داده های مکانی:پویا و فعال و به روز
ما برای حل مشکلات پیرامون خودمان نیاز به اطلاعات پویای بیشتری داریم.داده هایی که پویا و فعال باشند و علاوه بر اینکه فعال باشند بسرعت جمع آوری شوند.در جهانی که سرعت و پویایی حرف اول را می زند،نمی توانیم به داده های ایستا تکیه کنیک.شاید تنها داده های مکانی باشند که می توانند ما را نجات دهند.امروزه علوم مکانی بخاطر در اختیار داشتن تکنولوژی های پیشرفته و مدرن هر لحظه قابلیت به روز شدن را دارند.
داده های مکانی علوه بر به روز شدن برای انسان ها قابل لمس و قابل فهم می باشد.چرا که انسان ها با داده هایی سر و کار دارند که بارها و بارها آن ها را در مکان زندگی خود تجربه کرده اند.
داده، عبارت است از تشریح کمی و کیفی های ویژگی های پدیده یا به بیانی دیگر توصیف پدیده ها با عدد ، متن ، گرافیک ، مختصات و . . .. اما داده های رقومی ، اطلاعات کد شده و ساختار یافته برای پردازش های خاص است که عموماً در یک سیستم رایانه ای شکل می گیرد و به تنهایی ارزش کمی ندارند بلکه آگاهی های خامی هستند که هنوز عملیات محاسبه ای و منطقی (به ویژه توسط رایانه) روی آنها انجام نشده است . بنابراین برخی آگاهی های نا مرتب اولیه را داده و آگاهی های مرتب شده را اطلاعات می گویند. به بیانی دیگر اعداد، گزارش ها، شکل ها، نقشه ها، جداول و نمودارهایی که هیچ گونه پردازش روی آن صورت نگرفته و به صورت خام نگهداری شده باشند را داده می نامند. داده مکانی، داده هایی هستندکه دارای ارزش مکانی اند، بدین معنا که این داده ها برای نمایش ویژگی مکانی مانند موقعیت جاده ها، شهرها و روستاها ، و همچنین برای تعریف و توصیف ارزشه ای غیر مکانی مانند، اندازه، وسعت، شدت، تراکم، تعداد، کیفیت، طبقه یا گروه و غیره به کار می روند . داده ها ی مکانی از طریق نقشه برداری، عکس برداری و تصویری برداری از دور، شمارش، اندازه گیری، پرسشنامه و . . . جمع آوری می گردند . از لحاظ تجهیزات، دوربین، سنجنده ها ، سنسورها، سیستم های ثبت مکانی و ادوات اندازه گیری از وسایل جمع آوری داده های مکانی هستند.
پایگاه داده مکانی (انگلیسی: Spatial database) یا ژئودیتابیس (Geodatabase) نوعی پایگاه داده است که بهمنظور دخیرهسازی و جستجو در دادههای دارای اطلاعات مکانی و فضای هندسی بهینهسازی شده است. بیشتر پایگاههای دادههای مکانی قادر به نمایش موضوعات ساده هندسی مانند نقطه، خط و چندضلعی هستند. برخی پایگاههای دادههای مکانی دیگر میتوانند ساختارهای پیچیدهتری مانند پدیدههای سهبعدی، پوششهای توپولوژی، شبکههای خطی و شبکههای نامنظم مثلثی را مدیریت کنند.
بنابراین عناصری می توانند به عنوان داده مکانی ثبت شوند که:
دارای موقعیت مکانی باشند به این معنا که در روی کره زمین حضور داشته باشند، برای مثال شهر تهران داده مکانی است زیر ا مکانی را به خود اختصاص داده است.
قابل تعریف باشند، اینکه با عدد تعریف شوند یا با متن فرقی نمی کند . تهران شهری زلزله خیز است یا تهران دارای 9 میلیون جمعیت است . هر دو عبارت تعریف از تهران است.
دارای مقیاس باشد . تهران در مقیاس 1:1000,000 به عنوان یک نقطه تعریف می شود . اما در مقیاس 1:50,000 به عنوان سطحی که خود دارای عوارض مختلف است، تعریف می شود.
قابل طبقه بندی باشد یا به عبارتی قابل پهنه بندی باشد . جمعیت، کاربری ، اشتغال و . . . در تهران قابل طبقه بندی است.
با توجه به تعریف فوق در داده مکانی نباید موقعیت مکانی را از ویژگی های توصیفی یک پدیده تفکیک نمود، در طراحی داده مکانی لازم است ساختاری را دنبال نمود که داده ها به طور منسجم تولید و استفاده شوند . سیستم های اطلاعات مکانی قادرند مجموعه ای از داده های توصیف ی تشریح کننده پدیده های مکان دار دنیای واقعی را در یک رایانه به نحوی سازمان دهی نمایندکه امکان ویرایش، بهنگام سازی و بازیابی داده ها و مدیریت داده ها میس ر شوند و در تحلیل ها به سرعت بازیابی شوند ، این مجموعه داده ها را، پایگاه داده مکانی (Geodatabase) می نامند بنابراین سیستم های اطلاعات مکانی در درجه اول سیستم های مدیریت اطلاعات می باشند که به هماهنگ کردن اطلا عاتی که توسط بخشهای مختلف جمع آوری می شوند کمک می کنند.
سیستم مدیریت پایگاه داده (Database management system) ترکیبی است از یک مجموعه برنامه ای که داده های درون یک پایگاه داده را اداره و نگهداری می کند . این سیستم ها برای مدیریت اشتراک داده ها در حالتی منظم، و برای حصول اطمینان از صحت پایگاه داده ها ایجاد می شود مدیریت داده ها که قلب یک سیستم اطلاعات مکانی است شا مل جمع آوری داده ها، پیش پردازش آنها، فراهم آوری داده ها جهت ذخیره سازی و سپس استفاده آنها می باشد که مدیریت داده ها باید به نحوی داده ها را در اختیار کاربر قرار دهد که نیازی به آموزش جزئیات مربوط به خود بانک اطلاعاتی نباشد.
وجود دادههاي مکانی و توصیفی معتبر و قابل استفاده مهمترين عامل در استقرار و پيادهسازي يك سيستم GIS محسوب میشوند. دادههاي مكاني معرف شكل و موقعيت عوارض است و دادههاي توصيفي شامل خصوصيات و ويژگيهاي مرتبط با دادههاي مكاني ميباشد. كليه پردازشها، تجزيه و تحليلها و پرسشها بر مبناي دادههاي مکانی و توصیفی موجود در سيستم و روابط مكاني و غيرمكاني حاكم بر آنها انجام ميشوند. هر چه دادههاي موجود در سيستم و روابط بين آنها به آنچه در دنياي واقعي وجود دارد نزديكتر باشند، نتايج بهدست آمده از پرسشها و تجزيه و تحليلها به واقعيت نزديكتر بوده و با آنچه در دنياي واقعي ميگذرد، تطابق بيشتري دارد. نتايج بهدست آمده از تجزيه و تحليلها مديران و برنامهريزان را در جهت تصميمگيري هر چه صحيح تر و بهتر حمايت مينمايد.
9 نظرات