیم گیرندگان عجین شده است که مانند اینترنت یا کامپیوتر به یک فناوری “نامرئی” تبدیل خواهد شد. از یک نظر میتوان گفت این روند همین الان هم شروع شده است و ردپای آنرا در مواردی مانند آشنایی افراد زیادی با GIS در قالب استفاده از گوگل مپ یا GPS برای یافتن مسیر در خودرو مشاهده کرد. در حالت ایده ال میتوان از چنین سازوکارهای آشنا و موجود برای مدیریت بلایا استفاده کرد(برای مثال، استفاده افراد از گوگل مپ در حلت افلاین جهت رصد کردن فعالیتهای محلی دذ مناطق متاثر از بلایا). ازا ین خدمات میتوان برای آگاهی از کسب وکارهای در حال فعالیت، مکانهای دست یابی به مایحتاج اساسی مانند آب و غذا وپشتیبانی ار اعضای جامعه استفاده کرد.
6-رویکردها و روشهای آموزشی جدیدی را در زمینه آموزش قابلیتهای GIS و تفکر فضایی در مدیریت بلایا به گروهای متنوع یادگیرندگان دارای نیازهای آموزش متنوع طراحی کنید. بسیاری از متخصصان مدیریت بلایا فقط از GIS برای بخش کوچکی کارهای خود استفاده میکنند و در خصوص نحوه استفاده از GIS به آموزشهای گستردهای نیاز ندارند. علاوه بران، ممکن است افراد در کار خود نیازمند GIS باشند اما از منافع و مزیتهایی که GIS برای آنها میتواند داشته باشد بی اطلاع باشند و یا اینکه زمان کافی برای کسب مهارت در استفاده از نرم افزار GIS نداشته باشند. مرورگرهای رایگاه دادههای GIS با توجه به استفاده آسان میتواند نقطه شروع خوبی دراین زمینه باشد اما این برنامهها از نظر قابلیتهای تحلیلی محدود هستند. باید ایدههایی مانند بازیهای تقویت کننده تقکر فضایی یا سایر محیطهای یادگیری دارای استفاده آسان را باید طراحی کنیم تا افراد بتوانند عملا قابلیتهای GIS را با استفاده از سناریوهای واقعی مدیریت بلایا مشاهده کنند.
9-3-2 توسعه GIS جهت استفاده در شغلهای مربوط به مدیریت بلایا
مصاحبهها
بسیاری از افراد مصاحبه شونده در این کتاب علاوه بر ارایه نظرات و نکات ارزشمند درباره آینده کاربرد GIS در مدیریت بلایا، دارای تجربه عملی در زمینه استفاده از GIS در فعالیتهای مدیریت بلایا یا حیطههای مربوطه طی سالیان متمادی بودهاند و شاهد ورود افراد زیادی به این حوزه بودهاند. در بخشهای زیر، این افراد توصیهها و پینشهاداتی درباره ورود به شغل و دنیای کاربرد GIS در فیلد مدیریت بلایا ارایه میدهند. آنها از منظر استخدام در بخشهای خصوص، دولتی، سازمان غیردولتی بین المللی یا سازمان ملل دیدگاههای خود را مطرح میکنند.
