کاربرد GIS در نقشه برداری:قسمت اول

ایجاد فرصت های جدید

نقشه برداران برای جمع آوری اطلاعات موجود به انواع نرم افزارها و فن آوری وابسته هستند . جمع آوری اطلاعات جدید ، تجزیه و تحلیل داده ها ، تولید برنامه ها ، مدیریت پروژه ها و ارائه داده های دقیق به نرم افزار های کاربردی و جدید وابسته هستند.

فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) با توجه به قابلیت های بسیار بالایی که دارند می توانند در تصمیم گیری های بهتر و کارآمد به نقشه بردارها و کسانی که با نقشه برداری ارتباط دارند، موثر واقع شود. چنین سامانه های کارآمدی نقشه برداران را قادر می سازد تا بتوانند از داده های جمع آوری شده به نحو احسن استفاده کنند و آنها را مدیریت و به اشتراک بگذارند.سامانه های اطلاعات جغرافیایی باعث تحلیل بهتر داده ها و صرفه جویی در وقت و هزینه شده است.

نقشه برداران با توجه به برداشت داده های مکانی و بخاطر تخصصی که دارند ، نقش اساسی در طیف وسیعی از سازمان های دولتی و شرکت های خصوصی ، از برنامه ریزی و ساخت و ساز گرفته تا مهندسی و تعیین مرز زمین دارند.

نرم افزارهای سامانه های اطلاعات مکانی –فضایی این امکان را فراهم آورده اند که بسیاری از فرمت هایی که نقشه برداران با آن سر و کار دارند را تحلیل ،نگهداری و ذخیره نمایند. چنین  نرم افزارهایی علاوه بر تحلیل داده ها باعث حفظ خصوصیت اصلی داده ها شده و باعث می شود که داده های نقشه برداران خصوصیت اصلی خود را حفظ کنند.

کتاب gis در نقشه برداری

سامانه های اطلاعات جغرافیایی(GIS) با توجه به معماری مدرنی که دارند باعث بهبود پروژه های مرتبط با نقشه برداری می شوند.این پروژه ها می تواند از پیمانکاران ساختمانی،نقشه برداران،برنامه ریزان عمرانی و…را شامل شوند.مثلا چنین سامانه هایی می توانند پایگاه داده CAD را که سالیان سال مهندسین نقشه برداری آن را تهیه کرده اند، خوانده و با قدرت بسیار زیادی از این داده ها در تصمیم گیری های مکانی کمک بگیرند.

توسعه زیرساخت

نقشه برداری بخش مهمی از توسعه زیرساخت ها ، از ساخت جاده ها و سیستم های ارتباطی گرفته تا ایجاد شبکه های حمل و نقل و خطوط لوله است. همان طور که برای داشتن یک زندگی موفق باید برنامه ریزی کرده و طرح و نقشه شخصی داشت، برای انجام یک کار عمرانی که گاه چندین سال به طول می‌انجامد، باید نقشه برداری کرد و اطلاعات دقیقی از ابعاد مکان ساخت سازه ی مورد نظر به دست آورد. برای مثال در هنگام نصب دکل های مخابراتی در آغاز باید مسیر دکل گذاری و فواصل بین دکل ها، به یاری نقشه برداری تعیین شود و سپس دکل های مورد نظر را نصب کرد.

کتاب gis در نقشه برداری

ارتباط نقشه برداری با GIS وRS:

رشته ی نقشه برداری با جغرافیا و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و سنجش از راه دور(RS)، ارتباط نزدیکی دارد برای مثال وقتی مهندس نقشه برداری برای تهیه ی نقشه از ماهواره کمک می‌گیرد، به رشته ی سنجش از راه دور نزدیک می‌شود. هم چنین نقشه برداری در دو رشته عمران وجغرافیا بسیار به یکدیگر نزدیک است و تفاوت این دو بیشتر در این است که در جغرافیا از نقشه برای تهیه ی اطلس های جغرافیایی استفاده می‌شود، اما در مهندسی عمران از نقشه برداری برای برنامه ریزی و طرح های عمرانی استفاه می‌شود.

