آیا می خواهید یک سامانه اطلاعات جغرافیایی تحت وب داشته باشید اما نمی دانید چه قابلیت هایی باید داشته باشد؟
روش های مختلفی برای به اشتراک گذاشتن نقشه ها با دیگران وجود دارد. بهترین راه برای این کار، استفاده از بستر وب یا همان نقشه تحت وب می باشد. به صورت تخصصی، به نمایش نقشه تحت وب، Web Mapping گفته می شود و برای راه اندازی آن می بایست یک سامانه اطلاعات مکانی تحت وب یا Web GIS راه اندازی نمایید. توسط سامانه وب GIS، داده ها و نقشه ها آنلاین می شوند و می توان روی آن ها اعمال مختلفی مانند جستجو، نمایش مکان ها، مسیریابی و یا تحلیل و… را تنها از طریق مرورگرهای وب مثل فایرفاکس، کروم و… در دسترس کاربر قرار داد.
یک Web GIS می تواند دارای قابلیت های بسیاری باشد. در این آموش شما را با قابلیت های یک سامانه Web GIS پایه و عمومی آشنا می کنیم و به مرور در سلسله آموزش های آکادمی Web GIS به شما یاد می دهیم که برخی از این قابلیت ها را پیاده سازی کنید.
قابلیت های Web GIS به دو دسته زیر تقسیم می شوند:
- قابلیت های پایه این قابلیت ها، امکاناتی هستند که هر سامانه Web GIS باید داشته باشد تا بتوان به آن گفت Web GIS. این قابلیت ها به صورت حداقلی و جدای از کاربرد تخصصی Web GIS هستند. قابلیت هایی مانند نمایش نقشه ها، روشن و خاموش کردن لایه های نقشه و…
- قابلیت های تخصصی این دسته از قابلیت های Web GIS، امکاناتی هستند که با توجه به هدف و نوع کاربرد سامانه Web GIS، متفاوت می باشند و با در نظر گرفتن نیازمندی های تخصصی کاربران، طراحی و پیاده سازی می گردند.
ما در سلسله آموزش های آکادمی Web GIS به آموزش طراحی، پیاده سازی و برنامه نویسی قابلیت های پایه و عمومی Web GIS می پردازیم و به شما یاد می دهیم که چطور یک سامانه وب GIS پایه را پیاده سازی نمایید.
در آموزش پیشین، نحوه ایجاد نقشه تحت وب با OpenLayers را به شما آموزش دادیم و یاد دادیم که چطور در چند گام ساده، نقشه های گوگل و OSM را با استفاده از کتابخانه جاوا اسکریپتی OpenLayers روی صفحه وب نمایش دهید و قابلیت های تعاملی را به آن اضافه کنید.
از این آموزش به بعد ضمن اینکه با قابلیت های وب GIS آشنا می شوید، هر هفته یکی از امکانات Web GIS را برنامه نویسی می کنیم و شما به صورت مرحله به مرحله با پیاده سازی Web GIS آشنا می شوید.
این نوشته از مجموعه آموزش های آکادمی WEB GIS است. ما در آکادمی وب GIS به شما کمک می کنیم از طریق آموزش های مختصر و مفید، با طراحی Web GIS،پیاده سازی Web GIS و برنامه نویسی Web GIS، آشنا شوید. برای مشاهده آموزش های پیشین و دانلود فیلم و PDF آن ها، می توانید به صفحه آکادمی WEB GISمراجعه نمایید.
قابلیت های Web GIS را بشناسید
همانطور که پیش تر گفتیم، قابلیت های یک سیستم اطلاعات مکانی تحت وب به دو دسته قابلیت های پایه Web GIS و نیز قابلیت های تخصصی تقسیم می شوند. حداقل قابلیت های وب GIS عبارتند از:
- امکان نمایش نقشه های مختلف به صورت لایه لایه
- قابلیت جابجایی و بزرگنمایی نقشه
- قابلیت اندازه گیری بر روی نقشه
- قابلیت انجام ترسیمات بر روی نقشه
- امکان جستجو در اطلاعات لایه های نقشه
- قابلیت نمایش اطلاعات توصیفی عوارض نقشه (Identify)
در ادامه، به بررسی قابلیت های پایه GIS Webدر یک سامانه اطلاعات مکانی تحت وب خواهیم پرداخت و هر یک از آن ها را شرح خواهیم داد.
۱-امکان نمایش نقشه های مختلف به صورت لایه لایه
ابتدایی ترین قابلیت در یک سامانه اطلاعات جغرافیای تحت وب، نمایش انواع لایه های نقشه ای می باشد. در یک سامانه وب GIS باید بتوان نقشه ها را از منابع مختلف، فراخوانی نمود و نمایش داد. این منابع می تواند یکی از موارد زیر باشد:
- سرویس های عمومی نقشه مانند گوگل (Google) و OSM
- نمایش نقشه ها به صورت مستقیم از روی Shapefile
- نمایش نقشه ها از یک پایگاه داده مکانی توسط یک سرویس دهنده نقشه مانند نرم افزار GeoServer و نرم افزار MapServer
- نمایش لایه نقشه تصویری مانند تصاویر ماهواره ای و یا عکس های هوایی
همچنین برای روشن و خاموش کردن این لایه ها باید یک واسط کاربری ساده و کاربرپسند طراحی نمود تا کاربران به سادگی بتوانند لایه های موردنظرشان را بر روی نقشه تحت وب روشن و خاموش نمایند.