آلن لیدنر(فصل 4)
برای افرادی که جدیدا در حوزه کاربرد GIS در مدیریت بلایا وارد شدهاند و همچنین برای آنها که در بخش خصوصی در این زمینه فعال هستند چه پیشنهاداتی دارید؟
با نگاه به بخش خصوصی متوجه میشوید که در قسمتهای مدیریت وضعیت بحرانی و امنیت شرکتی، رستههای شغلی زیادی برای پرسنل آموزش دیده در زمینه GIS وجود دارد. بسیاری از شرکتهای بخش خصوصی از جمله شرکتهای خدمان مالی، شرکتهای حمل ونقل، شرکتهای ارایه دهنده خدمات ارتباطی، برق و گاز دارای بخشهای مدیریت ریسک هستند که اغلب مرکز عملیات وضعیت اضطراری است. در زمان تجربه کاری خودم، تعداد زیادی از این سازمانها از پرسنل GIS استفاده نمیکنند و نمیدانند که چگونه اطلاعات GIS میتواند به آنها کمک کند. در نتیجه آنها نمیتوانند از دادهها و منابع تحلیلی در دسترس خود مخصوصا در سطح دولتهای فدرال، ایالت و محلی بهره و استفاده لازم را ببرند. به نظر من، ما به عنوان جامعه GIS باید راههایی را برای ارتباط نزدیک با شرکتهای بخش خصوصی پیدا کنیم و به آنها تفهیم کنیم که GIS در سرویسهای امنیتی آنها نقش اساسی ایفا میکند و همچنین در کسب وکارهای روزانه آنها موثر است. باید به آنها ارزشها و کاربردهای مختلف GIS را نشان دهیم. در سطح دولت، به نظر من ما باید استدلالهای قوی تری در زمینه مزایای GIS جهت ثبت مستند آنها و جذب منابع مالی و کارکنان بیشتر ارایه دهیم و به اعتقاد من جوامع دانشگاهی و سازمانهایی مانند انجمن NYSGIS در این زمینه میتوانند بهترین نقش را ایفا کنند. من درباره آینده GIS کاملا خوشبین هستم اما مانند همه فناوریهای جدیدی و نواورانهای که توضیح دادن درباره آنها سخت است متقادع کردن افراد درباره ارزش و مزیتهای GIS کار دشواری است. گزارشهای زیادی دیده ام که شنان میدهند در هنگام تعدیل نیروهای دولتی، بیشتر کارکنان GIS هستند که برکنار میشوند. زیرا مدیران ارشد نسبت به کل مزایای ناشی از کاربرد GIS آگاه نیستند و این وظیفه ما است که این وضعیت را درست کنیم.
آیا برای کسانیکه باید در حوزه کاری جدید خود بر کاربرد GIS تکیه کنند مجموعه مهارتهای خاصی را پیشنهاد میکنید؟
بسیار خوب، مشخصا شما باید در زمنیه علوم جغرافیا، مدیریت دادهها و مهارتهای فنی مرتبط، تسلط بر فناوریهای مبتنی بر دادههای فضایی و شناخت ویژگیهای منحصربفرد دادههای فضایی آموزش لازم را طی کنید. در عمل، شما باید بتوانید دادههای فضایی بدست آمده از منابع متفاوت را با هم یکپارچه کرده و آنها را به محصولات تحلیلی و تجسم سازی موثر تبدیل کنید. این محصولات باید به پیامدهایی معنادار منتج شوند. بیشترین ارزش GIS از توانایی و نقش آن در بهبود فرایندهای کاری و ارایه اطلاعات اساسی به تصمیم گیرندگان دولتی و کسب وکارها ناشی میشود. برای این منظور، پرسنل GIS باید نسبت به بازمهندسی فرایند کسب وکار و تکنیکهای مدیریت تغییر شناخت عمیقی داشته باشند. علاوه برآن، به اعتقاد من برای پرسنل GIS بسیار مفید است که مهارتهای سازمانی و سیاسی خود را تقویت کنند. یکی از نقاط قوت GIS توانایی آن در یکپارچه سازی دادههای ذخیره شده در مخازن مجزا و تبدیل آنها به انواع مختلف محصولات تحلیلی ارزشمند است. انجام موفقیت آمیز چنین کاری مستلزم آن است که استفاده کننده GIS پویایی سازمانی و نحوه تشویق افراد برای همکاری کردن نزدیک با هم را بداند. در صورت عدم موفقیت در متقاعد کردن سازمان یا نهادی برای به اشتراک گذاشتن دادههای خود با شما، آنوقت حتی همه فناوری و دانش فنی موجود در جهان برای محقق کردن هدف تان کافی نخواهد بود.
آنتژه هشلتین(فصل 4)
برای افراد تازه وارد به عرصه فناوری اطلاعات، سنجش از دور GIS و مدیریت بلایای بین الملی چخ توصیههایی دارید؟ آنها لازم است چه مهارتهایی را بیاموزند؟ GIS یا چیزهای دیگر؟ برای کسانیکه قصد دارند وارد این حوزه شوند چه توصیههایی دارید؟
به نظر من مهارتهای برنامه نویسی واقعا مفید است. برای مثال، جاوااسکریپت برای شناخت عمیقتر و جامعتر اپلیکیشنهای شبکه یا سنجش از دور بسیار مناسب است. داشتن تفکر فضایی نیز نقش اساسی دارد. باید بتوانید با گروهها یا افراد دارای پیشینه متفاوت تعامل داشته باشید زیرا مدیریت ریسک و بلایا یک حوزه کاملا بین رشتهای است. در همان مراحل اولیه با متخصصان مختلف نهایت تعامل را داشته باشید. سعی کنید اشخاص و وظایف آنها را در مدیریت ریسک و بلایا تشخیص داده و منابع و خدمات موجود را شناسیی کنید.