چرخه های حیاتی  زیرساخت هایGIS  

• طرح: ایجاد داده های زیربنایی جدید برای کارهای عمرانی جدید از جمله درجه بندی ، خطوط تراز ، مشخصات ، مقاطع ، محاسبات طراحی ، برنامه های حمل و نقل ، برنامه های کاهش محیط زیست و تجهیزات مرحله.
• ساخت و ساز: علم مکانیک و مدیریت برای زیرسازی جدید ساختمانی مکانیک و مدیریت ساخت زیرساخت های جدید از جمله :کنترل دستگاه؛ حرکت زمین؛ ساخت و ساز متوسط ، حجم و مواد و محاسبات پرداخت؛ ردیابی مواد؛ لجستیک؛ و مدیریت ترافیک

• جمع آوری داده ها به عنوان نقشه برداری ساخته شده

برای جمع آوری جایگاه داده های دقیق از توابع خاصی در شرایط موجود استفاده میشود.

داده های جمع آوری شده در قالب های GIS می توانند بدون تبدیل و بصورت یکپارچه در زیرساخت های عملیاتی GIS موثر باشند.

• عملیات/ نگهداری

شامل برنامه های کاربردی مانند AM / FM؛ طبقه بندی کار، قطع و مدیریت دارایی مسیریابی وسیله نقلیه. ارسال؛ نگهداری؛ فهرست ردیابی؛ SCADA (سامانه‌های کنترل سرپرستی و گردآوری اطلاعات SCADA به سیستم‌های کنترل و اندازه‌گیری در مقیاس بزرگ اطلاق می‌شود)؛ و تدارکات.

• برنامه ریزی

توابع برنامه ریزی سطح بالا برای مکان سایت از جمله کاهش تأثیرات زیست محیطی ، تجزیه و تحلیل اقتصادی ، اجازه تنظیم مقررات ، تجزیه و تحلیل وضعیت جایگزین ، فاصله از آب و برق و تجزیه و تحلیل گزینه های سود / هزینه.

• جمع آوری داده ها

توابع خاص برای جمع آوری داده های دقیق سایت مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل از پیش تعیین شده ، طراحی و محاسبات از جمله بررسی میدانی ، توپوگرافی ، خاک ، زمین شناسی زیرسطحی ، ترافیک ، انجام ، فتوگرامتری و سایر داده های کلاس طراحی خاص.

• پیش بینی تحلیل

تجزیه و تحلیل برای پشتیبانی از طراحی شامل آنالیز هیدرولوژی ، محاسبات حجم ، تجزیه و تحلیل بار خاک ، ظرفیت ترافیک ، تأثیر محیط زیست ، پایداری شیب ، مصرف مواد ، رواناب ، کنترل فرسایش و انتشار هوا.

با نرم افزارهای GIS شما میتوانید:

• مدیریت حجم انبوهی از داده ها و اطلاعات مکانی
• ذخیره کلان داده های (Big data) مکانی
• تبدیل آسان داده ها به یک دیگر
• به حداقل رساندن خطاهای مکانی
• اطمینان از یکپارچگی داده ها ، ثبات و اعتبار.
• پیگیری به موقع از ویژگی ها و رویدادهای مکانی
• مرتبط ساختن داده های GIS را با برنامه های غیر GIS
• اجازه دهید افراد بدون دانش GIS از داده های جغرافیایی استفاده کنند.

برنامه ریزی پروژه

نقشه بردارها از ابتدا تا پایان پروژه های خود با نرم افزار های سامانه های اطلاعات مکانی سر و کار دارند و بدون اینکه خودشان بدانند با داده های مکانی و سیستم های اطلاعات جغرافیایی(GIS) درگیر هستند.

سیستم های اطلاعات جغرافیایی  (GIS) ابزارهای لازم برای تحقیق ، توسعه ، پیاده سازی و نظارت بر پیشرفت یک پروژه و مدیریت موقعیت مکانی سایت ، کاهش تأثیرات محیطی ، تحلیل اقتصادی و سایر جنبه های مهم را فراهم می آورند.