شکل زیر، واسط کاربری قابلیت نمایش نقشه ها و لایه را در یک سامانه Web GIS نشان می دهد:
۲-قابلیت جابجایی و بزرگنمایی نقشه
برای کار با یک نقشه تحت وب نیاز است یکسری از قابلیت های پایه GIS را پیاده سازی و در اختیار کاربران سامانه قرار دهیم. این قابلیت ها عبارتند از:
- بزرگنمایی، کوچک نمایی و جابجایی نقشه
- نمایش مختصات ماوس
- نمایش مقیاس به صورت خطی و عددی
- قابلیت تغییر مقیاس نمایش نقشه
- قابلیت های دسترسی آسان به نقشه شامل مشاهده نقشه در وضعیت های قبلی، بعدی و کلی
تصویر زیر نمایی از نحوه طراحی قابلیت های مذکور در سامانه وب جی آی اس می باشد:
۳-قابلیت اندازه گیری بر روی نقشه
یکی از امکاناتی که یک سامانه اطلاعات جغرافیایی تحت وب نیاز دارد، اندازه گیری مسافت یا طول بین عوارض نقشه، اندازه گیری محیط و مساحت عوارض سطحی نقشه می باشد. کاربران نیاز دارند اندازه طول و یا مسافت بین دو یا چند نقطه روی نقشه را بدانند تا بر اساس آن تصمیماتی را اتخاذ نمایند و این قابلیت نیز از قابلیت های پایه وب GIS می باشد که باید در سامانه GIS تحت وب هم پیاده سازی شود.
تصویر زیر نحوه نمایش اندازه محیط و مساحت محدوده ترسیم شده توسط کاربر را نشان می دهد. همچنین این قابلیت باید برای عوارض نقشه هم امکان پذیر باشد. یعنی کاربر بتواند بر روی یک عارضه از نقشه کلیک کند و محیط و مساحت آن را ببیند.
۴-قابلیت انجام ترسیمات بر روی نقشه
امکان ترسیم عوارض مختلف مثل نقطه، خط و چند ضلعی از دیگر امکانات سامانه Web GIS می باشند. این قابلیت می تواند مقدمه ای بر پیاده سازی قابلیت های تخصصی نظیر Editing بر روی Web GIS باشد که با استفاده از آن می توانیم نقشه های جدید مانند نقشه معابر شهر، اماکن و املاک و… را ایجاد و ویرایش نماییم.
شکل زیر نمایی از چگونگی استفاده از این قابلیت می باشد:
۵-امکان جستجو در اطلاعات لایه های نقشه
یکی از قابلیت های سیستم اطلاعات جغرافیایی ، قابلیت جستجو در اطلاعات لایه های نقشه می باشد. به طور مثال می خواهیم بدانیم میادین یک شهر کجا قرار دارند و دنبال یک میدان خاص می گردیم. این قابلیت می بایست در سامانه Web GIS نیز پیاده سازی شود. این قابلیت می تواند به صورت ساده و یا حرفه ای پیاده سازی شود.
تصویر زیر نمایی از نحوه پیاده سازی ساده قابلیت جستجو در سامانه Web GIS را نشان می دهد:
قابلیت نمایش اطلاعات توصیفی عوارض نقشه (Identify)
یکی از قابلیت های Web GIS، قابلیت نمایش خصوصیات و اطلاعات عوارض لایه ها با انتخاب عارضه مورد نظر از روی نقشه می باشد. در شکل زیر نمونه ای از نحوه استفاده از این قابلیت، برای نمایش اطلاعات یک ملک، نشان داده شده است:
سخن پایانی
امیدوارم از این آموزش لذت برده باشید. در این آموزش شما را با قابلیت های Web GIS پایه آشنا کردیم و هر یک از قابلیت ها را تشریح کردیم. در آموزش های آتیآکادمی Web GIS با ما همراه باشید تا آموزش برنامه نویسی قابلیت های Web GIS را به مرور به شما یاد دهیم و امکانات Web GIS را یکی یکی به سامانه خود اضافه کنید و در نهایت پیاده سازی Web GIS پایه را فرابگیرید و بتوانید آماده شوید تا قابلیت های تخصصی و پیشرفته را به Web GIS خود اضافه کنید.
اگر می خواهید گام به گام در برنامه نویسی Web GIS با ما همراه باشید، پیشنهاد می کنیم اولین آموزش برنامه نویسی Web GIS که پیش تر در نوشته ایجاد نقشه تحت وب با OpenLayers آوردیم را با دقت بخوانید و ویدیوی رایگان آن را دانلود کرده و یک GIS تحت وب ساده را راه اندازی کنید و آماده باشید تا در آموزش های آتی ما، سایر امکانات Web GIS را به آن اضافه کنید.
بدون دیدگاه