چگونه شما به عنوان مدیر حرفهای در سازمان ملل مشغول شدید؟
من به دنبال شغلی بودم که تمام علایقم را در یکجا جمع کند. در دانشگاه شغل من بیشتر فنی بود و فعالیتم بیشتر بر توسعه الگوریتمها متمرکز بود و با توسعه اپلیکیشنها مرتبط نبود. اما من وارد رشته جغرافیا با موضوع کشورهای توسعه یافته و مسایل زیست محیطی شده بودم و به دنبال راهی برای جمع کردن این دو حوزه در کنار هم بودم. در زمان فعالیتم در دانشگاه، بعضی اوقات به عنوان مشاور سازمان ملل در امور مقابله با بیابان زایی در بن کار میکردم. بنابراین زمانیکه شغل کار در UN-SPIDER به من پیشنهاد شد خود را کاملا منطبق با آن میدیدم. فرایند درخواست و استخدام بسیار طولانی بود اما در نهایت موفقیت آمیز بود.
دکتر مایکل پودکس(فصل 4)
برای افراد تازه کار علاقمند به کارکردن با مدیریت بلایا و GIS در آلمان، در سطح بین المللی یا بطور کلی چه پیشنهاداتی دارید؟
به اعتقاد من که در حوزه جغرافیا فعال هستم و از منظر GIS یکی از مزایای این فناوری تفکر محیطی است. منظورم این است که GIS باعث وسیعتر شدن دامنه تفکر فرد میشود و بجای اسنکه یک خط فکری مستقیم را دنبال کند از ایدههای جدید استقبال میکند. برای مثال، تجربه کاریم به عنوان یک جغرافیا باعث شده است تا نه تنها تاثیرات زیست محیطی مدیریت آبخیزداری بلکه عوامل اجتماعی-اقتصادی را نیز درک کنم. همچنین عوامب روانشناسی را نیز میتوان مشاهده کرد.
بنابراین، لحاظ کردن همه این ابعاد انشانی و همچنین تعاملات انسانها با محیط زیست بسیار مهم است زیرا در زمان مدیریت ریسک و موقعیتهای بحران به این موارد نیاز داریم. بنابراین، این دانش دارایی بسیار مهمی محسوب میشود. البته تسلط بر روشهای فضایی موجود در GIS نیز مهم است و نوعی امتیاز برای این شغل محسوب میشود. به نظر من، بهتر است ساختارهای داده، پایگاه دادههای فضایی و ناهمگنی اطلاعات فضایی که روز به روز در حال پیچیدهتر شدن است را بخوبی بشناسیم. علاوه برآن، افراد دانشگاهی افرادی فنی هستند بنابراین فقط از جنبه فناوری به موضوع نگاه میکنند. اما نظر و دیدگاه کاربر نیز بسیار مهم است. برای مثال، اگر من فقط به همکارانم در اتاق بگویم”نگاه کنید من یک فناوری بسیار عالی دارم و شما باید از آن استفاده کنید” و آنها هم موافقت کنند و بگویند”وه! چقدر عالی است” از این فناوری استفادهای نخواهند کرد زیرا برای جریان کاری آنها طراحی نشده است. بنابراین اگر میخواهید فناوری جدیدی مخصوصا GIS را ارتقا دهید باید جهت گیری کاربر را نیز در نظر بگیرید.
همچنین میخواهیم بر اهمیت کارتوگرافی و طراحی تاکید کنم. به اعتقاد من، این دو بسیار مهم است زیرا از طریق آنها میتوانید کارهای بسیار بیشتری با GIS و دادههای مکانی انجام دهید. استفاده واقعی و موثر از کارتوگرافی در موقعیتهای بحران میتواند بسیار کارساز و مهم باشد اما متاسفانه مغفول واقع شده است. نحوه ارایه اطلاعات تاثیر زیادی بر کاربرد اطلاعات دارد. باید مشخص کنید آیا پرسنل مدیریت بحران نقشه را بخوبی درک و از آن استفاده مناسبی میکنند. شاید اطلاعات موجود در نقشه بسیار پیچیده و زیاد باشد ویا اینکه برعکس اطلاعات دارای ساختار بسیار واضحی باشد بطوریکه بتوان ظرف 5 ثانیه پیام آنرا بخوبی درک کرد. بنابراین، این چالش همیشه وجود دارد.