سپس می توان تحلیل های کاربردی که توسط نقشه بردارها انجام می شود  به جوامع عمومی  ، سیاست مدارها ، مهندسین و سایر افراد را نشان داد تا درک کاملی از پروژه های مورد نظر داشته باشند، چرا که سامانه های اطلاعات جغرافیایی با ابزار و توابع  قدرتمندی که در اختیار دارند، می توانند  نمایش بهتری را ارائه دهند و هر فرآیند پیچیده ای را ساده و کاربردی کنند .

نرم افزار های سیستم اطلاعات جغرافیایی بسیاری از کارهای سنتی که برای مهندسین نقشه برداری غیر ممکن بود را جامه عمل می پوشاند.علاوه بر اینکه توانسته نقاط ضعف نقشه برداری سنتی را برطرف کند، باعث قدرتمندتر شدن مهندسی نقشه برداری شده است.با وجود نرم افزار های GIS بسیاری از کارهای سنتی که نیازمند هزینه و وقت زیاد بود، از میان رفته است. به عنوان مثال قبلاً برای تهیه خطوط توپوگرافی نیازمند استفاده بیشتر از نیروهای انسانی و هزینه های بالا در نقشه برداری بوده است اما امروزه با وجود نرم افزارهای GIS، تنها با در اختیار داشتن یک فایل مدل رقومی ارتفاعی(DEM) میتوان به سادگی خطوط توپوگرافی منطقه مورد مطالعه را تهیه کرد.

ابزار مجهز به GIS، نقشه بردارها را قادر ساخته که مناطق حساس به محیط زیست را شناسایی و مدیریت کنند علاوه بر این کنترل های محلی، شبکه های جاده ای، تعیین مرز مناطق، ناحیه بندی و سایر اطلاعات مهم را شناسایی و برنامه ریزی می کند.

مزایای GIS برای برنامه ریزی تحت وب

• افزایش بهره وری
• برنامه ریزی موثر ، به روز و کارآمد
• دسترسی به حجم انبوهی از داده های مکانی
• در دسترس قرار گرفتن داده های مکانی برای عموم
• ارائه پشتیبانی سریع داده های مکانی
• اقدام واکنش سریع
• خودکارکردن پروژه ها
• ذخیره سریع داده های مکانی
• مشاهده سری زمانی داده های مکانی.
• یکپارچه سازی تمامی پروژه ها در یک پایگاه داده واحد

نرم افزار های سیستم اطلاعات جغرافیایی( GIS)باعث تولید داده های مکانی هوشمندی می شوند که هر لحظه و در هر ساعت و ثانیه تولید شده و در همه جا در دسترس نقشه بردارها و دانشمندان علوم مکانی است و حتی امروزه این داده های هوشمند بر روی سیستم های تلفن هوشمند(موبایل) در دسترس و قابل تحلیل می باشد. این داده های مکانی هوشمند از منابع متعددی همچون سیستم موقعیت جهانی(GPS)، لیدارها(LIDAR)، رادارها(RADAR)، تصاویر ماهواره ای(satellite image)و … بدست می آیند. ویژگی اصلی این داده های مکانی هوشمند نسبت به روش سنتی رایگان و در دسترس بودن آنهاست. این منابع متعدد تولید اتوماتیک داده های مکانی باعث شده که داده های خام اولیه به سرعت وارد نرم افزار شده، در یک پایگاه داده مکانی ذخیره، ساده سازی شده و برای تحلیل آماده شوند و باعث بهره وری بالا برای سیستم مدیریتی می شود

نقشه بردارها با استفاده از نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی به مدیریت یکپارچه داده های مکانی مجهز شده و قادرند داده های برداری و رستری را با هم ترکیب و به نتایج بهتری دست یابند. ما در روش های نقشه برداری سنتی قادر به عملیات ریاضی و منطقی بر روی نقشه ها نبودیم اما امروزه با استفاده از توابع پیشرفته سیستم اطلاعات جغرافیایی قادر به عملیات ریاضی بر روی نقشه های هوشمند می باشیم.

