روابط توپولوژیک در GIS را جدی بگیرید.اگر شما یک محقق حرفه ای در سیستم اطلاعات جغرافیایی هستید بهتر است که این مطلب زیر را بخوانید.
هنگامی شما بر فراز تپه ای ایستاده اید و در محدوده چشم انداز موجود جاده ای را ناظر هستید که رودخانه ها را قطع میکنند و چگونه یک قطعه زمین با کاربری زراعی در کنار مرتعی قرار گرفته است، در واقع نوعی روابط فضائی بین عوارض زمین را ملاحظه مینمائید. حال اگر خواسته باشید، این نوع روابط را در محیط کامپیوتر ایجاد نمائید، نیاز به ایجاد روابط توپولوژیک دارید که در این حالت توپولوژی به مفهوم اعمال قوانین ریاضی با هدف تعریف دقیق روابط بین پدیده های جغرافیایی در یک لایۀ رقومی است. در ساختار مدلهای برداری، ارتباطات آشکار و تعریف شدهای بین اطلاعات مکانی ایجاد میشود که موقعیت نسبی اشیاء و یا عوارض جغرافیایی را نسبت به هم در درون پایگاه های اطلاعاتی مشخص میسازد. بنابراین، در یک نگاه ساده میتوان بیان نمود که توپولوژی همانا وجود روابط مکانی بین عوارض موجود در یک لایۀ اطلاعاتی GIS است که بدون توجه به موقعیت دقیق پدیده ها (مختصات جغرافیایی) روابط هندسی فیمابین را برقرار می سازد. مزیت اصلی روابط توپولوژی ایجاد زمینه برای انجام انواع تحلیلهای مکانی است که با اتصال عناصر جغرافیایی و داده های خصیصه ای میسر میگردد. انواع روابط توپولوژیک ساده تا پیچیده شامل: توپولوژی اتصال (Connectivity)، توپولوژی محدوده (Area Definition)،توپولوژی مجاورت (Contiguity)،توپولوژی مسیرها (Routes)،توپولوژی نواحی (Regions) است. در ذیل به اختصار ویژگی روابط توپولوژیک مطرح میگردد.
1- توپولوژی اتصال
در این مدل قوسها (Arcs) توسط گره ها (Nodes) به هم متصل میشوند، که توپولوژی قوس- گره خوانده میشود. در ساختار قوس- گره یک قوس از طریق دو گره انتهایی محدود و تعریف میشود. نقطه مبدا یا “از- گره” (node- From) مشخص کننده جایی است که قوس شروع میشود و نقطۀ مقصد یا “به- گره” (node- To) نیز مشخص کننده جایی است که قوس در آنجا خاتمه می یابد.
این نوع توپولوژی، کمک میکند تا مسیری را به طرف نقطه مورد نظر شناسایی و جهت معینی مشخصشود. از طریق این توپولوژی میتوان شبکه های آبراه های فرعی را به یک رودخانه متصل کرد و یا اینکه مسیری را در شبکۀ ترافیک شهری از مبدا تا مقصد ردیابی نمود. اصولا توپولوژی “قوس- گره” از طریق جدول اطلاعاتی مرتبط تعریف میشود. در این جدول ، مسیر نقاط (از گره و به گره) مربوط به هر قوس، مشخص و شماره و یا کد شناسایی گره های مشترک تنظیم میشود. در شکل بالا میتوان ملاحظه نمود که قوس شماره 2 از گره 11 شروع و به گره 12 ختم شده است. هر قوسی به طور منطقی به جدول مختصات مربوط به آن متصل است و بعضی از قوسها دارای گره های مشترک میباشند. در محیط نرم افزار ArcGIS پوسته INFO/ ARC با استناد بر روابط توپولوژیک، امکان ایجاد روابط بین عوارض جغرافیایی و تحلیلهای مکانی وجود دارد.
بدون دیدگاه