اسکات مک کارتی(فصل 4)
برای افارد تازه واردی که علاقمند به کار کردن در حیطه مدیریت بلایا و GIS هستند چه توصیههایی دارید؟
نگاه عمیق به امور در حال انچام و استفاده از این تجربه درموقعیتهای موجود بسیار مهم است. همیشه من به همکارانم میگویم که دید بازی داشته باشند. منظورم این است که همیشه نگاه کنید پیشرفت خیره کننده بعدی چه چیزی خواهدبود. شما معمولا میتوانید شش ماه یا حتی یک سال زودتر علایم ظهور یک فناوری جدید را مشاهده کنید. باشنیدن درباره این موضوع به آن فکر میکنید بسیار خوب، با معرفی این فناوری جدید چگونه از آن استفاده خواهید کرد و از آن چگونه به نفع حوزه کاری خود استفاده خواهید کرد؟ برای مثال، چگونه میتوان از واکنش دهندگان اولیه کمک کرد تا شغل خود را به شکل آسانتری انجام دهند و مسایلی که با آن مواجه میشوند را حل کنند. شما حتما لازم نیست که یک تحلیل گر GIS یا تکنسین باشید تا از GIS استفاده کنید بلکه همه میتوانند در بخشهای مختلف کاری خود از GIS استفاده کنند. افراد و حرفههای زیادی وجود دارد که GIS را ابزار مفیدی مییابند. من این نوع روند را دوست دارم زیرا افراد زیادی در کسب و کارهای مختلف وجود دارند که در فعالیتهای روزانه خود از خدمات و اپلیکیشنهای تهیه نقشه مبتنی بر شبکه عمومی استفاده میکنند. این افراد اگرچه هیچ دوره تخصصی در زمینه GIS نگذارنده و با 99 درصد واژگان GIS آشنایی ندارنداما میدانند چگونه با گوگل مپ و MONRO Map Viewer استفاده کنند. بنابراین برای افرادی که مانند من بصورت تخصصی وارد حیطه GIS نشدهاند بررسی کنید که چگونه میتوانند از GIS به عنوان یک ابزار استفاده کنند.
دکتر یورگ زارازینسکی(فصل 4)
برای افراد تازه واردی که به کار کردن برای سازمان ملل در حیطه مدیریت بلایا و GIS علاقمند هستند چه توصیههایی دارید؟ برای مثال، افاردی که دارای مدرک کارشناسی یا ارشد یا دکتری جغرافیا هستند و دانش محدودی درباره GIS داشته باشند و همزمان با توجه داشتن مجموعهای از مهارتها علاقمند باشند با سازمان ملل همکاری کنند. یا افرادی که برای ملحق شدن به سازمان ملل در حال گذرندان دوره GIS هستند.
در ابتدا، من معتقدم چنین فردی بادی یک تصمیم کلی بگیرد” آیا من قصد دارم حداقل چندین سال را صرف کنم تا به یک متخصص حرفهای GIS و سنجش از دور تبدیل شوم و اینکه بتوانم در موقعیت شغلی بعدی خود در سازمان ملل یک کارکرد فنیتر و تخصصیتر داشته باشم.؟ چنین شخصی به سازمانهایی دارای وظایف عملیاتی مانندZKI یا کمیساریای عالی پناهدگان سازمان ملل نگاه خواهد کرد. اگر بخواهید این مسیر را انتخاب کنید باید نسبت به چندین فعالیت وقت گیر دیگر که در مدیریت بلایا بسیار مهم است اطلاعات لازم را داشته باشید. برای مثال، شما همیشه باید برای کارکردن در چارچوب زمانی 24 ساعت شبانه روز در 7 روز هفته آمادگی داشته باشید. در موارد خاصی، شما مجبور خواهید بود برای حضور در منطقه بحرانی به کشورهای دیگرسفر کنید. شما باید همیشه آمادگی کامل داشته باشید زیرا به محض فراخوان باید سریع اعزام شوید. ممکن است همه افراد با چنین شرایطی احساس راحتی نکنند.