استفاده از GIS برای جمع آوری داده ها، نقشه برداران را قادر می سازد:

• مشاهده ، ویرایش و تجزیه و تحلیل داده ها.
• ذخیره کردن داده ها در یک محیط پایگاه داده متمرکز
• ساخت پروژه از داده های متمرکز
• جمع آوری و انتقال داده های مکانی به صورت اتوماتیک
• بهبود کارآیی داده های مکانی
• محاسبه LSA ، اصلاحات دیفرانسیل GPS و اصلاحات COGO.
• استفاده بهتر از توابع کاربردی در مهندسی نقشه برداری
• استفاده سریع از داده های مکانی برای انجام هر پروژه.

نقشه بردارها با استفاده از نرم افزارهای سیستم های اطلاعات جغرافیایی علاوه بر اینکه مستقیماً به پایگاه داده مکانی و یکپارچه دسترسی دارند ، میتوانند دستگاه هایی از قبیل GPS را مستقیماً به رایانه های خود وصل کرده و تحلیل داده های مکانی را شروع کنند. این نرم افزارها طوری طراحی شده که با دیگر نرم افزارهای مورد نیاز نقشه بردارها در ارتباط می باشد. این ارتباط های نرم افزاری چنان قدرتمند طراحی شده اند که خطاها را به حداقل می رساند.

پیش بینی تحلیل

یکی دیگر از امکانات نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی، مکان یابی سایت برای برنامه ریزی پروژه های جدید می باشد که بسیار در نقشه برداری مهم و حیاتی است. عملیات های پیشرفته همچون حجم عملیات خاکبرداری به راحتی قابل محاسبه بوده و ما را در تهیه نقشه های ژئوتکنیکی  کمک شایانی می کند و آن را با سایر اطلاعات مهندسی از پیش تعیین شده مرتبط می کند.

نقشه بردارها با استفاده از نرم افزار سیستم های اطلاعات جغرافیایی می توانند به جستجوی سریع داده های مکانی بپردازند.

نرم افزارهای GIS طوری طراحی شده اند که بتوانند تمام فرمت های مورد نیاز نقشه بردار را خوانده و برای انجام پروژه های کاربردی در دسترس باشند.

نقشه بردارها از GIS میتوانند برای پیش بینی نیازهای آینده جوامع و برنامه ریزی مناسب برای کیفیت بهتر زندگی استفاده کنند. از GIS می توانند برای شناسایی مشکلات، پاسخگویی کارآمد و نتایج پروژه ها را با مردم به اشتراک بگذارند.

با مجهز شدن به GIS هر مأموریت مشکلی برای نقشه بردار ممکن خواهد بود و GIS نیازهای متنوعی را در بخش های زیر برطرف خواهد کرد:

• پهنه بندی و استفاده از زمین
• آدرس ها و شبکه های حمل و نقل
• طراحی هیدرولوژی
• مکان های تسهیلات
• و ….

ساخت

پروژه‌های ساخت‌وساز شامل طرح‌های پیچیده، مجوزهای زیست‌محیطی؛ و داده‌های مکانی است که شامل چیدمان، مشخصات و دیگر اطلاعات طراحی و کلیدی هستند. برای اینکه یک پروژه نقشه برداری موفق باشد، باید از چندین جنبه مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد، از جمله تاثیر محیطی، تعارضات برنامه‌ریزی، بودجه‌بندی، امنیت سایت، و تدارکات.

استفاده از GIS در نقشه برداری این امکان را به ما می دهد که بتوانیم تغییرات ساخت و سازهای جدید را به نقشه های قدیمی اضافه نموده و سریعاً داده های مکانی خود را به روز کنیم.

منبع:

برگرفته از کتاب کاربرد GIS در نقشه برداری تألیف: سعید جوی زاده- مژگان صداقت. انتشارات آکادمیک. تهران. 1398

کتاب کاربرد GIS در نقشه برداری تالیف سعید جوی زاده و مژگان صداقت

همراه با داده های تمرنی و فایل نرم افزار

همراه با انجام پروژه های کاربردی

ناشر :

نشر آکادمیک

تلفن فروش:

09382252774

آموزش کاربردی GIS در نقشه برداری توسط مولفین کتاب

مدت ساعت 60 ساعت

تلفن ثبت نام :

09382252774