بنابراین، این تصمیم برای شما بسیار حیاتی و حساس خواهد بود. با نگاه دقیقتر به بعضی از سازمانهای بزرگتر، برای مثال برنامه جهانی غذا، متوجه میشوید که آنها دارای دپارتمان GIS در ایتالیا هستند و کارشناسان در آن در زمینه تهیه نقشه ا اقدامات زیادی نجام میدهند. چنین شرایطی برای کمیساریای عالی پناهدگان سازمان نیز صدق میکند. زیرا این سازمان با سایر موسسات و دانشگاهها برای مطمئن شدن از در دسترس بودن جدیدترین اطلاعات در زمان وقوع بلایا هماهنگی و تعامل دارد. بنابراین، اساسا متخصص دارای دانش و تخصص مناسب در زمینه سنجش ازدور و GIS میتواند گزینههای کاری زیادی در سیستم سازمان ملل پیدا کنند و کاربردهای زیادی برای GIS در مدیریت بین المللی ریسک و بلایا مد نظر قرار دهند.
به هر حال، تعداد شغلها محدود است. بطور کلی در مجموعه سازمان ملل شاید 500 نفز وجود دارد که در حیطه سنجش از دور و GIS کار میکنندو معمولا ایت عدد طی سالیان گذشته ثابت بوده است. از طرف دیگر، با توجه به افزایش رویدادهای آب و هوایی و تعداد فزاینده طوفانها و سیلابها به احتمال زیاد در آینده به تعداد بیشتری از متخصصان مکانی-فضایی نیاز خواهدبود.
لورنت زاران(فصل 5)
برای افراد تازه واردی که به کار کردن برای سازمان ملل در حیطه مدیریت بلایا و GIS در عرصه بین المللی علاقمند هستند چه توصیههایی دارید؟
برای اینکار بعضی دروههای مربوط به GIS را باسد بگذرانید. قطعا لازم است با مبانی سنجش از دور آشنا شوید و در زمینه GIS ومدیریت بلایا نیز باید چند دوره را بگذرانید. باید در دورههای مربوط به مدیریت بلایا بصورت عملی ونظری شرکت کنید. برای مثال، سازوکارهای مدیریت بلایا به چه معنا است؟ و اینکه فناوریها در این زمینه چه کمکی میتوانند به ما رایه دهند؟ بنابراین از دو جنبه باید توجه کنید و دقت کنید تا ارتباط بین آنها را بخوبی بفهمید. اگر بخواهید در این حیطه کار کنید توجه به این نکته بسیار مهم است.
در صورتیکه متخصص GIS هستید باید تصویر بزرگتر را در نظر بگیرید و کارکردها و وفعالیتهای موسسات وسازمانهای مختلف را بخوبی درک کنید زیرا باید مطمئن شوید که فعالیتها و پروژههایی که قرار است انجام دهید دوباره کاری نیست. شما وارد این حوزه میشوید غافل از اینکه سازمان یا موسسه دیگری در همان کشور دقیقا همان کار شما را انجام میدهد. توجه به این موضوع بسیار مهم است. اکثرا افراد وقتی وارد حیطه جدیدی میشوند از تاریخچه موسسه اطلاع دقیقی ندارند و در نتیجه درباره نحوه کار شبکه و خانواده آمادگی کافی ندارند. به نظر من دلیل این وضعیت عدم تدریس نحوه کار سازمان ملل یا وظایف سازمانها و موسسات مختلف سازمان ملل در دانشگاه است. بنابراین وقتی تازه کارکردن در یک محیط بین المللی را تجربه میکیند لازم است با این موضوعات آشنایی داشته باشید. باید مقداری تجربه داشته باشید وتمرینهایی را انجام دهید.
در تجربه کاریم با بیش از 50 کارآموز سازمان ملل، ظرف سه ماه اکثر کارآموزان ما نسبت به پبشینه سازمانی و رابطه پویا بین مووسات و همچنین تعارضات بین آنها آگاهیهای لازم را کسب کردند. بنابراین این امر شدنی است. بعد از گذراندن دوره کارآموزی شما در زمینه مدیریت بلایا و دادههای مکانی-فضایی خلاقانه عمل خواهید کرد. شما میدانید چه کسی چکاری را انجام میدهد، چه سازمانهایی درگیر هستند، چه نامهایی مهم هستند و شما کجا میتوانید چه چیزهای مهمی را بیابید. در غیراینصورت به محض ورود به این حوزه به عنوان متخصص مکانی-فضایی برای یک سازمان غیردولتی بزرگ استخدام میشوید و به شما گفته میشود فورا بروید و کار پشتیبانی از فلان کشور را آغاز کنید. در اینجا شما میتوانید بدون اینکه با سازمان دیگری مانند دفتر اموربشردوستانه سازمان ملل، WFP یا کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل یا هیات حافظ صلح سازمان ملل که کار مشابه انجام میدهد چک کنید. در اینجا دیگر اهمیت نمیدهید که ایا سازمانهای دیگر میتوانند دادههای مفیدی را با شما به اشتراک گذارنند.
در اینجا شما سر از موقعیتهایی در میاورید که من بارها در مورد افراد جوان دیده ام. افرادیکه در دفتر خود در حال تهیه نسخه رقومی شبکههای جادههای یک کشور از طریق SPOT هستند و من ازآنها میپرسم: ایا میدانید OpenStreetMap و یا گوگل مپ وجود دارد؟ و در جواب میگیوند” نه، اینها چیست” باید در زمینه کسب اطلاعا پیش زمینه تمرین کنید و بدانید چه کسی در چه زمینهای فعالیت میکند از چه کسی چه نوع اطلاعات و پشتیبانی میتوانید دریافت کنید؟ همیشه باید ایده همکاری و مشارکت را در ذهن داشته باشید. فردگرا و تکرو نباشید و از نفکر فردی امتناع کنید. همیشه به فکر این نباشید که فقط خودتان را مطرح کنید. از اتخاذ رویهای مغرورانه برای توجه به منافع خود به کلی اجتناب کنید زیرا در حوزه مدیریت بلایا هدف نهایی پشتیبانی کردن ااز کشور یا جامعه خاصی است که دچار مشکل شده است.
بنابراین اولین و مهمترین دغدغه شما باید پشتیبانی و انجام بهترینها برای افرادی باشد که نیازمند کمک شما هستند نه اینکه بخواهید فقط به دنبال موفقیت خود و سازمان خود باشید. افراد ارزش کار شما و افراد زیرمجموعه شما را در درازمدت درک خواهند کردو از اینکه شما دیگران را به منافع خود ترجیح داده اید از شما قدردانی خواهند کرد. در درازمدت نتایج برای شما بسیار مثبت خواهد بود. اگر در شروع کار شما متخصص این حوره نیستید با تلاش میتوانید ظرف یک یا دو سال به یک متخصص تبدیل شوید و یا میتوانید از یک موسسه تخصصی دارای شهرت و پیشینه خوب با گذراندن چند دوره مدرک کارشناسی ارشد در فیلد مدیریت بلایا و GIS را اخذ کرد. این دورهها فقط مختص کشورهای توسعه یافته نیست بلکه در کشورهای درحال توسعه نیز میتوان برگزار کرد. بعضیاز دفاتر پشتیبانی منطقهای ما در شبکه UN-SPIDER از جمله موسسات آموزشی است که چنین دورههایی را در کشورهای توسعه یافته ارایه میدهند.
دیوید آلکساندر(فصل 7)
برای افراد تازه واردی که علاقمند به مدیریت بلایا و GIS در دولت فدرال آمریکا هستند چه توصیههایی دارید؟
به نظر من چنین افرادی بهتر است وارد سازمانهای غیردولتی و گروههای تخصصی شوند. فقط به گذراندن کلاسهای GIS بسنده نکنید. بلکه سعی کنید GIS را به فعالیتهای واکنش دهندگان وضعیت اضطراری و مدیریت بحران پیوند بزنید. یکی از موارد مغفول شده همین عدم توجه به پیوند این دو است. این خطر وجود دارد که ما GIS را حاشیه برانیم. در اینصورت شما در حال گسستن از اپراتورهایی هستید که تلاض میکنید از آنها پشتیانی کنید و لی نمیتوانید رفتارها، نیازها و ریتم و آهنگ آنها را درک کنید. من همه را تشویق میکنم در این زمینه مشارکت جدی داشته باشند.
براساس مصاحبههای انجام شده در این کتاب و توصیههای خودم با توجه به همکاری با دانشجویان GIS علاقمند به مدیریت بلایا نکات زیر را میتوان ارایه داد:
دیدگاهی بین رشتهای داشته باشید: طیفی گسترده از موضوعات مانند GIS، سنجش از دور، مدیریت بلای، فناوری اطلاعات و سایر رشتههای مرتبط با مدیریت بلایا را مطالعه کنید. برای مثال، برای شناخت زلزله کلاسهای علوم زمین و برای شناخت آسیب پذیری اجتماعی کلاسهای جامعه شناسی را بگذرانید.
ذهنیت و دیدی باز داشته باشید: در مورد فرصتهایی که برای شما ایجاد میشود انعطاف پذیر باشید. با توجه به تنوع GIS در مدیریت بلایا هرگز نمیدانید چه موقع چه جنبهای از GIS میتواند برای شما فرصت شغلی بسیار ارزشمندی باشد.
مشارکت داشته باشید: بصورت داوطلبانه در اقدامات مدیریت وضعیت اضطراری وابسته به سازمانهایی مانند سازمان مدیریت بحران فدرال یا صلیب سرخ یا گروههای تخصصی مانند GISCorps شرکت کنید. مدیریت بلایا یک فیلد فعال و پویاست که برای تسلط در آن نیازمند داشتن تجربه واقعی است.
از مرزها فراتر رفته و نقش برجسته خود را نشان دهید: از یادگیری مهارتهای GIS پا را فراتر گذاشته و مهارتهای دیگری مانند برنامه نویسی کامپیوتر، توسعه شبکه و مدیریت پایگاه داده را نیزیاد بگیرید زیرا GIS یک حوزه بین رشتهای است. بسیاری از افراد درباره چگونگی استفاده از GIS کلاسهایی میگذرانند اما تعداد کمتری به یادگیری مهارتهای فناوری اطلاعات که میتواند باعث هم افزایی با GIS شود میپردازند. یادگیری مهارتهای کامپیوتر و IT همراه با مهارتهای GIS باعث میشود تا در جایگاه و موقعیت بهتری برای استخدام در شغلهای مربوطه قرار گیرید زیرا با این مهارتهای دیگر شما میتوانید در حیطه GIS قدرت مانوردهی بیشتری باشید.
9-3-3 همیشه در کاربرد GIS برای مدیریت بلایا به روز باشید
مانند فناوریهای دیگر، GIS پیوسته در حال تغییر است. بنابراین به روز کردن دانش خود طبق روندهای موجود بسیار مهم است. در غیر اینصورت مهارتها و دیدگاهی شما دچار درجازدن و ناکارامدی خواهدشد. علاوه برآن، حوزه مدیریت بلایا نیز پیوسته در حال تغییر است. زیرا با اضافه شدن دیدگاههای جدید و اشکال جدید داده مانند رسانههای اجتماعی، دادههای بزرگ، اندازه، محدوده، شدت و پیچیدگی بلایا نیز در حال افزایش است. در زیر فهرستی از سازمانها، دانشگاهه و انتشارات معتبری ارایه میشود که میتوانید دانش خود در زمینه کاربرد GIS درمدیریت بلایا را به روز کنید و همچنین از این فهرست برای یافتن شغلهای جدید در زمینه GIS استفاده کنید. توجه داشته باشید که بسیاری از این مراکز بطور مستقیم با کاربرد GIS در مدیریت بلیای مرتبط نیستند. بلکه آنها یا بر مدیریت بلایا یا وضعیت اضطراری بطور خاص متمرکز میشوند و GIS موضوعی است که میتوان در آنها یافت یا اینکه بطور خاص بر GIS متمرکز میشوند وموضوع بلایا یا مدیریت وضعیت اضطرار را میتوان در آنها یافت.
Organizations
- International Association of Emergency Managers (IAEM): http: //www. iaem. com/
- The National Emergency Management Association: http: //www. nemaweb. org/
- International Network of CrisisMappers: http: //crisismappers. net/
- Information Systems for Crisis Response and Management Association: http: //
www. iscramlive. org/
- Association of American of Geographers: http: //www. aag. org/
- International Geographical Union: http: //igu-online. org/
- International Cartographic Association: http: //icaci. org/
- Global Spatial Data Infrastructure Association: http: //www. gsdi. org/
- The Open Source Geospatial Foundation: http: //www. osgeo. org/
- Open Geospatial Consortium: http: //www. opengeospatial. org/
Note that many of these organizations hold conferences. You should look closely through
their websites to see what they offer.
9-4 خلاصه فصل
در این فصل با چهار مورد مختلف آشنا شدید. در بخش اول این فصل، فهرستی از موضوعات ویژه مربوط به GIS در حوزه مدیریت بحران ارایه شد. درابتدا با ایده تجزیه و تحلیل بصری اشنا شدید که بر پشتیبانی از استدلال تحلیلی با رابطهای بصری تعاملی دلالت دارد – موضوعی که در زمینه مدیریت بحران موضوی مرتبط است زیرا از نظر پشتیبانی تصمیم گیری از دلایل و شواهد زیادی استفاده میکند. لحاظ کردن اطلاعات گسترده رسانههای اجتماعی مانند توییتها، نمونهای بارز از دادههای بزرگ برای مدیریت بحران است که میتوانند به عنوان یکی از منابع بالقوه اطلاعات در شناخت موقعیتی در هنگام بروز بحران استفاده شود. همچنین در مورد فن آوریهای خاصی که ممکن است برای کار با دادههای بزرگ نیاز داشته باشید توضیحاتی ارایه شد. سپس، در مورد کاربرد ایده بازیهای جدی برای GIS و مدیریت بحران مطالبی ارایه شد. از بازیهای جدی میتوان برای ایجاد سناریوها و شبیه سازیها استفاده کرد و یک نمونه خاص ساخت یک بازی جدی درون یک محیط نرم افزاری GIS تجاری جهت آموزش عمومی درباره قابلیتهای GIS و ایجاد مهارتهای تفکر مکانی تشریح شد. سرانجام، به منظور آشنا شدن با مبانی زیربنایی نرم افزار GISystems، با علم اطلاعات جغرافیا آشنا شدید و توصیه شد که علایق خود در حوزه علم اطلاعات جغرافیایی را جدی گرفته و حوزه کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در مدیریت بحران را توسعه دهید.
بخش دوم فصل به آینده GIS برای مدیریت بحران براساس اطلاعات حاصل از مصاحبه با چندین کارشناس پرداخت. یک برنامه تحقیقاتی برای GIS در مدیریت بحران بر اساس دیدگاههای این افراد و تحقیقات دیگر انجام شده ارایه شد.
در بخش سوم این فصل، توصیههای طیف گستردهای از افراد در مورد تهیه یک سیستم اطلاعات جغرافیایی برای حرفه مدیریت بحران و نحوه یافتن شغل در این حوزه ارایه شد. به ویژه، توجه داشته باشید که بسیاری از افراد یک روش میان رشتهای را برای دنبال کردن شغل GIS در مدیریت بحران توصیه میکنند. بنابراین، مهم است که ضمن داشتن ذهنی باز، در کار خود انعطاف پذیر باشید.
بخش پایانی این فصل فهرستی از سازمانها، همایشها، مجلات و مجلات آموزشی و فرصتهای داوطلبانه را برای شما فراهم کرده است تا بتوانید در بخش مدیریت مقابله با مخاطرات، دانش خود را در زمینه GIS به روز کنید. امیدوارم که از خواندن و یادگیری این کتاب لذت برده باشید. در حالت ایده آل، این کتاب به شما ایدهها ی الهام بخش و آموزشی برای تفکر فضایی و پیشرفت کار خود در زمینههای متنوع مرتبط با حوزه کاربرد GIS در مدیریت بحران ارایه داده است.
تفکر کنید!
1- با جستجوی اینترنتی مثالهای دیگری از سیستم تجزیه و تحلیل بصری که برای کار با دادههای بزرگ طراحی شده است را پیدا کنید. اگر در صورت عدم ارتباط مستقیم این سیستم با مدیریت بحران، چگونه میتوانید از این سیستم برای پشتیبانی از فعالیتهای مدیریت بلایا مانند برنامههایی که در این کتاب ارایه شد استفاده کنید؟
2- در صورت طراحی یک بازی جدی برای GIS و مدیریت بحران برای افراد تازه کار GIS، چه نوع سناریویی را میتوان ایجاد کنرد و کدام نوع اقدامات GIS را میتوان در بازی لحاظ کرد بگونهای که با سناریوی شما مطابقت داشته باشد؟ به نکات ارایه شده در این کتاب و تجربیات شخصی خود با GIS فکر کنید.
3- بر اساس آنچه در این کتاب میخوانید و همچنین تحقیق خودتان، فکر میکنید آینده GIS برای مدیریت حوادث چگونه خواهد بود و چرا؟
4- اگر به دنبال شغلی در زمینه مدیریت بحران در GIS هستید، رزومه خود را مرور کنید و ببینید آیا رزومه کاری شما با موارد مطرح شده مطابقت دارد یا فقط با برخی از آنها منطبق است؟
5- همانطور که در بخش به روز کردن دانش کاربرد GIS در مدیریت بحران اشاره شد، بسیاری از موارد ذکر شده به طور مستقیم با GIS و مدیریت بحران مرتبط نیستند. با بررسی برخی از این موارد مشخص کنید در کجا GIS در بستر مدیریت بحران و در کجا مدیریت بحران در بستر GIS استفاده شده است.
بدون دیدگاه